Ôn “miền ký ức” cựu tù Phú Quốc kiên trung

(VLO) Đã 52 năm trôi qua kể từ sau Hiệp định Paris được ký kết. Và cũng đã ngần ấy thời gian nhớ lại ngày đầu tiên trao trả tù binh Phú Quốc theo tinh thần Hiệp định Paris, trong đó có những người con của quê hương Vĩnh Long. Ánh mắt của các cô chú cựu tù ánh lên sự kiên trung đầy tự hào và hạnh phúc trong ngày gặp lại.

Những người con quê hương Vĩnh Long đã sống, chiến đấu và trở về từ các trại giam tù binh.

Hội Người tù kháng chiến tỉnh vừa tổ chức họp mặt kỷ niệm 52 năm ngày đầu tiên trao trả tù binh Phú Quốc (10/3/1973-10/3/2025). Trong không khí thân mật, các cựu tù kháng chiến đã tay bắt mặt mừng ôn lại truyền thống vẻ vang, xúc động hồi tưởng lại những năm tháng tù đày khốc liệt.

Theo đó, tại Trại giam tù binh Phú Quốc, hơn 200 người con của quê hương Vĩnh Long bị giam giữ lúc bấy giờ. Đồng cam cộng khổ cùng tập thể tù binh đấu tranh, qua sàng lọc khắc nghiệt trở về cùng đội ngũ 150 người. Những ngày tháng trong lao tù “địa ngục trần gian” đó, mặc dù bị đày đọa, khổ ải các chiến sĩ bất khuất đấu tranh với một tinh thần thép và một trái tim yêu nước nồng nàn.

Và ký ức hào hùng ấy vẫn không phai mờ trong tâm trí những người con của quê hương Vĩnh Long đã sống, đã chiến đấu và trở về từ nhà tù Phú Quốc.

Ngày 10/3/1973, theo tinh thần của Hiệp định Paris, chuyến xe đầu tiên chở tù binh Phú Quốc đi trao trả có chú Phan Thanh Hiệp, Tống Văn Ngoan… Cho đến ngày 29/3/1973 là ngày tù binh cuối cùng trên đảo Phú Quốc được trao trả, trong đó có chú Trịnh Văn Ghi.

“Những tội ác dã man tại Trại giam tù binh Phú Quốc đã hun đúc nên tố chất kiên cường bất khuất của người chiến sĩ, tạo nên đóa hoa đời tươi thắm tô điểm thêm truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

Trong đó có những bông hoa nhỏ của anh em tù binh tỉnh Vĩnh Long góp vào”- Ông Huỳnh Tấn Phước- Chủ tịch Hội Người tù kháng chiến tỉnh, bồi hồi chia sẻ.

Là một trong những tù binh được trao trả vào ngày 10/3/1973, chú Phan Thanh Hiệp (TP Vĩnh Long) xúc động kể lại vụ thảm sát ở phân khu B8.

Nhớ như in sự kiện mang ý nghĩa rất to lớn đối với cựu tù binh Phú Quốc còn sống cho đến ngày nay, chú Thanh Hiệp “mong rằng sự kiện này sẽ được lưu truyền mãi mãi, để mai sau con cháu chúng ta luôn tự hào về truyền thống đấu tranh kiên trung, bất khuất mà giàu lòng nhân nghĩa và yêu chuộng hòa bình”.

Là nữ tù binh duy nhất của tỉnh Vĩnh Long còn sống, cô Trần Thị Ngọc Hà (TP Vĩnh Long) xúc động kể về ngày 17/3/1973- ngày cô được trao trả trở về từ Trại giam tù binh Quy Nhơn.

“Tôi vẫn nhớ niềm hạnh phúc khi được về đến sân bay, nơi bộ đội, người dân đứng chờ ở đó. Giờ ở độ tuổi xế chiều, chúng tôi luôn nhớ câu “ở trong tù kiên trung bất khuất, sống ngoài đời tình nghĩa thủy chung”- cô Ngọc Hà chia sẻ.

Cựu tù kháng chiến gặp lại nhau, nặng sâu nghĩa tình đồng đội.

Còn chú Trần Văn Mật (huyện Tam Bình) cũng không kìm được dòng nước mắt khi kể về những ngày tháng trong tù, về thủ đoạn của địch và sự kiên cường “nằm gai nếm mật” của các tù binh tại Trại giam tù binh Phú Quốc.

“Dù nay tuổi đã lớn nhưng tôi vẫn mong rằng chúng ta còn sức khỏe để tiếp tục cống hiến”- chú Mật cho hay.

Những cựu tù chính là nhân chứng của giai đoạn lịch sử hào hùng, mãi là tấm gương sáng soi cho thế hệ trẻ. Chị Lê Ngọc Hương (TP Vĩnh Long) bùi ngùi chia sẻ: “Được giáo dục truyền thống ngay từ trên ghế nhà trường, giờ con được làm việc chung và có cơ hội để hiểu thêm về các cô chú.

Càng hiểu thêm thì càng biết ơn các cô chú nhiều hơn. Xin được gửi lời cảm ơn, tri ân chân thành nhất vì những đóng góp của cô chú vì nền độc lập dân tộc”.

52 năm sau ngày trao trả, các cựu tù đều đã cao tuổi, sức khỏe yếu, nhiều người không còn. Trong cuộc gặp gỡ những ngày tháng 3 này, các cựu tù đã ôn lại “miền ký ức” không thể nào quên. Ai cũng một lòng son sắc, vẫn kiên trung với cách mạng, với đất nước cho đến tận bây giờ.

Các cựu tù cùng động viên nhau sẽ viết lại những dòng hồi ức về ngày tháng trong tù để giữ lại, để nhắc nhở con cháu hiểu được sự đóng góp quý giá của thế hệ đi trước cho nền độc lập dân tộc hôm nay và để gợi nhớ rằng trong đó có sự đóng góp của cựu tù tỉnh Vĩnh Long.

Ông Huỳnh Tấn Phước- Chủ tịch Hội Người tù kháng chiến tỉnh, nhấn mạnh, dù ở đâu, trên cương vị nào, các cựu tù luôn tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tự soi rọi bản thân, phát huy truyền thống kiên trung, bất khuất, đoàn kết.

Đồng thời, xây dựng tổ chức hội trong sạch vững mạnh; tích cực tham gia các phong trào thi đua; xứng đáng là tấm gương sáng để thế hệ con cháu noi theo.

Bài, ảnh: TUYẾT NGA