Thời tiết cực đoan
Những đợt nắng nóng bất thường đã ngày càng trở nên thường xuyên, những con sông khô cạn mùa mưa và bỗng dưng ngập lụt mùa nắng không còn là chuyện hiếm hoi nữa. Đồng bằng ngày càng trở nên… mong manh trước những đổi thay có tính cực đoan của thời tiết, khí hậu. Khu vực vốn xưa nay được xem thuận lợi quanh năm cho các loại cây trồng, giờ bắt đầu đối mặt thường xuyên hơn với những diễn biến khác thường. Đó thực sự là nỗi lo lớn cho không chỉ đồng bằng, mà cho cả nước và cũng là vấn đề của toàn cầu.
Nền nông nghiệp vốn đã quá dễ bị tổn thương bởi những yếu tố thị trường, ngày nay chồng chất thêm nỗi lo lớn về biến đổi khí hậu. Vùng đất được xem là chủ lực của lương thực, trái cây cung cấp cho thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Những vấn đề đặt ra càng cho thấy tính cấp thiết thay đổi về bản chất của nền nông nghiệp sớm hình thành tư duy, lối làm ăn lớn, có tính quy hoạch, tính định hướng và liên kết cao. Tính liên kết giờ đây không còn là chuyện “nội bộ” mà rộng ra khu vực, quốc tế những cộng đồng cư dân cùng thụ hưởng lợi ích trên một dòng sông.
Có thể thấy những bước đi phát triển “nóng” đã đẩy cho vấn đề biến đổi khí hậu các quốc gia dọc dòng sông lớn trở nên cực kỳ phức tạp, khó lường. Và đồng bằng chúng ta nơi cuối dòng chảy lại chính là nơi chịu tác động nặng nề nhất, dễ bị tổn thương nhất giữa hai vấn đề khô hạn và ngập lụt. Trong khi nền nông nghiệp và cả nông dân mình chưa đủ sức chống chọi, sức đề kháng trước những tác động của môi trường và nhiều vấn đề khác nữa.
Trước mắt chỉ mới một đợt nắng nóng kéo dài, đã ảnh hưởng lớn đến cả nhu cầu điện năng, lại có hướng đề xuất tăng cường nguồn điện ngoại nhập, lại chính là từ những quốc gia ngăn dòng thượng nguồn sản xuất thủy điện. Điều này cho thấy một cái vòng lẩn quẩn, càng xiết chặt, càng đẩy nhanh sự ảnh hưởng trầm trọng hơn cho dòng chảy chung của nhiều quốc gia.
Tất cả đều là những vấn đề vĩ mô, trong khi nông dân mình vẫn còn nặng sản xuất theo kiểu truyền thống có nhiều nhận thức lạc hậu. Một vấn đề vừa cấp bách, cần giải quyết nhanh trước mắt, vừa phải xây dựng được những giải pháp có tính lâu dài. Trong đó, sự liên kết và cam kết giữa các quốc gia trên cùng dòng sông này cần phải được bảo đảm, tính chặt chẽ hơn là sự kết nối hiện nay vẫn còn khá lỏng lẻo và chưa đầy đủ sự tham gia của tất cả các nước thượng nguồn.
Hailua@.com