Cần tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát để phát hiện vi phạm trong hoạt động đấu thầu

Ngày 7/11, đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long đã có ý kiến đóng góp trong các phiên thảo luận cho dự thảo Nghị quyết về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá và dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Ngày 7/11, đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long đã có ý kiến đóng góp trong các phiên thảo luận cho dự thảo Nghị quyết về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá và dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

* Đại biểu Trịnh Minh Bình: Nên quy định biển số trúng đấu giá là tài sản cá nhân

Về tên gọi của dự thảo nghị quyết, qua nghiên cứu tên gọi dự thảo là “cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá” nhưng nội dung dự thảo lại quy định về hoạt động đấu giá biển số xe ô tô, đề nghị cơ quan soạn thảo chỉnh sửa cho thống nhất.

Về giá khởi điểm, thống nhất trong cả nước một mức giá khởi điểm như nêu dự thảo nghị quyết là 40 triệu. Về bước giá, đề nghị quy định cụ thể trong dự thảo nghị quyết là 5 triệu hay 10 triệu, và quy định phân bổ luôn theo hướng 70% nộp ngân sách trung ương, 30% ngân sách địa phương.

Về hình thức đấu giá xe ô tô, thống nhất như dự thảo nhưng đề nghị quy định cụ thể nội dung về đấu giá đảm bảo theo Nghị định số 62/2017/NĐCP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật đấu giá tài sản.

Về quyền, nghĩa vụ của người trúng đấu giá, người nhận chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số ô tô trúng đấu giá theo xe nên quy định biển số trúng đấu giá là tài sản cá nhân, người trúng đấu giá có các quyền tài sản theo Bộ luật Dân sự. Đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ lý do hạn chế quyền tài sản của người dân sau khi trúng đấu giá là theo quy định pháp luật nào.

Ngoài ra, đề nghị quy định một người được đấu giá bao nhiêu biển số để tránh đầu cơ; thiết kế trang web đấu giá có thông tin trực quan, dễ theo dõi, sử dụng, công khai trên trang web về những biển số được đưa ra đấu giá. Trường hợp người trúng đấu giá không nộp đủ số tiền trúng đấu giá trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày có văn bản phê duyệt kết quả đấu giá thì giải quyết ra sao. Cần làm rõ nội dung này và bổ sung quy định người trúng đấu giá được giữ lại biển số để gắn sang xe khác trong trường hợp xe hỏng, bị mất, bị thu hồi; cho thừa kế biển số trúng đấu giá và người thừa kế đăng ký biển số theo xe như là tài sản thừa kế; quy định trường hợp trong 12 tháng người trúng đấu giá chết thì thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế tài sản theo Bộ luật dân sự 2015; quy định rõ người được thừa kế có phải trả lại biển số trúng đấu giá không, có được quyền cầm cố, thế chấp, cho thuê, cho mượn biển số hay không; trường hợp người trúng đấu giá không làm thủ tục nhận biển số xe sẽ giải như thế nào. Sau khi hết thời gian thí điểm thì những biển số xe trúng đấu giá có được quyền chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá hay không.  

 * Đại biểu Nguyễn Thanh Phong: Cần tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát để phát hiện vi phạm trong hoạt động đấu thầu

Tôi nhất trí với sự cần thiết ban hành Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết của thực tế phát triển của xã hội nước ta trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế nhưng xin bổ sung một số nội dung sau:

Đối với quy định về bảo đảm cạnh tranh, cần quy định chi tiết hơn đối với yếu tố độc lập về pháp lý. Trên thực tế một nhà thầu/cổ đông có thể lập ra các công ty khác nhau, có tư cách pháp nhân độc lập và độc lập về tài chính và các công ty này có các cổ đông khác nhau hoặc công ty được thành lập ở nước ngoài dưới hình thức là công ty ủy thác không có cổ đông nào cả. Tuy nhiên, các công ty này có thể bị chi phối/kiểm soát bởi cùng một người hoặc cùng một công ty và các công ty này bị coi là các công ty có liên quan với nhau hoặc là công ty có liên quan tới đại diện theo pháp luật của chủ đầu tư. Do vậy, cần có quy định rõ hơn để loại trừ các bên có liên quan trong hoạt động đấu thầu.

Dự thảo luật quy định quá nhiều điều cấm; nhiều nội dung hạn chế sự tham gia của các nhà thầu; cần làm rõ khái niệm “độc lập về tài chính”, đặc biệt là “độc lập về pháp lý”. Tại điều 17 về hủy thầu và trách nhiệm hủy thầu, quy định rõ ràng và cụ thể hơn về vấn đề đền bù chi phí cho các bên liên quan khi hủy thầu.

Tại điều 28, đề nghị sửa đổi quy định về thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo hướng trao thẩm quyền cho chủ tịch UBND cấp tỉnh được quyết định lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu thực hiện bằng vốn ngân sách địa phương để chủ động quyết định trong tình huống cấp bách, khẩn cấp thực hiện nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, các nhiệm vụ để bảo đảm quốc phòng, an ninh...

Tại điều 39 về đấu thầu trước, đề nghị sửa đổi quy định theo hướng, trường hợp dự án không được phê duyệt thì chủ đầu tư, bên mời thầu phải bồi hoàn chi phí liên quan đến việc tham dự thầu của nhà thầu.

Tại khoản 1 điều 58 nên điều chỉnh theo hướng tại thời điểm ký kết, hồ sơ dự thầu của nhà đầu tư được lựa chọn còn hiệu lực. Nhà đầu tư được lựa chọn phải bảo đảm đáp ứng yêu cầu về năng lực kỹ thuật, tài chính để thực hiện dự án. Trường hợp cần thiết để bảo đảm việc thực hiện thầu, người có thẩm quyền tiến hành xác minh thông tin về năng lực của nhà đầu tư, nếu vẫn đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án thì mới tiến hành ký kết hợp đồng.

Tại điều 93 về quy trình giải quyết kiến nghị, đề nghị cân nhắc sửa đổi quy trình theo hướng nhà thầu có thể lựa chọn gửi đơn kiến nghị đến chủ đầu tư/bên mời thầu hoặc người có thẩm quyền/chủ trì điều phối Hội đồng giải quyết kiến nghị ngay từ đầu nếu có kiến nghị.

Trong hoạt động đấu thầu cần quy định rõ trách nhiệm cụ thể là tăng cường cơ chế kiểm tra, giám sát để phát hiện xử lý và hạn chế vi phạm; thu hút các nhà thầu nước ngoài tham gia hoạt động đấu thầu.

Đẩy mạnh đơn giản hóa quy trình, thủ tục thực hiện hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, cắt giảm thời gian, chi phí trong hoạt động đấu thầu.

Thúc đẩy hoạt động đấu thầu mua sắm các sản phẩm, đổi mới sáng tạo, sản xuất trong nước; tạo việc làm cho nhóm yếu thế, mua sắm xanh nhằm mục tiêu phát triển bền vững; cần sửa đổi, bổ sung nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu thầu; phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động đấu thầu.

TÂM HUỲNH (ghi)