Yêu văn hóa dân tộc theo cách của người trẻ:
Kỳ 3: “Chạm sách” giữa miệt vườn sông nước

05:25, 26/03/2025

(VLO) Có một thư viện đặc biệt nằm trong một homestay trên cù lao An Bình (huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) được đặt tên là “Thư viện miệt vườn”. Ở đây, những người trẻ được chạm tay vào sách, đọc sách, yêu sách. Hơn thế nữa, cơ hội gặp gỡ, giao lưu cùng du khách từ khắp năm châu giúp các bạn trẻ thêm nhiều kỹ năng và cũng góp phần đưa hình ảnh quê mình ra thế giới.

“Chạm sách” nơi các em được chia sẻ, giao lưu, học hỏi những điều mới.
“Chạm sách” nơi các em được chia sẻ, giao lưu, học hỏi những điều mới.

Có một “Thư viện miệt vườn” giữa cù lao

“Thư viện miệt vườn” ra đời từ cuộc gặp gỡ của 2 người yêu đọc sách là cô Trần Huỳnh Nhị- giáo viên Trường THPT Hòa Ninh và chị Phạm Thị Ngọc Trinh- Chủ Út Trinh Homestay.

Chị Út Trinh đã “gật đầu cái rụp” cùng cô Nhị lập thư viện “mở” ngay tại homestay. Không chỉ ở không gian, mà thời gian cũng “mở”, mở cửa suốt ngày để học sinh tự do ra vào, tự phục vụ và tự do mượn sách.

Giữa bốn bề cây trái xanh tươi, trong ngôi nhà gỗ 3 gian truyền thống Nam Bộ, hàng ngàn quyển sách được sắp đặt ngăn nắp dù thư viện không hề có thủ thư.

Quyển sổ mượn sách ghi chú chi chít những dòng ngày tháng và tên sách do các em học sinh tự ghi. “Thư viện chỉ có đầy thêm sách chứ hổng sợ mất. Mỗi khách nước ngoài đều luôn có sách trong ba lô du lịch và nhiều lần họ tặng lại sách cho homestay”- chị Út Trinh chia sẻ.

Điều mà cô Nhị trăn trở nhất là “làm sao để thu hút các bạn trẻ vào thư viện?”. Thế là hoạt động “Chạm sách” ra đời. Bắt đầu từ cuối năm 2023 đến nay, “Chạm sách” đã diễn ra 16 lần.

“Thư viện miệt vườn” nằm trong homestay là ngôi nhà 3 gian truyền thống Nam Bộ.
“Thư viện miệt vườn” nằm trong homestay là ngôi nhà 3 gian truyền thống Nam Bộ.

Mỗi lần hoạt động, học sinh cù lao An Bình được chia sẻ, giao lưu với những người là nhà giáo, nhà nghiên cứu, tác giả sách trong nước và đang công tác tại nước ngoài.

“Chạm sách” diễn ra dưới nhiều hình thức nhằm tránh sự nhàm chán. Có buổi diễn giả chia sẻ về nội dung cụ thể, sau đó các bạn đặt câu hỏi. Một lần khác thì tổ chức dưới hình thức là “thư viện sống”- các em chia thành nhóm nhỏ 5- 6 người với từng diễn giả và trao đổi trực tiếp.

“Tôi nói với học trò, chạm sách không chỉ là việc các em cầm cuốn sách lên để lật từng trang, đọc từng chữ. Với hoạt động này, các em còn có cơ hội chạm vào những cuốn sách sống, chính là những tác giả sách. Các diễn giả không nhận thù lao, họ đến vì thương học trò ở miền quê. Có người còn tặng thư viện đến… 4 tấn sách”- cô Nhị chia sẻ.

Trường THPT Hòa Ninh liên kết với homestay như một điểm thư viện học các tiết học chính khóa như: “tiết đọc thư viện” và “tiết học thư viện”. Các thầy cô còn tổ chức nhiều tiết trải nghiệm với sách.

Trường tạo hoạt động nhập vai thông qua từng chủ đề. Ví dụ với chủ đề bản sắc văn hóa dân tộc, học sinh sẽ trở thành hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu về văn hóa quê hương, hay thuyết trình sách bằng tiếng Anh, phản biện sách…

Cô Nhị lựa chọn những cuốn sách để đánh thức được ở các em tình yêu xứ sở, nét đẹp văn hóa để các bạn có thể cảm nhận được không gian xung quanh, chủ đề như: Em yêu lịch sử, đi tìm bản sắc dân tộc, kể chuyện xứ người xứ mình…

 

Cô giáo tâm niệm: “Làm gì làm, phải yêu quê nhà của mình trước. Đọc sách để các bạn thấy miền Tây mình có gì đẹp, xứ sở này có điều gì đặc biệt để mình tự hào về vùng đất đang sống. Những yếu tố đó làm cho các bạn có nền tảng để dù bước chân đi đâu, các bạn cũng không tự ti rằng mình sống ở vùng quê”.

Tình yêu đọc sách như là quá trình “mưa dầm thấm lâu”, mỗi ngày một chút, thêm một chút, dần dần hình thành nếp sống, thay đổi thành nhu cầu đọc sách, ham học hỏi, chịu khó sáng tạo. Xây dựng cho các bạn văn hóa đọc hay nói đúng hơn là văn hóa xây dựng con người.

Đưa hình ảnh quê mình ra thế giới

Nặng lòng với di sản bao đời của cha ông gầy dựng nơi miệt vườn, sau gần 20 năm thành lập Công ty Du lịch Mekong Travel, Út Trinh vẫn luôn trăn trở để lưu giữ và thể hiện sống động những giá trị đó trong những chương trình tour mà chị thiết kế.

Năm 2018, dịch vụ lưu trú tại Út Trinh Homestay đạt giải ASEAN Standard (giải thưởng nhà có phòng cho khách du lịch đạt chuẩn), được đông đảo khách quốc tế lựa chọn khi đến thăm Vĩnh Long.

Út Trinh chia sẻ: “Tôi quyết đặt thư viện ở homestay vì nơi đây có không gian rộng rãi, thoải mái, vị trí khá gần các trường học dễ thu hút các em học sinh.

Cơ hội gặp gỡ du khách giúp các em trau dồi khả năng ngôn ngữ và giao tiếp.
Cơ hội gặp gỡ du khách giúp các em trau dồi khả năng ngôn ngữ và giao tiếp.

Và một điều quan trọng nhất, đây là nơi mà các bạn có thể đến để giao lưu với người nước ngoài. Không chỉ là đi du lịch mà họ còn đem đến giá trị cộng đồng, khách đến giao lưu với các học sinh tại thư viện miệt vườn, trau dồi ngôn ngữ và kỹ năng mềm cho các bạn nhỏ”.

Vào một buổi chiều thứ 6, “Thư viện miệt vườn” rộn rã tiếng cười khi các bạn học sinh Trường THPT Hòa Ninh tham gia buổi đọc sách và giao lưu cùng đoàn khách Mỹ.

Cô Christa Knudsen cùng các thầy cô và các em học sinh Mỹ tham gia tour 6 ngày 5 đêm cùng với Út Trinh. Sau những chuyến thăm thú, trải nghiệm văn hóa miệt vườn, tham gia hoạt động dọn rác ven sông, nhóm đã có buổi gặp gỡ đáng nhớ với các em học sinh Trường THPT Hòa Ninh.

Cô giáo Christa Knudsen nói: “Chúng tôi đã rất ngạc nhiên khi thấy giữa homestay có một thư viện to và tạo nên giá trị cho cộng đồng. Buổi gặp gỡ với các em rất vui, chúng tôi kết bạn, chia sẻ trải nghiệm ở trường học, hỏi thăm nhau những sinh hoạt hàng ngày và có kỷ niệm dù ngắn ngủi nhưng vui vẻ
cùng nhau”.

Theo cô Nhị: “Tiếng Anh là rào cản tâm lý khá lớn khi các em ít có cơ hội tiếp xúc, trò chuyện với người nước ngoài. Không khí gặp gỡ ban đầu khá ngại ngùng, nhưng dần dần sôi nổi hẳn lên với những tiếng cười giòn.

Du khách và học sinh chia thành nhiều nhóm nhỏ ngồi trò chuyện thật tự nhiên, gần gũi. Các em hồn nhiên khoe hình ảnh gia đình mình, quê hương mình với những trò chơi, những món ngon… Cả du khách và học sinh địa phương đều trân quý khoảnh khắc được ngồi cùng nhau”.

“Em đã có mặt ở thư viện từ những ngày mới thành lập. Qua nhiều hoạt động trải nghiệm từ sách, em cảm thấy đọc sách quá thú vị. Từ việc chưa có thói quen đọc, tụi em xem đó là một sinh hoạt hàng ngày, tự nhiên mà nó thấm dần chứ hổng ai ép được đâu.

Lần đầu gặp gỡ với khách nước ngoài còn bỡ ngỡ nhưng em tin rằng những lần sau, các bạn đã tự tin hơn nhiều, dần tiến bộ hơn ở khả năng ngôn ngữ và giao tiếp”- em Đặng Trần Anh Thi- Lớp 11/5 Trường THPT Hòa Ninh chia sẻ.

Hầu như mọi du khách nước ngoài luôn để sẵn sách trong ba lô, đọc bất kỳ lúc nào, nằm võng đọc, ngồi chờ xe đọc, về phòng đọc,… Và họ sẵn lòng tặng lại sách cho “Thư viện miệt vườn”. Đặt thư viện ở homestay tạo sự giao lưu, kết nối với các nền văn hóa khác nhau. Sách quý hơn ở chỗ có sự sẻ chia và tình cảm của những người đã từng đọc nó.

Du khách Nguyễn Hoàng Trung (TP Hồ Chí Minh) chia sẻ, mô hình thư viện cộng đồng kết hợp hài hòa giữa tri thức và du lịch, tạo trải nghiệm khác biệt mà anh chưa bắt gặp ở nơi nào khác. “Đây là điểm đến thú vị cho cả người dân lẫn du khách”, anh Trung bộc bạch.

Từ tâm huyết của cô Nhị và chị Út Trinh, “Thư viện miệt vườn” trở thành điểm sáng kết nối cộng đồng, nâng cao văn hóa đọc. Mô hình không chỉ phục vụ học sinh mà còn tạo nên biểu tượng tình yêu sách và sự sáng tạo của những người dành tình yêu lớn lao cho sách.

Những quyển sách luôn giữ trong nó những trải nghiệm đặc biệt. Bắt đầu từ “Chạm sách”, tình yêu sách được gieo hạt, nảy mầm để các em học sinh từ cù lao nhỏ vươn mình ra biển lớn.

(Còn tiếp)

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ

Đường dây nóng: 0987083838.

Phóng sự ảnh