Nỗ lực dự báo, cảnh báo sớm - góp phần giảm thiểu rủi ro thiên tai

Thời gian qua, ngành khí tượng thủy văn (KTTV) đã có những bước tiến mạnh mẽ, từng bước phát triển hiện đại hệ thống quan trắc KTTV, áp dụng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV, góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro do thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội.

Chất lượng bản tin cảnh báo, dự báo được nâng lên.

(VLO) Thời gian qua, ngành khí tượng thủy văn (KTTV) đã có những bước tiến mạnh mẽ, từng bước phát triển hiện đại hệ thống quan trắc KTTV, áp dụng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV, góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro do thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội.

Chuyển biến rõ rệt cả về lượng và chất

Tại Vĩnh Long, trải qua 46 năm hình thành và phát triển, với định hướng mục tiêu nâng cao năng lực quan trắc, dự báo, cảnh báo KTTV, Đài KTTV tỉnh luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, nghiêm túc thực hiện để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đài KTTV khu vực Nam Bộ và Tổng cục KTTV giao.

Thông tin về diễn biến thời tiết, thủy văn, nhất là các hiện tượng thời tiết thủy văn nguy hiểm được cập nhật và truyền tải đến các cơ quan, đơn vị, địa phương nhanh chóng, kịp thời, hỗ trợ tốt cho công tác ứng phó với thiên tai.

Qua đó, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai tại địa phương.

Đài KTTV tỉnh Vĩnh Long còn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ về kinh phí của địa phương để thực hiện nhiệm vụ quan trắc, đo đạc thu thập đầy đủ, kịp thời các loại số liệu phục vụ công tác dự báo, cảnh báo KTTV.

Gần 10 năm gắn bó với nghề, anh Trần Quốc Vỹ - dự báo viên Đài KTTV tỉnh, chia sẻ: Công nghệ được cải tiến, hiện đại hơn, song thời tiết, thủy văn ngày càng phức tạp, khó lường thì máy móc vẫn không thể nào thay thế hoàn toàn cho con người.

Những khi mưa giông, gió mạnh, sóng lớn, lượng lực cán bộ, nhân viên đo đạc thủy văn vẫn tiếp tục công việc.

Hay khi thời tiết có biến đổi, mưa giông có xu hướng di chuyển tới phạm vi tỉnh thì bằng mọi cách để nhanh nhất cảnh báo được phát đi, chuyển ngay lập tức đến Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thông qua ứng dụng Zalo.

Mỗi con số, mỗi bản tin là cả một tinh thần trách nhiệm với nghề nghiệp, thái độ phục vụ tận tụy không ngại khó, ngại khổ của những người được phân công trực ca, phát bản tin... với mục đích là để cho cộng đồng tiếp cận, nhận biết sớm hiện tượng nhằm chủ động phòng tránh, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra.

Ông Trần Nguyễn Anh Tú - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp - PTNT), cho biết: Thời gian qua, công tác dự báo, cảnh báo KTTV có những chuyển biến rõ rệt cả về lượng và chất cũng như đa dạng hóa hình thức thông tin.

Qua đó, góp phần quan trọng trong khâu tham mưu, giúp việc để ngành chức năng chỉ đạo, ứng phó kịp thời các tình huống xảy ra, góp phần giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

Từng bước chuyên nghiệp, hiện đại

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Đài KTTV tỉnh, chất lượng các bản tin dự báo, cảnh báo tăng, song một số bản tin vẫn chưa dự báo, cảnh báo được chính xác, chi tiết các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như mưa lớn, giông, sét, nhất là dự báo mưa định lượng.

Ông Trương Hoàng Giang, Giám đốc Đài Khí tượng - Thủy văn tỉnh, cho biết: Diễn biến thời tiết, thủy văn ngày càng phức tạp, khó lường và xảy ra sớm hơn so với dự báo.

Trình độ chuyên môn của dự báo viên chưa đồng đều và nhân lực rất mỏng; công nghệ dự báo, phương tiện, vật tư, kỹ thuật còn hạn chế.

Do cơ chế tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế nên nhân lực của đơn vị bị ảnh hưởng, nhất là nhân lực làm công tác dự báo chỉ đáp ứng được các bản tin đặt hàng theo quy định của Tổng cục KTTV.

Tuy nhiên, diễn biến thời tiết, thủy văn tại địa phương ngày càng phức tạp, khó lường và yêu cầu phục vụ địa phương nên đội ngũ dự báo viên phải làm việc liên tục trong suốt tuần.

“Thông tin về KTTV có vai trò đặc biệt quan trọng đối với đời sống người dân, đồng thời giúp ngành chức năng, địa phương có thông tin sớm nhất để chỉ đạo, điều hành công tác phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, do diễn biến thời tiết ở quy mô nhỏ thay đổi rất nhanh và liên tục, trong khi đó thời lượng phát bản tin hiện tại còn khá thưa (xét theo khối lượng bản tin được giao) nên thông tin KTTV đến với cơ quan quản lý, cơ quan phòng chống thiên tai và người dân chưa được cập nhật liên tục, đầy đủ”, ông Trương Hoàng Giang cho hay.

Để khắc phục những khó khăn trên, Đài KTTV tỉnh sẽ tăng cường tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tập huấn chuyển giao công nghệ quan trắc, dự báo nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo hướng tinh gọn, hiệu quả, cải tiến và gia tăng giá trị lao động.

Bổ sung nguồn nhân lực từ các trường ĐH có chuyên ngành KTTV, hải dương hoặc đào tạo tại chỗ những người có sức khỏe, nhanh nhẹn, có thể đáp ứng được yêu cầu công việc.

Để cung cấp liên tục cơ sở dữ liệu, thực hiện bổ sung các bản tin dự báo, cảnh báo với tần suất dày hơn và chi tiết hơn, Đài KTTV tỉnh đề xuất UBND tỉnh quan tâm, bố trí kinh phí đặt hàng tăng cường, chi tiết bản tin dự báo KTTV trên phạm vi tỉnh.

Đồng thời, kiến nghị Đài KTTV khu vực Nam Bộ cần có chính sách, kế hoạch thực hiện việc đào tạo về các công nghệ mới; đầu tư về trang thiết bị, đảm bảo hệ thống mạng và an toàn dữ liệu, thông tin KTTV được thông suốt, liên tục.

Theo ngành chức năng, mức độ chính xác kịp thời và tin cậy trong dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai sẽ góp phần quyết định giảm thiệt hại và chi phí xã hội trong công tác phòng, chống thiên tai.

Các thông tin thời tiết, thiên tai kèm theo đó là các khuyến cáo tác động và rủi ro thiên tai sẽ giúp chính quyền và người dân phòng chống, ứng phó hiệu quả, giảm thiểu những thiệt hại của thiên tai cho người dân trên khu vực.

Bài, ảnh: THẢO LY