Bằng những ngón đờn và tình yêu âm nhạc, Sơn Lý Quý- cựu sinh viên ngành Biểu diễn nhạc cụ truyền thống, Trường Ngôn ngữ- Văn hóa- Nghệ thuật Khmer Nam Bộ và Nhân văn (Trường ĐH Trà Vinh) đang lặng lẽ kể những câu chuyện về quê hương, về âm nhạc dân tộc qua từng giai điệu du dương của Cha Pây Đong Veng và tiếng đàn Ta khê.
 |
| Anh Sơn Lý Quý đang dạy thiếu nhi xã Tập Sơn chơi đàn Ta khê. |
Từ niềm say mê đến con đường nghiên cứu
Sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật ở TP Cần Thơ, Sơn Lý Quý sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc dân tộc. “Khi mới 10 tuổi, em theo cha đến chùa xem đội nhạc ngũ âm và múa sa dăm, cảm giác như có luồng điện chạy qua người. Lúc đó, em chỉ muốn học cho biết, nhưng càng học càng say mê. Đến nay, em có thể chơi hơn 30 loại nhạc cụ khác nhau”, Quý chia sẻ.
Từ những nhạc cụ có phím dễ tiếp cận, Quý dần làm quen với các loại nhạc cụ không phím như Thro, Kse Điêu, Cha Pây Đong Veng… những nhạc cụ đòi hỏi khả năng cảm âm sâu sắc. Với Cha Pây Đong Veng và đàn Ta khê Quý phải vừa đàn, vừa hát, vừa ứng tác gieo vần, do đó đòi hỏi khả năng sáng tạo và linh hoạt khi biểu diễn.
Theo TS Sơn Cao Thắng- Phó Trưởng Khoa Ngôn ngữ- Văn hóa- Nghệ thuật Khmer Nam Bộ, Trường ĐH Trà Vinh, “Sơn Lý Quý là sinh viên có tinh thần cầu tiến, năng nổ trong phong trào văn hóa, văn nghệ. Quý từng đạt Huy chương Bạc cấp bộ với tiết mục độc tấu đàn Ta khê “Nỗi lòng” tại Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc năm 2024.
Trước đó, năm 2023, Quý đại diện sinh viên Khmer tỉnh Trà Vinh (cũ) tham dự Giao lưu Văn hóa quốc tế Việt- Ấn tại Ấn Độ, góp phần quảng bá âm nhạc Khmer Nam Bộ đến bạn bè quốc tế”.
Không chỉ tiếp thu kiến thức trên giảng đường, Quý còn chủ động tìm đến các nghệ nhân, nghệ sĩ Khmer để học hỏi, đúc kết kinh nghiệm. Điểm nhấn trong quá trình học tập của Quý là đề tài nghiên cứu khoa học cấp Trường “Ký âm bài bản âm nhạc Aday tại Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh, tỉnh Trà Vinh”- nghiên cứu có ý nghĩa lớn trong việc bảo tồn loại hình hát Aday, di sản văn hóa Khmer Nam Bộ đang dần mai một.
“Em muốn ký âm lại các bài Aday để làm tư liệu giảng dạy và truyền lại cho thế hệ sau. Khi biểu diễn, em thường sáng tạo thêm lời mới, hoặc lồng vài câu tiếng Việt, tiếng Anh để khán giả dễ hiểu và thêm yêu âm nhạc dân tộc Khmer”, Quý chia sẻ.
Để hoàn thành công trình, Quý dành nhiều thời gian điền dã, gặp gỡ các nghệ nhân, thu thập tư liệu và vận dụng kiến thức ký âm, phân tích âm nhạc được học ở trường. Kết quả, đề tài được Hội đồng khoa học đánh giá cao về tính thực tiễn, khả năng ứng dụng và giá trị bảo tồn văn hóa.
TS Sơn Cao Thắng nhận xét thêm: “Ngoài nghiên cứu, tìm hiểu về nhạc cụ truyền thống của đồng bào Khmer, Quý còn mạnh dạn thử nghiệm hòa âm, phối khí giữa nhạc cụ hiện đại và truyền thống, mang lại âm hưởng mới mẻ nhưng vẫn giữ được hồn cốt dân tộc Khmer”.
Khát vọng lan tỏa âm nhạc dân tộc
Không chỉ là sinh viên xuất sắc, Quý còn là đảng viên trẻ tiêu biểu, luôn thể hiện tinh thần tiên phong trong học tập, nghiên cứu và hoạt động phong trào. Từ năm 2021-2025, anh là Ủy viên BCH Đoàn Trường ĐH Trà Vinh, tích cực tham gia công tác Đoàn- Hội, các chương trình thiện nguyện và giao lưu văn hóa, nghệ thuật.
Trong Chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh năm 2024 do Đoàn Trường ĐH Trà Vinh tổ chức tại xã Tập Sơn (tỉnh Trà Vinh cũ), Quý mở lớp dạy nhạc cụ truyền thống miễn phí cho hơn 50 học viên ở địa phương.
“Giữ gìn bản sắc văn hóa không chỉ là học và hiểu, mà quan trọng hơn là truyền lại để thế hệ sau tiếp nối, phát triển. Em vừa mới tốt nghiệp ĐH và đang tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình bằng những lớp cao học chuyên sâu hơn về nhạc cụ truyền thống”- Quý chia sẻ.
Với những cống hiến đó, Sơn Lý Quý được Trường ĐH Trà Vinh tuyên dương là “Sinh viên 5 tốt” và “Gương Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác”- phần thưởng xứng đáng cho hành trình bền bỉ của đảng viên trẻ giàu tình yêu với nghệ thuật; góp phần lan tỏa âm nhạc Khmer Nam Bộ.
Bài, ảnh: SỐC KHA
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin