Nghe tiếng mưa đêm

Chợt tỉnh bởi tiếng gió lùa, âm thanh từ tí tách chuyển sang lớn dần, rồi ào ào những giọt mưa trút xuống mái tôn, tôi nhận ra mưa đã về giữa đêm phố thị.

Mưa làm không khí dịu mát, dễ chịu rồi mang cái lạnh vào da thịt, nhiều người tận hưởng sự thích thú khi được cuộn mình trong chăn ấm, để chỉ còn nghe tiếng mưa thật nhỏ, như điệu nhạc nhẹ ru vào giấc ngủ. Nghe tiếng mưa đêm, tôi chợt nhớ những bài hát viết về những cơn mưa đi qua đời người…

“Ngoài hiên, mưa tuôn mưa lạnh xuyên qua áo ai, canh dài nghe bùi ngùi. Mưa lên phố nhỏ, có một người vừa ra đi đêm nay. Để bao nhiêu luyến thương lại lòng tôi...” ("Mưa nửa đêm", sáng tác Trúc Phương).

Bài "Mưa nửa đêm", làm tôi nhớ đến chữ “nửa” vì một lần ngồi uống cà phê với soạn giả Huỳnh Thanh Tuấn, anh lưu ý nửa khuya khác với nửa đêm à nha! và anh kể cho tôi nghe một kỷ niệm khi anh viết bài vọng cổ “Về lại khúc sông quê”, sáng tác năm 1998, bài hát mở đầu: “Ngày má lấy chồng rước dâu lúc nửa khuya, con gái xứ nước ngọt về làm dâu An Quãng Hữu…” tác giả tả cảnh rước dâu vào ban đêm vì ở quê phải chờ con nước lớn.

Ca từ anh viết là: “nửa khuya”, nhưng khi đem in đã bị biên tập sửa là: nửa đêm, anh không bằng lòng, vì “nửa đêm” được hiểu là 12 giờ đêm, còn ý của anh là nửa khuya tức là thời gian rộng hơn từ 1 giờ đến 3, 4 giờ sáng!

Huỳnh Thanh Tuấn có nhiều bài vọng cổ viết về tình yêu, về quê hương xứ sở trong đó có bài vọng cổ nhắc đến cảnh người con trai nhớ người yêu đã sang ngang trong tiếng mưa đêm: “Sáo đã sang sông thì không thể nào sáo quay về chốn cũ. Nhìn từng hạt mưa đêm nhớ người năm ấy, không biết giờ đây hạnh phúc có đông… đầy” (bài "Con đò lỡ hẹn").

Mưa vẫn là chủ đề muôn thuở của thơ ca nhạc họa, nhưng chắc có lẽ mưa dù làm cho không khí mát mẻ, làm dịu bớt cái oi nồng, nóng bức những ngày hè, nhưng mưa làm người ta dễ chạnh lòng, xao xuyến, nếu là người đa sầu đa cảm, những hạt mưa dường như gieo vào lòng người ta một nỗi buồn u uẩn, gợi nhớ về những kỷ niệm xa xăm.

“… Anh buồn nhìn bong bóng mưa vụn vỡ

Em xa xăm dõi mây xám trời xa

Như thầm biết đây ngã ba Chiều Tím

Nơi bao cuộc tình tan vỡ phôi pha…”.

Bài, ảnh: TRẦN THẮNG