Cứ đến thời gian xét tuyển vào ĐH, trên các diễn đàn học sinh, sinh viên lại có những bài đăng về việc chọn sai ngành nghề; trúng tuyển nguyện vọng thứ 7 có nên theo học,… với rất nhiều lời khuyên và đủ thứ nguyên nhân được đưa ra.
Cứ đến thời gian xét tuyển vào ĐH, trên các diễn đàn học sinh, sinh viên lại có những bài đăng về việc chọn sai ngành nghề; trúng tuyển nguyện vọng thứ 7 có nên theo học,… với rất nhiều lời khuyên và đủ thứ nguyên nhân được đưa ra.
Chưa có thống kê cụ thể tỷ lệ sinh viên trúng tuyển hoặc học ngành không đúng nguyện vọng, nhưng theo một khảo sát của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP Hồ Chí Minh năm 2019, khoảng 60% sinh viên chọn sai ngành học, 75% thiếu hiểu biết về ngành nghề đã chọn.
Chọn ngành không thích học khiến không ít sinh viên rơi vào tình cảnh “bỏ thì thương, vương thì tội”. Theo những giáo viên lâu năm, trước hết, sinh viên nên làm rõ khái niệm yêu thích, tránh “đứng núi này, trông núi nọ”, chạy theo xu thế hoặc bị tác động bởi gia đình, xã hội mà không dựa vào năng lực bản thân. Có những em chọn bừa, nên phải học ngành mình không thích; nhưng cũng có em vào đúng ngành mong muốn, mà học rồi mới thấy không hợp.
Lối ra cho những băn khoăn này phải bắt đầu giải quyết từ đâu? Chọn học lại; học ngành hai hay tiếp tục học ngành mình không thích,… có nhiều cách khác nhau tùy vào đối tượng để chọn phù hợp.
Ví dụ, một số sinh viên học một ngành đã vất vả, phải học thêm ngành hai “thích hợp hơn” nhưng chương trình học quá nặng. Và, muốn tốt nghiệp ngành hai, các em phải tốt nghiệp ngành một. Như thế, có khi “chưa bắt được gà đã bỏ luôn nắm thóc”! Nếu chọn thi và học lại từ đầu, hãy xem xét tài chính gia đình, ngành học sắp chọn và khả năng bản thân có thể trúng tuyển vào ngành yêu thích hay không?
Nếu chọn học ngành không thích thì hãy xem xét chọn nghề sau khi ra trường, vì nhiều người làm gần ngành, trái ngành vẫn đi đến thành công; dĩ nhiên có những người học ngành không thích thì mãi không ra trường được vì kết quả học kém.
Vì vậy, việc chọn ngành phải được tư vấn sớm từ khi học sinh bước vào ngưỡng cửa THPT. Các em không chỉ tham quan, nghe tư vấn mà còn tìm hiểu thông qua các kênh diễn đàn sinh viên ngành, trường mình quan tâm.
Hãy hỏi những anh chị đi trước thay vì chỉ nghe thông tin từ phía cơ sở giáo dục. Gia đình, bạn bè, thầy cô có thể tư vấn, hướng dẫn các em chọn ngành nghề nhưng các em mới là người chịu trách nhiệm với lựa chọn của mình, đừng ngại ngần mà không tìm hiểu nhé!
VĨNH PHÚC
