Công trình xanh (CTX) không chỉ là công trình nhiều cây xanh, mà còn là công trình có kiến trúc xanh, đạt hiệu quả cao trong sử dụng năng lượng, nước, vật liệu, giảm thiểu chất thải độc hại cho môi trường, không tác động xấu tới sức khỏe con người. Theo đó, cần thiết đẩy mạnh phát triển CTX.
Công trình xanh (CTX) không chỉ là công trình nhiều cây xanh, mà còn là công trình có kiến trúc xanh, đạt hiệu quả cao trong sử dụng năng lượng, nước, vật liệu, giảm thiểu chất thải độc hại cho môi trường, không tác động xấu tới sức khỏe con người. Theo đó, cần thiết đẩy mạnh phát triển CTX.
Các công trình xây dựng tại Việt Nam sử dụng khoảng 36% tổng năng lượng tiêu thụ của cả nước, trung bình 33% điện và góp 25% vào tổng lượng phát thải khí nhà kính, chiếm 1/3 tổng lượng phát thải CO2. Để thực hiện mục tiêu của Nghị quyết số 29/NQ-TW và các cam kết của Chính phủ tại COP 26 về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 thì các ngành phải chuyển đổi xanh, trong đó có ngành xây dựng. Theo đó, phát triển CTX là một trong những giải pháp quan trọng của ngành xây dựng.
Tại Nghị định số 15 ngày 3/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung của dự án đầu tư xây dựng, CTX là công trình xây dựng được thiết kế, xây dựng và vận hành đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn về sử dụng hiệu quả năng lượng, tiết kiệm tài nguyên; đảm bảo tiện nghi, chất lượng môi trường sống bên trong công trình và bảo vệ môi trường bên ngoài công trình. Đây là lần đầu tiên CTX có mặt trong văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam.
Qua hơn 10 năm phát triển, số lượng CTX của Việt Nam hiện đạt trên 300 công trình được chứng nhận theo các chuẩn kỹ thuật khác nhau. Hiện rào cản lớn của việc phát triển CTX là tâm lý lo ngại chi phí đầu tư công trình tăng cao. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu trên thế giới, CTX tăng vốn đầu tư 3-8% so đầu tư thông thường nhưng sẽ tiết kiệm được từ 15-30% năng lượng sử dụng, giảm 30-35% lượng khí thải carbon, tiết kiệm từ 30-50% lượng nước sử dụng, 50-70% chi phí xử lý chất thải.
Một chuyên gia đô thị cho rằng, có thể hiểu CTX như những tế bào còn đô thị xanh là một cơ thể và những tế bào thì vô cùng quan trọng để tạo nên một cơ thể khỏe mạnh. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu Net Zero vào năm 2050, cần ưu tiên tiết kiệm năng lượng và vật liệu thân thiện môi trường (2 yếu tố chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số điểm đánh giá CTX.
Cùng với đó, cần nghiên cứu, lồng ghép, tích hợp các vấn đề về xanh trong quá trình xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển. Bên cạnh, tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về phát triển các CTX, giảm phát thải… Đặc biệt, cần nghiên cứu xây dựng, ban hành các chính sách, cơ chế ưu đãi phát triển các dự án, CTX.
NAM ANH
