Mùa cao điểm nắng nóng xảy ra vào tháng 3 và 4

Theo dự báo, do ảnh hưởng của El Nino, năm 2024, thời tiết sẽ ngày càng trở nên cực đoan. Những ngày qua, nắng nóng gay gắt kéo dài với nền nhiệt duy trì ở mức 35- 36^oC đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sản xuất, sinh hoạt của người dân trong tỉnh. Cụ thể, trong tháng 2/2024, được cho là tháng nóng lịch sử so với quan trắc cùng kỳ trong 46 năm qua.

Phóng viên Báo Vĩnh Long phỏng vấn nhanh Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Vĩnh Long Trương Hoàng Giang về tình hình thời tiết trong thời gian qua và xu thế thời tiết trong thời gian tới.

* Xin ông lý giải về hiện tượng nắng nóng trong tháng qua? Theo ông, việc nắng nóng kéo dài có được cho là thời tiết bất thường so với những năm trước?

- Đầu tháng 2, không khí lạnh còn ảnh hưởng đến Nam Bộ nên tại Vĩnh Long trong một số ngày thời tiết có phần se lạnh và xuất hiện sương mù vào lúc sáng sớm. Đến giữa tháng 2, không khí lạnh hoạt động yếu đi và những đợt tăng cường về phía Nam cũng thưa dần, thời điểm này bắt đầu xuất hiện những ngày nắng nóng trên 35^oC (từ ngày 13-15/2), sau đó là những ngày có nhiệt độ cao nhất dưới 35^oC. Từ ngày 24/2 đến nay nắng nóng xuất hiện trở lại.

Như vậy, trong tháng qua ở Vĩnh Long đã xảy ra 2 đợt nắng nóng diễn ra từ ngày 13-15/2 và từ ngày 24-29/2 với nhiệt độ cao nhất là 36^oC. Thời điểm xuất hiện và số đợt nắng nóng như vậy được cho là bất thường hơn so với những năm gần đây và kể cả vào các năm 2016, 2020 có El Nino hoạt động mạnh thì nắng nóng cũng chưa từng xuất hiện trong tháng 2.

* Năm nay nhiệt độ nóng hơn so với trung bình nhiều năm. Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này, nguyên nhân là do đâu? Theo ông, dự báo thì đợt nắng nóng này kéo dài trong bao lâu và dự báo thời tiết nắng nóng có còn xuất hiện trong những tháng tới?

- Từ đầu năm đến nay, nền nhiệt độ ở Vĩnh Long cao hơn so với trung bình nhiều năm, kể cả nhiệt độ trung bình, nhiệt độ cao nhất và nhiệt độ thấp nhất. Trong đó, nhiệt độ trung bình tháng 1 và tháng 2 đều cao hơn so với trung bình nhiều năm lần lượt là 1,1°C và 1,3°C. Đáng nói nhất, trong tháng 2/2024 được đánh giá là tháng nóng lịch sử so với quan trắc cùng kỳ trong 46 năm qua.

Về nguyên nhân chính là bởi hiện tượng El Nino vẫn còn đang hoạt động mạnh, không khí lạnh tuy ảnh hưởng sớm nhưng cường độ không mạnh bằng các năm trước. Trong khi đó, áp cao cận nhiệt đới Tây Thái Bình Dương hoạt động mạnh tác động đến khu vực. Các tháng đầu mùa khô hầu như rất hiếm có ngày xảy ra mưa trái mùa, do đó lượng mưa thiếu hụt, nhiệt độ cao hơn so với trung bình nhiều năm.

Đợt nắng nóng dự kiến còn có khả năng xảy ra trong nhiều ngày tới, sau đó là một vài ngày trời dịu mát do mây che phủ nhiều. Mùa cao điểm nắng nóng tại Vĩnh Long xảy ra vào tháng 3 và 4 hàng năm. Khi bắt đầu vào mùa mưa (khoảng giữa tháng 5/2024) thì nắng nóng giảm mạnh về cường độ và số ngày xuất hiện. Tuy nhiên, không ngoại trừ trong những tháng mùa mưa cũng sẽ xuất hiện một vài ngày có nắng nóng cục bộ.

* Vậy ông có những khuyến cáo như thế nào để người dân phòng tránh ảnh hưởng do nắng nóng gây ra?

- Nắng nóng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ, những người lao động ngoài trời. Một số biện pháp bảo vệ được khuyến cáo như:

Khi thời tiết nắng nóng cao điểm, người dân cần hạn chế ra ngoài trong khung giờ từ 10-16 giờ. Người dân không nên làm việc ngoài trời với thời gian quá lâu mà thiếu các biện pháp bảo hộ, nắng nóng sẽ gây ra tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt đối với cơ thể. Cần trang bị đầy đủ đồ chống nắng, gồm quần áo dài che kín thân thể, áo quần sáng màu để giảm hấp thụ nắng nóng, nón rộng vành, kính râm… Cần có chế độ ăn uống hợp lý như: bổ sung lượng nước đầy đủ, nhất là những loại nước uống giàu khoáng chất, nhiều vitamin trong trái cây; ăn nhiều rau xanh, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, nước ngọt có ga.

Cần chế biến và bảo quản thức ăn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; tạo thói quen rửa tay trước và sau khi ăn, vệ sinh cá nhân sạch sẽ, giữ môi trường sống trong lành nhằm hạn chế sự lây lan các bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, người dân cần đề phòng cháy nổ và hỏa hoạn do nhu cầu sử dụng điện tăng cao.

* Trong những tháng tới, theo dự báo, sau El Nino sẽ là sự xuất hiện của La Nina. Khả năng hình thành La Nina và tác động thế nào đến khu vực, thưa ông?

- Hiện tại, El Nino vẫn đang hoạt động nhưng đã qua giai đoạn mạnh nhất, nhận định đến tháng 4/2024 có khả năng chuyển sang trạng thái trung tính. Trong các tháng mùa khô, rất ít có khả năng xảy ra mưa trái mùa kết hợp với nắng nóng liên tục sẽ gây nguy cơ thiếu nước phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Trái ngược với El Nino (pha nóng) thì hiện tượng La Nina (pha lạnh) khả năng xuất hiện từ giữa năm nay. Nhận định chung, khả năng tác động của La Nina làm cho nền nhiệt độ giảm, có xu hướng thấp hơn trung bình nhiều năm, lượng mưa vượt trung bình nhiều năm kèm với đó là các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: bão, áp thấp nhiệt đới, lốc, sét, ngập lụt do lũ kết hợp triều cường sẽ gia tăng tần suất lẫn cường độ và diễn biến khó lường, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và đời sống của người dân trên địa bàn tỉnh.

* Xin cảm ơn ông!

THẢO LY (thực hiện)