Vấn nạn thuốc lá lậu

Thuốc lá nội địa có in hình cảnh báo rợn người. Trong khi đó, thuốc lá lậu tuồn về có giá rẻ, hình thức bắt mắt, không có hình cảnh báo. Điều này khiến cho việc buôn bán thuốc lá lậu ngày càng tăng, gây khó khăn cho sản xuất, ảnh hưởng nền kinh tế.

Thuốc lá nội địa có in hình cảnh báo rợn người. Trong khi đó, thuốc lá lậu tuồn về có giá rẻ, hình thức bắt mắt, không có hình cảnh báo. Điều này khiến cho việc buôn bán thuốc lá lậu ngày càng tăng, gây khó khăn cho sản xuất, ảnh hưởng nền kinh tế.

Thủ đoạn vận chuyển thuốc lá ngày càng tinh vi.

Thị trường nội địa dần mất chỗ đứng

Ông Phạm Tứ Phương- Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại sản xuất, buôn bán hàng giả, diễn biến ngày càng phức tạp, nhất là tình trạng buôn lậu thuốc lá có dấu hiệu ngày càng tăng.

Các đối tượng thường vận chuyển hàng cấm với các thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hơn, như vận chuyển hàng thường xé lẻ, xen lẫn các hàng hóa khác, ngụy trang trong hành lý du lịch, quà tặng để qua mặt cơ quan kiểm tra. Thường hoạt động vào ban đêm, ngày nghỉ, khi bị phát hiện các đối tượng này thường bỏ lại hàng hóa…

Việc buôn bán thuốc lá lậu có ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sản xuất và đời sống của nông dân vùng nguyên liệu, kéo theo tình trạng người lao động sẽ mất việc làm. Đồng thời, dẫn đến ảnh hưởng tâm lý người tiêu dùng, về lâu dài người tiêu dùng ham mua hàng nhập lậu, trở thành thói quen sính hàng ngoại hoặc lâu ngày dẫn đến thị hiếu “hợp gu”, sẽ rất khó thay đổi thói quen này.

Thuốc lá lậu trốn thuế, giá rẻ và không phải in cảnh báo sức khỏe, không phải trích Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá nên sẽ được người tiêu dùng sử dụng nhiều hơn dù không được kiểm soát chất lượng gây tác hại đến sức khỏe cộng đồng.

Hậu quả là việc buôn bán thuốc lá lậu gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước dù đã tăng thuế suất với mặt hàng thuốc nội địa nhưng vẫn khó có thể bù đắp được vào số thuốc nhập lậu trốn thuế, làm rối ren, phá hoại hoạt động kinh tế, ảnh hưởng nặng nề đối với các cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Theo đánh giá của ông Trần Quốc Linh- Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, dù chế tài xử lý có mạnh hơn nhưng năm nay, tình hình vận chuyển, buôn bán thuốc lá lậu lại có dấu hiệu tăng hơn so với năm trước. Ảnh hưởng rất lớn đối với sản xuất kinh doanh trong tỉnh.

Thuốc lá lậu không có thuế nên giá rẻ, thuốc lá trong nước có thuế nên gây khó cho sản xuất trong nước. Nhiều hình thức ngụy trang làm cho công tác kiểm tra, phát hiện gặp nhiều khó khăn. Phần lớn di chuyển bằng xe hai bánh, nhưng là xe không chính chủ nên công tác xác minh làm rõ mất nhiều thời gian.

Thuế tăng, doanh nghiệp trong nước gặp khó

Vĩnh Long được đánh giá có vị trí quan trọng bởi khi hàng lậu từ biên giới Tây Nam về TP Hồ Chí Minh phải đi ngang qua địa bàn. Trong khi đó, buôn lậu thuốc lá chủ yếu qua các đường biên giới, từ các tỉnh Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp... phân phối đến các tỉnh khác đều ngang qua địa bàn tỉnh.

Có thể thấy rằng, buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu có chiều hướng gia tăng nhưng biện pháp ngăn chặn, phát hiện còn gặp nhiều khó khăn, vẫn chưa thật sự hiệu quả, đủ sức răn đe, cảnh báo.

Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá hợp pháp trong nước phải chịu sự quản lý nghiêm ngặt theo quy định của pháp luật. Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá điếu như dự thảo của Bộ Tài chính mới đây cũng khiến nhiều người e ngại về việc tạo tiếp cơ hội để thuốc lá lậu tiếp tục hoành hành.

Trong khi đó, dù đã có hàng loạt các biện pháp được tuyên truyền nhằm nêu rõ tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của người dân và cộng đồng, song việc tiêu thụ thuốc lá vẫn không hề giảm.

Ông Trần Quốc Linh nói thêm rằng ngành công nghiệp thuốc lá trong tỉnh nói riêng và trong cả nước nói chung sẽ bị ảnh hưởng lớn. Hiệp hội Thuốc lá và BCĐ 389 đã lên tiếng về vấn đề thuốc lá lậu, tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hoạt động vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu ngoại nhập lậu. Thời gian tới, chi cục sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc kinh doanh thuốc lá ngoại, góp phần ổn định thị trường.

Bài, ảnh: THẢO NGUYÊN