Nguyễn Bính làm 4 câu thơ ứng khẩu được phiếu mua... xe đạp

Hồi kháng chiến chống Mỹ, Ty Văn hóa Nam Hà sơ tán về xã Nhân Nghĩa (huyện Lý Nhân- Hà Nam), cách TP Nam Định mấy chục cây số. 

Hồi kháng chiến chống Mỹ, Ty Văn hóa Nam Hà sơ tán về xã Nhân Nghĩa (huyện Lý Nhân- Hà Nam ), cách TP Nam Định mấy chục cây số.

Nguyễn Bính lúc ấy công tác ở Ty Văn hóa nên cũng đi theo, nhưng vợ con vẫn phải bám sát vành đai ngoại thành để buôn bán kiếm ăn, ở xã Nhân Hậu cách mười mấy cây số. Việc đi lại vất vả, Nguyễn Bính thường nói với các anh em trong cơ quan mong ước có cái xe đạp để đi.

Nhưng cũng có nhiều đợt cơ quan được phân phối xe đạp giá rẻ mà nhà thơ chưa được đến lượt.

Một chiều, Nguyễn Bính cùng một số anh em phòng sáng tác ngồi hóng mát bên bờ sông Châu, có cả thủ trưởng và thủ phó Ty Văn hóa cùng ngồi đó. Một ông bạn đố Nguyễn Bính: Làm một bài thơ trong 7 phút nào!

- Có 2 thủ trưởng và anh em ở đây, tôi xin đọc luôn thơ, chứ cần gì đến 7 phút.

Rồi Nguyễn Bính đọc:

Chồng thì Nhân Nghĩa, vợ Nhân Hậu

Mười lăm cây số, đường độc đạo!

Không tiền, trời nắng lại không xe

Khổ muốn kêu trời, trời có thấu?

Khi đọc đến câu cuối, Nguyễn Bính gật gật về phía 2 thủ trưởng, như nói với 2 “ông trời”: “Khổ muốn kêu trời, trời có thấu?”

Anh bạn đố Bính nói:

- Câu đầu chơi chữ thật hay, đổi một chữ thì như lời tự bạch: “Vợ chồng tôi nhân nghĩa, nhân hậu lắm, nên nghèo, không tiền, không xe...”. Nhưng tôi nghĩ đã “đạo” lại còn “đường” (đường độc đạo), e có thừa chữ không?

Nguyễn Bính nói:

- Ông bạn ơi, chúng ta đang ngồi ở sông nào đấy?

- Sông Châu Giang.

- À, sông Châu Giang cũng như sông Hồng Hà, thì cũng như đường độc đạo, chẳng lẽ gọi là đường độc ư?

Mọi người đều cười. Và 2 thủ trưởng cơ quan cũng nháy mắt, xem chừng đã thấu. Sau bữa ấy, Ban lãnh đạo Ty Văn hóa bàn với phòng hành chính làm thủ tục để cấp cho Nguyễn Bính một phiếu mua một xe đạp
cung cấp giá rẻ.

LÊ HỒNG THIỆN