Hệ lụy từ thuốc lá điện tử với sức khỏe giới trẻ

Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (TL)- Bộ Y tế cho biết có hơn 7,5% thanh thiếu niên trong độ tuổi 15-24 thường xuyên sử dụng TL điện tử. Độ tuổi tiếp cận phổ biến từ 13-14 tuổi, thậm chí có trường hợp nhỏ hơn.

Các bạn trẻ nên nói “không” với thuốc lá điện tử, thuốc lá truyền thống vì sức khỏe bản thân, người thân và cộng đồng.

Thời gian qua, hàng loạt vụ ngộ độc tinh dầu TL điện tử đã xảy ra. Dù đã bị cấm từ đầu năm 2025, TL điện tử vẫn len lỏi trên thị trường. Những quảng cáo sai lệch khiến nhiều bạn trẻ hiểu nhầm và sử dụng các sản phẩm độc hại này.

Từ ngày 1/1/2025, Việt Nam chính thức cấm TL điện tử và TL nung nóng. Song, tình trạng buôn bán, sử dụng các sản phẩm này vẫn chưa được kiểm soát triệt để.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo: nếu không hành động quyết liệt, hàng chục triệu thanh thiếu niên trên thế giới, trong đó có Việt Nam, sẽ tiếp tục trở thành nạn nhân của những quảng cáo sai sự thật về TL mới.

Các bệnh viện ghi nhận hàng ngàn trường hợp nhập viện do ngộ độc hoặc bệnh liên quan đến TL điện tử, TL nung nóng. Các sản phẩm này không chỉ gây nghiện nicotine, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, mà còn tiềm ẩn nguy cơ bị pha trộn ma túy- đặc biệt nguy hiểm với lứa tuổi vị thành niên.

Mới đây, Trung tâm Chống độc- Bệnh viện Bạch Mai vừa tiếp nhận một thiếu niên 17 tuổi bị ngộ độc TL điện tử có chứa ma túy. Sau 3 ngày thở máy và điều trị tích cực, bệnh nhân (BN) qua cơn nguy kịch nhưng chức năng của thận vẫn suy giảm nặng.

Một BN nữ mới ngoài 20 tuổi, ở TP Hồ Chí Minh đã rơi vào tình trạng ngừng tim nguy kịch vì có tiền sử gần 2 năm thường xuyên sử dụng TL điện tử.

Các bác sĩ Bệnh viện Nhân dân 115 phải tiến hành hồi sức tim phổi nâng cao, sốc điện nhiều lần, thở máy, sử dụng thuốc vận mạch và lọc máu liên tục để điều trị suy đa tạng. Rất may, sau 14 ngày điều trị tích cực, BN mới hồi phục và xuất viện, may mắn không để lại di chứng thần kinh.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế- Trần Văn Tiền, “không độc hại”, “không gây nghiện” đó là những lời quảng cáo sai sự thật về TL điện tử, TL nung nóng.

Với thành phần có chứa nicotine, TL điện tử đã được chứng minh là có khả năng gây nghiện và độc hại không kém TL truyền thống. Các công ty TL đã và đang sử dụng hình ảnh trẻ trung, hiện đại để ngụy trang sản phẩm, từ đó dẫn dụ người dùng, nhất là giới trẻ nhưng bên trong lại là hàng ngàn các hợp chất độc hại trong TL.

Bao gồm nicotine, hắc ín và các chất gây ung thư, đã được chứng minh là tác nhân trực tiếp dẫn đến ung thư, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiều hệ lụy sức khỏe khác.

Ngoài tác động lên não bộ, sản phẩm TL còn gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, suy giảm chức năng phổi và hội chứng phổi đặc trưng với triệu chứng ho, khó thở, sốt, có thể tiến triển thành suy hô hấp cấp.

Sử dụng lâu dài làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Đối với phụ nữ, các hóa chất độc hại có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây dị tật thai nhi hoặc biến chứng trong thai kỳ.

Ông Trần Văn Tiền khuyến cáo thanh thiếu niên tuyệt đối không thử TL điện tử. Cha mẹ và nhà trường cần tăng cường giám sát học sinh. Người đã từng sử dụng và có triệu chứng bất thường về thần kinh, tim mạch hoặc hô hấp nên đi khám ngay để được điều trị kịp thời.

“Chúng chứa nicotine, chất gây nghiện cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tim, phổi và đặc biệt là sự phát triển não bộ của thanh thiếu niên. Tuyệt đối không nên để các em sử dụng TL điện tử; nói “không” với TL, vì sức khỏe bản thân, người thân và cộng đồng. Vì vậy, gia đình chú ý khi con sử dụng TL điện tử cần ngăn chặn.

Nếu ở mức độ trẻ bứt rứt, khó chịu, hành vi bất thường cần đưa đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời”- ông Trần Văn Tiền khuyến cáo.

Hành động vì một thế hệ không khói TL không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế, mà là cam kết chung của một xã hội hướng tới phát triển toàn diện- nơi trẻ em được sống, học tập và lớn lên trong một môi trường an toàn và lành mạnh.

Bài, ảnh: MAI ANH