Bệnh giun lươn nguy hiểm nhưng ít người biết 

Nhiễm giun lươn (GL) là tình trạng nhiễm ký sinh trùng thường gặp ở vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm có thể lên đến 20%. Đây là ký sinh trùng nguy hiểm nhất trong số các loại ký sinh trùng đường tiêu hóa nó có thể tồn tại rất lâu trong cơ thể con người gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Phát hiện sớm tình trạng nhiễm giun và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm nguy cơ xuất hiện biến chứng nặng.

Hình ảnh kết quả soi dịch dạ dày và đàm phát hiện ra ấu trùng giun lươn. Ảnh chụp màn hình

Nguy kịch vì mắc giun lươn lan tỏa

Mới đây, bệnh nhân (BN) nam 72 tuổi (Hòa Bình) vào Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương trong tình trạng nguy kịch do nhiễm GL lan tỏa- một loại ký sinh trùng nguy hiểm có thể gây ra các biến chứng. Đặc biệt là ở những người suy giảm miễn dịch.

BN nhập viện trong tình trạng sốt cao liên tục, thở oxy và thể trạng suy kiệt. Kết quả soi dịch dạ dày và đờm phát hiện ấu trùng GL- một loại ký sinh trùng cư trú ở phần đầu ruột non. BN được chẩn đoán nhiễm GL lan tỏa gây nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm màng não, tiên lượng nặng, nguy cơ tử vong cao.

Khoảng 1 tháng trước, BN bắt đầu ho nhiều, khó thở, mệt mỏi, sốt kéo dài nhưng chỉ đến bệnh viện khám rồi xin thuốc về uống. Sau 10 ngày tự điều trị tại nhà không hiệu quả, các triệu chứng trở nên nặng hơn. BN nhập bệnh viện tuyến tỉnh, điều trị trong 6 ngày không cải thiện nên được chuyển lên tuyến trên. 

Theo BS Trần Văn Bắc- Phó Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, BN có nhiều bệnh lý nền mạn tính như tăng huyết áp, suy tim, suy tuyến thượng thận, thoái hóa khớp, đau khớp nhiều năm và có tiền sử sử dụng thuốc corticosteroid kéo dài. Những yếu tố này khiến hệ miễn dịch BN suy giảm nghiêm trọng. Ngoài ra, BN làm nghề nông, thường xuyên tiếp xúc với đất mà không mang đồ bảo hộ, làm tăng nguy cơ nhiễm GL.

Hiện tại, BN đang được điều trị tích cực, thở máy, sử dụng kháng sinh và thuốc diệt ký sinh trùng. Song, tiên lượng của BN vẫn rất nặng, nguy cơ tử vong cao.

Trung tuần tháng 2/2025, Bệnh viện Nhân Dân 115 (TP Hồ Chí Minh) điều trị thành công 2 BN ở Tiền Giang nguy kịch vì nhiễm GL dẫn đến biến chứng viêm phổi, tổn thương hoại tử phổi.

BS Đặng Nam Hải- Khoa Hô hấp- Hồi sức tim mạch, nhận định, mặc dù nhiễm GL là bệnh thường gặp nhưng có diễn biến bất thường, đặc biệt ở người bệnh có hệ miễn dịch suy yếu. Người bệnh có thể bị nhiễm khi tiếp xúc với ấu trùng GL trong đất hoặc khi trứng giun nở trong ruột và tự sinh sôi. Ấu trùng GL không chỉ gây bệnh ở đường tiêu hóa mà còn xâm nhập vào phổi và nhiều cơ quan, gây ra biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Phòng ngừa đúng cách

Theo BS Trần Văn Bắc, mọi người đều có nguy cơ nhiễm bệnh khi tiếp xúc với đất, cát có ấu trùng GL. Tuy nhiên, đa số người bệnh không có triệu chứng.

Phần lớn người mắc bệnh GL cấp tính không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt, biểu hiện ban đầu có thể là phát ban ngứa, ở vị trí ấu trùng xâm nhập vào da. Ấu trùng và giun trưởng thành trong đường tiêu hóa có thể gây đau bụng, tiêu chảy và chán ăn.

Người mắc bệnh GL mãn tính thường không có triệu chứng, hoặc thỉnh thoảng gặp đau bụng, tiêu chảy và táo bón. Tuy nhiên, ở người có hệ miễn dịch suy giảm- như người bệnh ung thư, người ghép tạng, hoặc người dùng corticoid kéo dài- GL có thể bùng phát mạnh, gây tổn thương đa cơ quan và đe dọa tính mạng.

Để phòng tránh nhiễm GL, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần giữ gìn vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà bông; ăn chín uống sôi, tránh thức ăn sống, tái (rau sống, gỏi hải sản, thịt tái, thịt sống). Đặc biệt, những người thường tiếp xúc với đất nên mang găng tay, đi giày dép, đi ủng để tránh tiếp xúc với ấu trùng GL trong đất, cát.

Những người nghi ngờ bị nhiễm GL cần đến khám chuyên khoa về ký sinh trùng để được xét nghiệm xác định bệnh, chữa trị càng sớm càng tốt, phòng tránh các biến chứng nặng. Đồng thời, chủ động nâng cao sức đề kháng để tăng cường miễn dịch của cơ thể.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG