Trái quách - lộc quê

Lộc của đất ban tặng cho vườn nhà tôi.

(VLO) Tháng Chạp cũng đã sắp cuối mùa quách, trái không còn nhiều lắm. Lạ lùng loại cây tự mọc, tự lớn không cần phân bón, không bị sâu bệnh và cho những trái tròn ủm to tầm trái cam sành và có vỏ cứng như đá.

Nhiều người cố ý trồng, không biết do chưa đúng cách hay sao mà không cho trái, nhưng chúng tự mọc thì sống rất lâu năm và tới mùa thì cho trái đầy cây.

Vườn nhà tôi cũng có 2 cây quách, lượm lai rai vừa ngâm rượu biếu, vừa cho trái người quen, vậy mà bán vẫn được 1,5 - 2 triệu đồng/năm.

Nhiều người dặn nhưng loại trái này không phải muốn hái giờ nào thì hái, muốn ăn trái thiệt ngon phải đợi chúng tự rụng rồi ra gốc cây lượm vào mới đúng chuẩn.

Ở Trà Vinh có số lượng cây quách rất nhiều, nên mới có thể bán số lượng lớn, còn Vĩnh Long thường nhà mọc 1 - 2 cây nên thu hoạch không được bao nhiêu.

Nhiều người cho rằng quách Trà Vinh không ngon bằng quách Vĩnh Long, thực ra không phải vậy. Do loài cây này ưa đất giồng nên chúng mọc nhiều và chủ vườn muốn có số lượng lớn cho bạn hàng nên họ thường hái ép, nên những trái quách này chưa đủ độ thơm ngon. Phải đợi trái chín rụng mới được.

Trái quách đối với nhiều người mới thử lần đầu thì có vẻ khó chịu vì mùi vị của nó, nhưng ai đã ăn quen rồi thì bắt ghiền luôn.

Chúng thường được nạo phần thịt bên trong có nhiều hạt rồi pha với nước đá, thêm ít đường, thành thức uống thơm ngon và tốt cho sức khỏe.

Chị Loan ở xã Phước Hậu (Long Hồ) bày cách ăn trái quách cho thiệt ngon, là lượm trái vào buổi sáng nhưng đừng ăn liền, mà đập cho nứt vỏ để đó đến tầm xế chiều mới dùng, lúc này dường như thịt của trái quách chín hơn, có độ thơm, ngon đậm đà hơn.

Đặc biệt, nhà ai có ngâm hũ rượu quách sẽ biết, chúng ra màu rất đẹp, đặc biệt rượu quách như loại thuốc an thần, uống vài ly sẽ có giấc ngủ rất sâu và ngon. Loại rượu này có mùi hăng hăng, người mới thử lần đầu cũng khó chịu, nhưng uống quen sẽ… bắt ghiền.

Một anh bạn đồng nghiệp cho biết, ban đầu mình cũng rất khó chịu với cái mùi hăng hăng nên không thích; nhưng khi đã thử vài lần và ăn quen rồi kiếm hổng ra mà ăn.

Thích quá anh cũng thử trồng nhiều lần nhưng đều không thành công, cây không sống hoặc lớn mà không có trái.

Theo anh, đây là loại cây sinh thái tự nhiên, không bị ảnh hưởng sâu bệnh vì chúng có sức sống bền bỉ, khỏe mạnh, dù chưa có nghiên cứu nhưng chắc là trái quách sẽ ít nhiều tốt cho sức khỏe.

2 cây quách trong vườn nhà tôi năm nay cũng đầy trái, nhưng sản lượng giảm nhiều so với mọi năm. Trái nhỏ hơn và chất lượng cũng kém hơn nhiều.

Một số bà con nông dân đoán rằng, có lẽ do năm nay nước lớn quá cây bị ngập sâu và ngập lâu nên ảnh hưởng đến chu kỳ sinh sản của nó. Nghe cũng có lý vì đây là loại cây ưa đất giồng, không bị ngập nước.

Gần đây, cây quách được phát huy thêm giá trị đặc thù nữa là làm cây kiểng bonsai đại, có người mua cây to vài chục triệu bứng về trồng trước sân nhà, tạo dáng và tạo thêm cây trái trước căn biệt thự của mình.

Một loài cây sống lặng lẽ âm thầm, tựa hồ như lộc của đất đai ban tặng cho vườn nhà ai bỗng dưng mọc lên vài cây quách. Vừa bổ dưỡng, giờ thêm tác dụng là giống cây trồng tạo dáng, đặc biệt mùa cho trái nhìn cây rất đẹp.

Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG