Nhiều hệ lụy khi trẻ em gái mang thai

Gần đây, liên tiếp xảy ra các vụ việc trẻ vị thành niên (VTN) mang thai. Thực trạng quan hệ tình dục quá sớm và mang thai ở độ tuổi này không những ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống của trẻ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dân số và xã hội.

Trao đổi chia sẻ thông tin chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên tại Trường THPT Hòa Ninh (Long Hồ).

(VLO) Gần đây, liên tiếp xảy ra các vụ việc trẻ vị thành niên (VTN) mang thai. Thực trạng quan hệ tình dục quá sớm và mang thai ở độ tuổi này không những ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống của trẻ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dân số và xã hội.

Mang thai ở tuổi VTN

Mới đây, thông tin một bé gái sinh con ở Phú Thọ khi mới 11 tuổi và nữ sinh lớp 7 ở Bắc Giang có thai rồi tự sinh con trong nhà tắm khiến dư luận vô cùng bất ngờ.

Điều đáng nói, cả gia đình và nhà trường cũng đều tỏ ra bất ngờ và không hay biết trẻ đã trải qua giai đoạn mang thai trước đó.

Rất nhiều trường hợp mang thai VTN phải nhập viện trong tình trạng cấp cứu tại các cơ sở y tế. Tại Bệnh viện Phụ sản Cần Thơ từng tiếp nhận bé gái 16 tuổi nhập viện cấp cứu và sinh non khi thai chỉ vừa 34 tuần tuổi.

Em chia sẻ, khi biết mình có thai em không biết làm thế nào, lúc đó em cũng không dám nói chuyện với cha mẹ nên đã tìm cách giấu mọi người, quấn bụng thật chặt để che giấu. Cho đến ngày phải đi cấp cứu, mọi chuyện vỡ lỡ, gia đình mới biết em có thai...

Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên thế giới, trung bình có 44 trong số 1.000 trẻ được sinh ra từ các bà mẹ tuổi VTN (15-19 tuổi).

Ở các nước đang phát triển, ít nhất 10 triệu trường hợp mang thai ngoài ý muốn trong 1 năm ở những trẻ nữ VTN độ tuổi 15-19. Các biến chứng trong quá trình mang thai và sinh đẻ là nguyên nhân tử vong hàng đầu đối với các trẻ gái 15-19 tuổi.

Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hiệp quốc năm 2022 (UNFPA), Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ phá thai VTN cao nhất thế giới với khoảng 300.000 ca/năm.

Trong số này 30% là phụ nữ từ 15-19 tuổi với 70% là học sinh sinh viên. Những con số biết nói này đang đưa ra mức báo động về tình trạng nạo phá thai độ tuổi VTN, nhưng mà đặc biệt nguy hiểm khi nạo phá thai lại chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh.

Trong khi đó, độ tuổi VTN có thai đang ngày một nhỏ hơn khi trẻ hiện có xu hướng dậy thì từ sớm. Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, mỗi năm cả nước có 1,2-1,6 triệu ca nạo, phá thai, trong đó 20% ở lứa tuổi VTN.

Thậm chí, có những sản phụ chỉ mới 12-13 tuổi, thời điểm mà cơ thể các em còn chưa phát triển hoàn thiện. Những ảnh hưởng tâm lý sau phá thai ở tuổi vị thành niên có thể rất nặng nề và kéo dài.

Nhiều hệ lụy

TS.BS Đỗ Minh Loan- Trưởng Khoa Sức khoẻ VTN- Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Trẻ ở độ tuổi từ 10-19 tuổi phát triển các chức năng sinh dục, sinh sản, nhu cầu tình dục xuất hiện và chưa đủ kỹ năng để kiểm soát ham muốn tình dục.

Cùng với sự thiếu hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai; quan hệ tình dục không chuẩn bị, không mong muốn.

Đồng thời, trẻ thiếu tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, chưa được giáo dục đầy đủ về sức khỏe giới tính, cha mẹ còn hời hợt về việc giáo dục cho con em… dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn rất cao và để lại nhiều hệ lụy trong tương lai.

Vấn đề mang thai ở tuổi VTN đang có chiều hướng gia tăng và là vấn đề đáng lo ngại. Theo TS.BS Hồ Thị Thu Hằng- Phó Giám đốc Sở Y tế, việc mang thai và sinh con ở tuổi VTN để lại hậu quả rất nghiêm trọng và kéo dài.

Do khi mang thai, cơ thể trẻ chưa phát triển đầy đủ gây chèn ép cho bé, người mẹ trẻ có tâm lý sợ hãi và dễ xảy ra nguy cơ tử vong mẹ vẫn còn cao so với các bà mẹ sinh con ở tuổi trưởng thành.

Mẹ dễ bị thiếu máu, tiền sản giật, đẻ non, sẩy thai, chuyển dạ đình trệ, bất tương xứng thai khung chậu, thai lưu và làm mẹ sớm khiến các em bị khủng hoảng tâm lý…

Trong lúc sinh, dễ bị đẻ khó, nhiều nguy cơ phải can thiệp bằng các thủ thuật và phẫu thuật. Còn đứa bé do trẻ VTN sinh ra bị nhẹ cân và có nguy cơ tự kỷ cao hơn so với những đứa trẻ được sinh ra từ người mẹ đã trưởng thành.

Bên cạnh đó, việc chăm sóc và nuôi dạy đứa bé không được đảm bảo, bởi người mẹ quá trẻ, chưa có kiến thức, kỹ năng và kinh tế. Việc học hành của các bà mẹ trẻ bị gián đoạn sẽ ảnh hưởng đến tương lai sau này. Việc sinh con ở tuổi VTN để lại rất nhiều hệ lụy về sau cho trẻ.

Vì trong quá trình quan hệ tình dục không an toàn, sẽ dẫn đến mắc nhiều căn bệnh như: giang mai, sùi mào gà, HIV, viêm gan B, nhiễm HPV có nguy cơ gây ra ung thư cổ tử cung, nhiễm vi rút gây vô sinh.

“Việc đầu tư các kiến thức về giới tính, sức khỏe sinh sản cho các em là hết sức cần thiết và cần tiến hành ngay.

Cha mẹ và nhà trường cần cung cấp cho giới trẻ kiến thức về sinh sản và sức khỏe tình dục, bao gồm kiến thức về các chức năng của bộ phận sinh dục, biện pháp phòng tránh thai, phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục, HIV/AIDS để hạn chế tình trạng có thai ngoài ý muốn ở tuổi VTN” - bác sĩ Thu Hằng cho biết.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN