Gánh nặng từ tác hại của thuốc lá thế hệ mới 

Tại hội thảo công bố tác hại của thuốc lá (TL) điện tử, TL nung nóng do Bộ Y tế tổ chức, GS Trần Văn Thuấn- Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, TL thế hệ mới làm gia tăng gánh nặng bệnh tật, trầm trọng thêm các vấn đề về y tế công cộng, an ninh trật tự, xã hội và môi trường.

Thứ trưởng Bộ Y tế bày tỏ quan ngại về việc người dùng TL điện tử, TL nung nóng gia tăng thời gian qua, đặc biệt là trẻ em, trẻ vị thành niên. Năm 2019, khoảng 2,6% học sinh Việt Nam từ 13-17 tuổi sử dụng TL điện tử thì năm 2023 kết quả điều tra tại 11 tỉnh, thành đã tăng lên 8,1%... Điều này dẫn đến gánh nặng bệnh không lây nhiễm bao gồm các bệnh chính là tim mạch, ung thư, đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính… đang gia tăng nhanh chóng, chiếm tới 81% nguyên nhân tử vong và 73% tổng gánh nặng bệnh tật.

Hút TL chủ động và thụ động là yếu tố nguy cơ đứng thứ hai gây tử vong và bệnh tật. Ước tính năm 2022, thiệt hại kinh tế đối với xã hội do hút TL chủ động và thụ động gồm chi phí khám chữa bệnh, tổn thất năng suất lao động do mắc bệnh và tử vong sớm bởi hút TL chiếm 1,14% GDP (tương đương 108.700 tỷ đồng). Chi phí này cao gấp 5 lần so với nguồn thu từ thuế TL mang lại.

“Phòng, chống bệnh không lây nhiễm đang là ưu tiên hàng đầu trong chính sách y tế của Việt Nam. Kiểm soát yếu tố nguy cơ là biện pháp hiệu quả nhất và cũng là quan trọng nhất để ngăn ngừa và kiểm soát bệnh không lây nhiễm. Sử dụng TL nằm trong nhóm các yếu tố nguy cơ hành vi hàng đầu cần kiểm soát”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Các cơ quan chức năng đã cảnh báo về tình trạng lợi dụng TL điện tử để lưu hành, sử dụng ma túy trái phép. Các bệnh viện đã ghi nhận các tình trạng nhập viện có liên quan đến TL điện tử, trong đó có ngộ độc, loạn thần và ngộ độc ma túy.

Theo TS Hà Anh Đức- Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh thông tin, thực hiện khảo sát nhanh từ báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho thấy, riêng năm 2023, có 1.224 ca nhập viện do sử dụng TL điện tử, TL nung nóng. Triệu chứng khi nhập viện chủ yếu do dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp và cả đột quỵ não. Số ngày điều trị trung bình từ 1-6 ngày. Đặc biệt, sau điều trị khoảng 5% ca bệnh có di chứng. Trong số người nhập viện có 5,8% người dưới 18 tuổi; 10,5% là nữ; 6,6% sử dụng TL điện tử lần đầu tiên và có tới 89,6% sử dụng kép (có sử dụng cả TL thông thường). 

Thời gian qua, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân ngộ độc sau khi sử dụng TL điện tử. Trong đó, nhiều bệnh nhân được xác định ngộ độc ma túy tổng hợp. “Không có một sản phẩm TL nào an toàn cho sức khỏe. Bên cạnh đó, với các thiết kế đa dạng hấp dẫn với thanh thiếu niên, nguy cơ TL mới góp phần tạo ra thế hệ trẻ nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ và an ninh trật tự xã hội”- TS Hà Anh Đức lo ngại.

MAI ANH