Hiệu quả trồng màu trên đất ruộng

(VLO) Thời gian qua, để nâng cao giá trị sản xuất trên cùng một đơn vị diện tích ngành nông nghiệp đã vận động nông dân đưa cây rau màu luân canh trên đất lúa nhằm giảm áp lực của dịch hại và nâng cao thu nhập cho nông dân.

Nhiều mô hình chuyển đổi trồng rau màu từ đất lúa hiệu quả, đem lại thu nhập ổn định cho nông dân.

Tăng hiệu quả kinh tế

Theo ngành nông nghiệp, thời gian qua, nhờ sản xuất đạt hiệu quả kinh tế nên người trồng rau, màu tập trung đầu tư chăm sóc, sử dụng giống mới, áp dụng các phương pháp canh tác tiến bộ như dùng màng phủ nông nghiệp, hạn chế sử dụng BVTV hóa học, tăng cường sử dụng phân hữu cơ…

Nông dân an tâm sản xuất, mở rộng quy mô, đa dạng hóa sản phẩm, từng bước đáp ứng nhu cầu cho người tiêu dùng. Tại nhiều địa phương, cây màu đang được phát triển khá đa dạng.

Người dân không chỉ trồng trên đất chuyên màu mà còn luân canh trên đất lúa để tăng hiệu quả sản xuất. Giống cây trồng cũng được thay đổi để phù hợp với điều kiện sản xuất, khí hậu nắng nóng, khô hạn.

Tại xã Mỹ An (huyện Mang Thít), địa phương cũng đã mở rộng diện tích trồng màu trên đất ruộng, quy hoạch khu vực luân canh lúa- màu, màu chuyên canh ở các ấp An Hưng, An Hòa, Hòa Mỹ 1, đảm bảo diện tích gieo trồng màu đến năm 2030 là 209ha, năng suất bình quân đạt 29 tấn/ha.

Chuẩn bị thu hoạch ruộng củ cải trắng, anh Nguyễn Văn Tầm (xã Mỹ An) cho biết: “Củ cải trắng có thời gian trồng ngắn, vốn đầu tư thấp, nhẹ công chăm sóc, năng suất cao, đầu ra ổn định và thu nhập khá. Do đó, tôi đã chuyển từ trồng lúa sang trồng màu, hiệu quả kinh tế cũng tăng hơn”.

Luân canh trồng lúa- bắp, anh Nguyễn Văn Tường (xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn) cho biết: “Thay vì trồng 3 vụ lúa, tôi trồng luân canh lúa- bắp- lúa. Với mỗi công đất trồng bắp trong vụ Hè Thu này, có thể lời từ 4-6 triệu đồng, cao hơn so với trồng lúa. Vụ bắp chỉ kéo dài khoảng 65-70 ngày. Sau đó có thể chủ động sản xuất vụ lúa Thu Đông để né lũ”.

Nhằm phát triển sản xuất bền vững, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác, thích ứng với biến đổi khí hậu, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, những năm qua, xã Tân Thành (huyện Bình Tân) cũng đã đẩy mạnh khai thác tiềm năng, lợi thế đất đai, điều kiện tự nhiên, lao động của địa phương, mở rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng đa dạng hóa cây trồng, luân canh.

Để sản xuất rau màu đạt hiệu quả cao, nông dân cần thực hiện các giải pháp về giống, cơ giới hóa trong sản xuất, chế biến và xúc tiến thương mại tìm đầu ra cho sản phẩm.

Ông Phùng Quang Tâm- công chức địa chính- nông nghiệp- xây dựng- môi trường xã Tân Thành (huyện Bình Tân) cho biết: Xã đã tập trung thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng đưa màu xuống ruộng, đặc biệt là cây khoai lang với diện tích bình quân hàng năm khoảng 400ha, tổng sản lượng 36.000 tấn, đã tạo nguồn thu nhập đáng kể cho nông dân. Giá trị sản xuất bình quân trên đơn vị diện tích đạt 360 triệu đồng/ha.

Cần xây dựng vùng chuyên canh liên kết sản xuất

Thực tế sản xuất cho thấy, nhiều mô hình chuyển đổi từ đất trồng lúa sang trồng cây khác, trong đó, có rau màu, đều mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với canh tác lúa.

Tuy nhiên, theo ngành chức năng, việc chuyển đổi cây màu trên đất lúa vẫn còn gặp không ít khó khăn. Cụ thể, nông dân sử dụng nguồn giống có chất lượng chưa đạt yêu cầu; nông dân chưa nắm vững kỹ thuật canh tác, dẫn đến chất lượng rau màu chưa đạt kết quả như mong muốn.

Bên cạnh đó, một số nông dân trồng mật độ dày, sử dụng phân bón, thuốc BVTV nhiều, quá liều lượng… dẫn đến sản phẩm không bảo đảm an toàn, ô nhiễm môi trường. Không chỉ vậy, một số sản phẩm sản xuất chưa gắn với tiêu thụ, khiến giá cả bấp bênh, chưa ổn định…

Theo ông Lê Văn Dũng- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, để sản xuất rau màu đạt hiệu quả, nông dân cần thực hiện các giải pháp về giống, cơ giới hóa trong sản xuất, chế biến và xúc tiến thương mại tìm đầu ra cho sản phẩm.

Đồng thời, nông dân cần sử dụng các loại giống rau màu có chất lượng và năng suất ổn định như: khoai lang, dưa hấu, hành lá, bắp cải, đậu,… và xây dựng vùng chuyên canh liên kết sản xuất rau màu có hiệu quả tại huyện Bình Tân, Long Hồ, Tam Bình, Trà Ôn, TX Bình Minh,… Nên áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật nhằm đạt năng suất cao và đảm bảo đạt tiêu chuẩn rau an toàn.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong vụ Hè Thu này, toàn tỉnh có kế hoạch gieo trồng 16.200ha rau màu các loại, sản lượng phấn đấu đạt hơn 265.200 tấn. Trong đó chủ yếu là rau đậu các loại với trên 12.300ha (rau các loại trên 12.200ha, đậu các loại trên 145ha); cây có bột, có củ trên 540ha; bắp trên 500ha…

Song song đó, khuyến cáo nông dân thường xuyên theo dõi các đối tượng gây hại. Cần luân canh cây trồng khác họ, chọn giống đạt tiêu chuẩn, chất lượng thích hợp, làm đất kỹ, trồng với mật độ thích hợp để tiết kiệm giống, bón phân cân đối, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, áp dụng các biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM), quản lý sức khỏe cây trồng (IPHM) và phun thuốc theo nguyên tắc “4 đúng” để đạt được năng suất và hiệu quả kinh tế cao nhất.

Bên cạnh đó, tùy theo điều kiện đất đai, nguồn nước tưới, tình hình tiêu thụ và tập quán canh tác để bố trí cây trồng hợp lý, những nơi thường bị khô hạn thì nên chuyển sang trồng rau màu.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khuyến khích phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn. Tuyên truyền, hướng dẫn nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất theo hướng đảm bảo an toàn thực phẩm, minh bạch và trách nhiệm.

Bài, ảnh: NGUYÊN KHANG