SỨC KHỎE SINH SẢN VÀ AN TOÀN TÌNH DỤC:

Hiểu để tự bảo vệ

Câu chuyện về sức khỏe sinh sản, an toàn tình dục (TD) không mới nhưng chưa bao giờ là cũ. Và dẫu rằng câu chuyện ấy không còn xa lạ gì nhưng không phải bạn trẻ nào cũng có đầy đủ kiến thức để tự bảo vệ bản thân mình. 

Hiểu đúng về sức khỏe sinh sản và an toàn tình dục, bạn trẻ sẽ tự bảo vệ bản thân, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Ảnh minh họa

Những chuyện “khó nói”

Tình bạn khác giới, tình yêu và TD là vấn đề bạn trẻ nào cũng có ít nhất một lần quan tâm, thắc mắc và rất cần người lắng nghe, thấu hiểu. Bạn N.B.H.- học sinh lớp 12, cho biết: “Năm học vừa qua, em đã rung động và yêu một bạn khác giới. Tuổi mới lớn em chưa hiểu gì lắm đâu. Chỉ biết là em thích bạn ấy, bạn ấy cũng thích em và tụi em trò chuyện rất hợp gu. Khi bạn trai hôn má, nắm tay,... em thấy bồi hồi, xao xuyến lại vừa bất an, lo sợ đủ điều, nhưng chẳng biết phải bày tỏ cùng ai”.

Tương tự, bạn T.H.A.- sinh viên năm nhất cũng bối rối và lo lắng khi đang hẹn hò với bạn trai cùng lớp. H.A. cho biết, ban đầu đi chơi với người yêu, đôi bạn trẻ chỉ dừng lại ở những lần bẽn lẽn nắm tay hay trao nhau những cái ôm ngọt ngào. Thế nhưng, dần qua ngày tháng, bạn trai H.A. ngày càng đòi hỏi nhiều hơn những cử chỉ thân mật. Thậm chí, bạn trai còn rủ H.A. thuê nhà trọ ở chung để tiện chăm sóc nhau. 

“Em hoang mang lắm nhưng không biết tìm ai để hỏi mà cũng không dám hỏi, vì sợ bị đánh giá còn đi học mà đề cập đến chuyện nam nữ thân mật là hư hỏng. Trong khi đó, những kiến thức về sức khỏe sinh sản và TD mà em biết chỉ là nghe qua bạn bè hoặc trên mạng, mà không chắc đâu là chính xác”- H.A. bộc bạch.

Ở độ tuổi có nhiều thay đổi về tâm sinh lý, với những chuyện “thầm kín” khó nói, các bạn “tuổi teen” vừa ngại lại không biết tỏ bày cùng ai. Cùng với đó, việc thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, an toàn TD khiến các bạn trẻ dễ rơi vào những mối quan hệ không lành mạnh, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc như: mang thai ngoài ý muốn, bệnh lây truyền qua đường TD và tổn thương tâm sinh lý...

Vào năm 2 ĐH, bạn C.T.C. đã “sống thử” với bạn trai học cùng trường. Với quan niệm cởi mở trong tình yêu, T.C. cho rằng, việc sống chung với bạn trai là chuyện bình thường. Với lại, “ở nhà trọ mình cũng có vài cặp sinh viên sống chung như vậy, nên mình sống chung với bạn trai mình có sao đâu”. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản cũng như quan hệ TD không an toàn, T.C. đã mang thai ngoài ý muốn. 

“Không biết rồi đây tương lai của bạn ấy sẽ như thế nào, nhưng cánh cửa ĐH đã khép lại khi bạn ấy quyết định bỏ học về quê sinh con”- bạn Phan Cẩm Trang- bạn cùng lớp với T.C., cho biết.

Thông điệp “3T”: tình yêu- trách nhiệm- tâm an 

Bạn trẻ đang ngày càng có suy nghĩ và quan niệm thoáng hơn trong tình yêu và TD. Đó là nguyên nhân dẫn đến tình trạng quan hệ TD sớm, không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và nguy cơ lây nhiễm các bệnh TD ở lứa tuổi này có xu hướng tăng. Theo số liệu của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm Việt Nam có gần 300.000 ca nạo hút thai, chủ yếu là độ tuổi 15-19, trong số đó có tới 60-70% là ở độ tuổi học sinh, sinh viên...

Thực tế thời gian qua, đã có không ít trường hợp, bạn trẻ phải nghỉ học để sinh con và trở thành những “bà mẹ ăn chưa no, lo chưa tới”. Còn có không ít trường hợp bạn trẻ trót mang thai liền tìm đến những cơ sở y tế không an toàn để phá thai, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sau này... Việc bạn trẻ thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản và TD an toàn dẫn đến nhiều hệ lụy cho bản thân, gia đình và xã hội. Do vậy, giáo dục những kiến thức này là một trong những vấn đề quyết định sự phát triển toàn diện về nhận thức cho bạn trẻ.

Theo ThS Nguyễn Khánh Chi- chuyên gia giáo dục, giảng viên Trung tâm Glink Academy, bạn trẻ cần được giáo dục về giới tính, chăm sóc sức khỏe sinh sản càng sớm càng tốt. Nếu không được trang bị các kiến thức đúng, các bạn dễ gặp sự cố ngay lần đầu tiên, có thể đối diện với mang thai ngoài ý muốn, mắc bệnh lây truyền qua đường TD và tốn kém chi phí điều trị, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.

Nếu các bạn càng được giáo dục sớm, tìm hiểu đúng, được “vẽ đường đúng” thì sẽ có hành xử đúng, tránh những hành vi không đúng mực, gây tổn thương tâm lý, sức khỏe và tương lai sau này. Tuy nhiên, không khuyến khích các bạn tự tìm hiểu từ mạng xã hội, kênh truyền thông không chính thống hoặc từ bạn bè...

Bạn trẻ tham gia chương trình truyền thông nâng cao kiến thức về sức khỏe sinh sản và an toàn tình dục.

“Ngay từ lúc là em bé, các bạn cần được hướng dẫn về giới tính, về những nơi trên cơ thể của mình mà người khác không được đụng vào. Khi bắt đầu có những thay đổi về tâm sinh lý, các bạn cần được trang bị những kiến thức đúng, những điều nên làm và phải biết “sợ” trước những hậu quả phải đối diện khi có TD không an toàn”- ThS Nguyễn Khánh Chi nói.

Chia sẻ với các bạn trẻ về thông điệp “3T”, ThS Nguyễn Khánh Chi cho biết: Để chuẩn bị cho lần đầu an toàn, bạn trẻ cần phải có “tình yêu” với nhau và tình yêu ấy phải chân chính, đủ chín muồi, trưởng thành, đủ trải qua những thăng trầm và đủ tin tưởng lẫn nhau. Bên cạnh, cần phải có “trách nhiệm”, đó là trách nhiệm về pháp lý, “không tranh chồng, cướp vợ” của ai và không được mua bán TD. Đồng thời, các bạn phải cảm thấy “tâm an” và hạnh phúc. Nếu chưa sẵn sàng, các bạn hãy nói “không”.

Bài, ảnh: PHƯƠNG VY