Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo, xung đột leo thang ở Trung Đông có nguy cơ dẫn đến giá dầu tăng cao, đảo ngược đà giảm lạm phát gần đây và làm suy giảm tâm lý lạc quan trên thị trường tài chính.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo, xung đột leo thang ở Trung Đông có nguy cơ dẫn đến giá dầu tăng cao, đảo ngược đà giảm lạm phát gần đây và làm suy giảm tâm lý lạc quan trên thị trường tài chính.
IMF cho biết tổ chức này đang theo dõi chặt chẽ các sự kiện trong khu vực Trung Đông sau vụ tấn công tên lửa của Iran nhằm vào Israel vừa qua, và nhấn mạnh khả năng một cuộc chiến giữa hai nước có thể dẫn đến lãi suất cao hơn.
“Va chạm” ở chặng cuối chống lạm phát?
Hai báo cáo - Triển vọng kinh tế thế giới (WEO) và Đánh giá ổn định tài chính toàn cầu (GFSR) – mà IMF vừa công bố đã nêu ra những rủi ro mà một cuộc xung đột rộng lớn sẽ gây ra vào thời điểm mà thị trường tài chính đang “hạ cánh nhẹ nhàng” đối với nền kinh tế toàn cầu: lạm phát thấp hơn, lãi suất giảm và tránh suy thoái kinh tế.
 |
| Chiến sự ở Trung Đông khiến giá dầu tăng mạnh. (Ảnh: Reuters - Nhà máy lọc dầu Abadan ở phía Tây Nam Iran) |
Các cuộc chiến trước đây ở Trung Đông đã từng khiến giá dầu tăng mạnh. Ông Pierre-Olivier Gourinchas, cố vấn kinh tế của IMF, cho biết quỹ này đang đánh giá khả năng xảy ra một cú sốc hàng hóa khác từ khu vực.
Chuyên gia Pierre-Olivier Gourinchas cho rằng, lạm phát gia tăng do giá năng lượng cao hơn sẽ gây ra phản ứng từ các ngân hàng trung ương nhằm thắt chặt lãi suất để đảm bảo lạm phát quay trở lại mục tiêu và điều đó sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng vốn đã khá yếu.
Tác động của việc giá dầu tăng 15% và chi phí vận chuyển cao hơn do một cuộc xung đột không được giải quyết sẽ dẫn đến lạm phát tăng 0,7% và cũng sẽ gây tổn hại đến niềm tin và đầu tư của doanh nghiệp, chuyên gia của IMF phân tích.
Ông Tobias Adrian, cố vấn tài chính của IMF, cũng bày tỏ lo ngại về những diễn biến ở Trung Đông. Giá cổ phiếu đã giảm ngay cả trước khi Iran tiến hành cuộc tấn công tên lửa vào Israel đồng thời dẫn đến nguy cơ giá dầu tăng.
“Trong một kịch bản như vậy sẽ dẫn đến áp lực lạm phát tăng cao. Lãi suất cao hơn có thể xuất hiện trở lại. Thông điệp chính của chúng tôi gửi tới các ngân hàng trung ương là đảm bảo lạm phát quay trở lại mục tiêu một cách lâu dài và không cắt giảm lãi suất quá sớm”, cố vấn tài chính của IMF khuyến nghị.
Cảm giác lạc quan đã tràn ngập thị trường tài chính trong những tháng gần đây, trong bối cảnh nhà đầu tư tin tưởng rằng cuộc chiến chống lạm phát đang bước vào chặng cuối, và các ngân hàng trung ương sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ trong những tháng tới.
Thị trường chứng khoán khắp thế giới đã tăng trưởng đáng kể trong năm nay. Tuy nhiên, ông Tobias Adrian dự đoán, “có thể sẽ có những va chạm ở chặng cuối này” và căng thẳng địa chính trị có thể “đè nặng” lên tâm lý nhà đầu tư.
Giá dầu liệu có đạt đỉnh 130 USD/thùng?
Sự bất ổn và rủi ro đã gia tăng ở Trung Đông - khu vực sản xuất dầu quan trọng, cũng là nơi có tuyến đường huyết mạch dầu quan trọng nhất thế giới là eo biển Hormuz.
Khoảng 21 triệu thùng mỗi ngày (tương đương 1/5 lượng tiêu thụ hàng ngày của thế giới) đang được vận chuyển ra khỏi các nhà xuất khẩu hàng đầu Trung Đông qua eo biển Hormuz.
 |
| Căng thẳng gia tăng ở Trung Đông làm dấy lên nỗi sợ hãi về giá dầu đạt đỉnh 100 USD/thùng. (Ảnh minh họa: KT) |
Các nhà phân tích cho biết, trong trường hợp leo thang hơn nữa, giá dầu có thể đạt mức 100 USD/thùng, đặc biệt nếu điều này liên quan đến các mối đe dọa trực tiếp đối với nguồn cung dầu.
Hiệp hội dầu Lipow cho rằng, kịch bản xấu nhất đối với nguồn cung dầu là Iran cố gắng làm gián đoạn hoạt động vận chuyển tàu chở dầu ở eo biển Hormuz, và điều này có thể khiến giá dầu tăng vọt lên 130 USD/thùng.
Các nhà phân tích và ngân hàng đầu tư cho biết, cuộc tấn công bằng máy bay không người lái được thông báo trước của Iran nhằm vào Israel có thể là sự leo thang đỉnh điểm cho đến thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, sự không chắc chắn về khả năng trả đũa của Israel và liệu sự kiềm chế có chiếm ưu thế hay không tiếp tục khiến thị trường dầu mỏ đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng. Phí bảo hiểm rủi ro và nỗi sợ hãi sẽ tiếp tục ảnh hưởng lớn tới giá thô Brent trong tương lai gần.
Ông Andy Lipow, Chủ tịch Hiệp hội dầu Lipow cho biết: “Bất kỳ cuộc tấn công nào vào các cơ sở sản xuất hoặc xuất khẩu dầu ở Iran sẽ đẩy giá dầu thô Brent lên 100 USD và việc đóng cửa eo biển Hormuz sẽ khiến giá dầu dao động trong khoảng 120 USD đến 130 USD”.
Cho rằng giá dầu sẽ sớm bình ổn và có khả năng giảm giá, ông Stephen Ellis, chiến lược gia năng lượng và tiện ích của Morningstar phân tích: Hầu hết mức tăng gần đây đều quanh mức 91 USD/thùng. Cuộc tấn công của Iran là kết quả của rủi ro địa chính trị hơn là rủi ro nguồn cung.
Ông Stephen Ellis đồng thời lưu ý rằng nhóm OPEC+ có công suất dự phòng dồi dào khoảng 5 triệu thùng/ngày - và có thể nhiều hơn – nên khó có khả năng giá dầu đạt mức 100 USD/thùng.
Chuyên gia này dự đoán, giá dầu có khả năng chạm mức 75 USD vào cuối năm 2024 thay vì xu hướng duy trì trên 100 USD/thùng.
Theo Trần Ngọc/VOV.VN
