Lan tỏa phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

(VLO) Vĩnh Long có vị trí địa lý, nguồn lực tiềm năng để thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp (KN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Thời gian qua, nhiều hoạt động được lan tỏa thúc đẩy tinh thần KN, hình thành các phong trào KN trong cộng đồng, tạo lập môi trường thuận lợi, tìm kiếm những ý tưởng kinh doanh sáng tạo, thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội.

Tỉnh Đoàn Vĩnh Long tham gia tọa đàm hiện thực hóa các ý tưởng, sáng kiến.

Tạo lập môi trường sinh thái khởi nghiệp

Với mục tiêu tạo lập môi trường sinh thái KN thuận lợi, thúc đẩy, hỗ trợ phát triển các loại hình doanh nghiệp, UBND tỉnh đã ban hành Chương trình Hỗ trợ KN tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 1267/QĐ-UBND. Những giải pháp hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để hiện thực hóa các ý tưởng kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế của địa phương.

Đồng thời, kết nối hiệu quả các nguồn lực để tiếp tục xây dựng cộng đồng KN, hun đúc tinh thần KN, tập trung hỗ trợ phát triển các dự án, doanh nghiệp KN.

Theo ông Nguyễn Lê Tấn Thiện- Phòng Quản lý công nghệ Sở KH-CN, các hoạt động hỗ trợ KN tại địa phương đã tạo nền tảng ban đầu cho sự phát triển, đặc biệt trong các lĩnh vực thế mạnh như nông nghiệp công nghệ cao, chế biến thực phẩm và du lịch cộng đồng.

Một số sự kiện nổi bật như cuộc thi “Ý tưởng KN sáng tạo”, các hội thảo về ứng dụng khoa học công nghệ và ĐMST đã thu hút sự tham gia của đông đảo thanh niên và doanh nghiệp địa phương.

Nhiều doanh nghiệp KN ra đời với cách làm mới, sáng tạo, sử dụng nguồn nguyên liệu địa phương để tạo ra các sản phẩm nông sản có giá trị gia tăng cao như: dòng sản phẩm từ nấm bào ngư xám của Công ty TNHH MTV Thực phẩm sạch An An (snack nấm bào ngư, canh nấm bào ngư ăn liền,...); Công ty TNHH Bánh Nhật Ngọc với dòng sản phẩm từ khoai lang tím (bánh phồng khoai lang, nui khoai lang, ống hút khoai lang...); Cơ sở Sản xuất chế biến thực phẩm FOODO với sản phẩm mứt xoài (jam mango) từ xoài cát núm; Cơ sở Sản xuất kinh doanh H-FOOD với dòng sản phẩm lạp xưởng từ cá tra…

Hoàn thành chương trình học thạc sĩ về nông nghiệp hữu cơ ở Canada, anh Nguyễn Hoàng Khang vẫn quyết định trở về KN trên chính quê hương với thương hiệu Foodovi. “Sinh ra và lớn lên tại một trong những vùng trồng rất nhiều xoài cát núm ở huyện Vũng Liêm.

Với cách làm mới, sáng tạo, nguồn nguyên liệu địa phương tạo ra các sản phẩm nông sản có giá trị.

Chứng kiến những thăng trầm của người nông dân trồng xoài, tôi luôn ấp ủ khát vọng nâng cao giá trị trái xoài thông qua việc nghiên cứu, chế biến sản phẩm từ loại trái này, thay vì bán xoài tươi truyền thống. Khi KN, trái xoài vẫn là “duyên nợ” và tôi chọn sản xuất món xoài sấy giòn”- anh Nguyễn Hoàng Khang chia sẻ.

Thời gian qua, Tỉnh Đoàn Vĩnh Long cũng tập trung tuyên truyền sâu rộng trong lực lượng đoàn viên thanh niên về chương trình hỗ trợ KN của tỉnh, khơi dậy tinh thần lập thân lập nghiệp, KN làm giàu chính đáng trong thanh thiếu niên.

Công tác tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức như qua chương trình phát thanh của Đoàn, mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok, sinh hoạt chi đoàn, hoạt động của các CLB cán bộ trẻ, các buổi nói chuyện chuyên đề…

Nâng cao nhận thức, khát vọng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Theo kết quả Bộ chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII), năm 2023, Vĩnh Long xếp hạng 29/63 tỉnh, thành cả nước và xếp hạng 6/13 khu vực ĐBSCL; năm 2024, xếp hạng 41/63 trên cả nước. Hệ sinh thái KN tại Vĩnh Long vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Các dự án KN gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn.

Ngoài ra, việc thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các ngành công nghệ và năng lực quản trị, cũng là một rào cản lớn. Sự hỗ trợ về kết cấu hạ tầng và kết nối thị trường từ các trung tâm hỗ trợ và các bên liên quan vẫn chưa đủ mạnh.

Bên cạnh đó, sự liên kết giữa các thành phần trong hệ sinh thái, từ chính quyền, doanh nghiệp, trường ĐH đến cộng đồng chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến thiếu sự phối hợp đồng bộ trong triển khai các chương trình hỗ trợ.

Tỷ lệ doanh nghiệp KN thành lập mới so với số lượng ý tưởng, dự án KN đạt giải tại các cuộc thi ý tưởng, dự án KN tỉnh Vĩnh Long từ năm 2018-2023 (64 ý tưởng, dự án KN đạt giải) còn thấp; đa số ý tưởng, dự án chỉ dừng lại ở dạng thành tích khen thưởng phong trào, chưa được các trường xem xét, hỗ trợ phát triển thành các sản phẩm cụ thể, thành lập các doanh nghiệp... nhằm thương mại hóa các kết quả đạt được.

ThS Lê Nhật Quang- Giám đốc Trung tâm KN ĐMST ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh, cho biết, địa phương cần có chiến lược và các chính sách xây dựng hệ sinh thái KN ĐMST; phát triển và triển khai các giải pháp cụ thể dựa trên những tiềm lực sẵn có.

Từ đó, giúp tạo ra doanh nghiệp sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, ĐMST vào doanh nghiệp hiện tại, gia tăng chuỗi giá trị; khuyến khích tạo điều kiện cho hoạt động đào tạo KN trong các cơ sở giáo dục.

Anh Nguyễn Hoàng Khang khởi nghiệp với trái xoài trên quê hương Vũng Liêm.

Trong đó, phát triển các vườn ươm, trung tâm hỗ trợ KN sáng tạo sẽ giúp cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp và nhà sáng lập. Các trung tâm này không chỉ cung cấp cơ sở vật chất mà còn hỗ trợ đào tạo kỹ năng, tư vấn KN, kết nối mạng lưới đầu tư và đối tác chiến lược.

Ngoài ra, theo ThS Lê Nhật Quang, cần tận dụng các quỹ khoa học, công nghệ như là một giải pháp hiệu quả hướng tới giúp đỡ tài trợ cho các dự án KN tiềm năng.

Các quỹ này có thể hỗ trợ doanh nghiệp ở các giai đoạn đầu, đặc biệt là trong việc triển khai các sáng kiến sáng tạo và phát triển sản phẩm công nghệ cao. Chuyển giao công nghệ từ viện, trường đến doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy ĐMST.

Việc tăng cường hợp tác giữa các viện nghiên cứu, trường ĐH và doanh nghiệp giúp đưa các thành tựu nghiên cứu vào ứng dụng thực tế, từ đó, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng trưởng kinh tế và ĐMST tại địa phương.

Đồng thời, tổ chức các sự kiện và cuộc thi KN; thiết lập mạng lưới cố vấn KN bao gồm các chuyên gia trong các lĩnh vực khác nhau có thể cung cấp kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho các nhà KN.

Với sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và người dân, ĐMST tạo động lực cho nền kinh tế địa phương. Thúc đẩy phong trào KN ĐMST bền vững, trong đó, các sáng tạo không chỉ phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế mà còn đáp ứng yêu cầu của xã hội và bảo vệ môi trường.

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ