Suýt mất mạng vì những vết thương rất nhỏ

Bác sĩ thăm khám cho ông B.

Một tháng gần đây, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Trung ương Cần Thơ, ghi nhận nhiều trường hợp mắc uốn ván nguy kịch. Điểm chung của các bệnh nhân (BN) là có những vết thương rất nhỏ trong tai nạn lao động, sinh hoạt... nhưng chủ quan không xử trí tốt vết thương, không tiêm ngừa uốn ván, mà không biết điều đó khởi đầu cho một căn bệnh chết người.

Nguy kịch do chủ quan

Ông T.V.B. (75 tuổi, ở Phú Tân- An Giang) được BV địa phương chuyển đến BVĐK Trung ương Cần Thơ với tình trạng cứng hàm, tăng trương lực cơ toàn thân, bụng gồng cứng, có những cơn co giật toàn thân, nuốt sặc, co thắt thanh quản.

Cùng thời điểm nằm viện với ông T.V.B. còn có 2 BN được chẩn đoán mắc uốn ván: 1 BN có vết thương nhỏ ở cẳng chân do chơi đá gà, ủ bệnh hơn 1 tháng. BN thứ 3 có vết thương xây xước nhẹ ở cánh tay do tự té ngã, BN này đã được mở khí quản thở oxy. Cả 3 BN đều không tiêm ngừa uốn ván. 2 BN sau sức khỏe ổn định, đã được chuyển về BV địa phương điều trị tiếp.

Riêng ông B., vết thương ở phía chân trái. 7 ngày trước khi phát bệnh do bị cây đâm bên ngoài đã lành da, không tiêm ngừa uốn ván. BN được chẩn đoán: Uốn ván toàn thể giai đoạn toàn phát mức độ nặng.

Tại Khoa Bệnh nhiệt đới, ông B. được xử lý bằng huyết thanh kháng độc tố uốn ván, an thần, dinh dưỡng qua sonde dạ dày, kháng sinh diệt vi trùng uốn ván và được mở khí quản thở máy, giãn cơ… Kết quả siêu âm ghi nhận bên trong vết thương đã lành chứa dịch, còn dị vật, các bác sĩ tiến hành rạch lấy dị vật, mủ, làm sạch, để hở vết thương và phối hợp kháng sinh điều trị nhiễm trùng.

Sau 2 ngày nhập viện, BN xuất hiện dấu hiệu rối loạn thần kinh thực vật: Mạch, huyết áp dao động liên tục… Ông B. được xác định uốn ván toàn cơ thể giai đoạn mức độ rất nặng (rối loạn thần kinh thực vật), viêm phổi, mở khí quản phải thở máy.

Sau 18 ngày điều trị tích cực, BN tỉnh, rối loạn thần kinh thực vật đã ổn định, hết gồng giật, vết thương cẳng chân trái không dấu hiệu nhiễm trùng, tiêu tiểu bình thường, đang trong quá trình cai thở máy.

Người dân cần chủ động tiêm phòng bệnh

Bác sĩ Trần Ngô Phúc Mỹ- Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới- cho biết uốn ván là bệnh có tỷ lệ tử vong cao do ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) gây ra. Chúng hiện diện dưới dạng nha bào trong đất và phân súc vật. Bệnh có thể gặp ở mọi nơi, thường là vùng nông thôn, khí hậu nóng ẩm, đất nhiều chất hữu cơ.

Chúng thường xâm nhập cơ thể từ những vết thương da niêm, có thể chỉ là những xây xát ngoài da, vết đâm do tăm tre mà người dân thường hay chủ quan. Những trường hợp uốn ván khác cũng bắt đầu từ những vết xây xát nhỏ trong tai nạn sinh hoạt, lao động và giao thông. Thời gian ủ bệnh từ 5 ngày đến 1 tháng.

Thời gian ủ bệnh càng ngắn, bệnh càng nặng. Dấu hiệu đầu tiên của uốn ván là đau mỏi hàm, cứng hàm, sau đó cứng cơ các phần khác của cơ thể, rồi co giật, co thắt hầu họng thanh quản. Các biểu hiện trên diễn ra trong 24-48 giờ. Rối loạn hệ thần kinh thực vật là biểu hiện rất nặng của bệnh thường xuất hiện cuối tuần đầu. Đến tuần 2, BN có biểu hiện rối loạn huyết áp và mạch, sốt, vã mồ hôi, co mạch ngoại biên…

Ngoài các biểu hiện của bệnh uốn ván, BN còn có nguy cơ các biến chứng khác do quá trình nằm viện lâu dài như bội nhiễm, biến chứng nằm lâu, xuất huyết tiêu hóa do stress.

Vì vậy, người dân cần chủ động tiêm ngừa bệnh khi có vết thương nhỏ, kể cả các vết trầy xước nhẹ do tai nạn giao thông, vết đứt nhỏ trong lao động, sinh hoạt hàng ngày và cần tiêm ngừa ở tất cả những người chưa có miễn dịch.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ có thai cần tiêm ngừa đầy đủ để phòng uốn ván sơ sinh. Trẻ em cần được tiêm ngừa đầy đủ theo chương trình tiêm chủng quốc gia và tiêm nhắc lúc trưởng thành để duy trì miễn dịch đủ bảo vệ.

Người lao động cần được bảo hộ kỹ trong quá trình làm việc và khi có sang thương da phải đến cơ sở y tế xử lý tốt vết thương, lấy hết dị vật, làm sạch và được tư vấn tiêm ngừa đúng dù chỉ là những vết thương nhỏ. Chú ý, ở BN mắc bệnh uốn ván sau khi khỏi bệnh không gây đủ miễn dịch bảo vệ nên vẫn phải tiêm ngừa đầy đủ để phòng bệnh.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN