Gen Z chủ động hòa nhập trong kỷ nguyên số

Diễn đàn Mekong về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Vĩnh Long là cầu nối, thúc đẩy các sáng kiến đổi mới sáng tạo.

Gen Z- thế hệ sinh ra trong thời đại công nghệ bùng nổ, đây là những “công dân số” tích cực học hỏi công nghệ, vận dụng chuyển đổi số (CĐS) trong cuộc sống và công việc.

Gen Z Việt Nam có cảm nhận tích cực về công nghệ và chủ động hòa nhập vào kỷ nguyên số. Đây là lực lượng có ảnh hưởng lớn tới thị trường lao động, nếu được khai thác đúng tiềm năng và lợi thế có thể giúp kinh tế số bứt phá trong tương lai.

Tích cực học hỏi công nghệ

Tại Diễn đàn Mekong về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS tại Vĩnh Long, PGS.TS Cao Minh Trí- Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh, cho biết, thế hệ Z (sinh ra trong kỷ nguyên kỹ thuật số, từ năm 1995-2010) lớn lên cùng với internet và công nghệ di động, định hình nên một thế hệ có thói quen tiêu thụ truyền thông và lối sống khác biệt.

Sự phát triển nhanh chóng của truyền thông kỹ thuật số không chỉ làm thay đổi đời sống hàng ngày mà còn ảnh hưởng đến hành vi con người và các xu hướng văn hóa toàn cầu. Đối với thế hệ Z, việc tiếp cận phương tiện truyền thông mang tính cá nhân hóa, có tính tương tác cao và gắn liền với cảm giác kết nối cộng đồng.

Gen Z là thế hệ lớn lên gắn liền với công nghệ, với những chiếc điện thoại thông minh. Điện thoại và kết nối mạng là cách họ giao tiếp, sử dụng thông tin, kết nối với các cơ hội và học hỏi những điều mới. Họ là những người học tích cực, nhanh chóng và độc lập, muốn kết nối mọi thứ họ nghe, thấy và đọc với thế giới thực.

Gen Z được sinh ra trong một thế giới tin tức luôn được cập nhật liên tục nên sở hữu khả năng xử lý nhiều thông tin cùng lúc một cách nhanh chóng. Với sự linh hoạt trong suy nghĩ, bộ não của thế hệ Z đã quen với việc xử lý đồng thời các thông tin đến từ nhiều nguồn khác nhau.

Thế hệ tự học này cũng thoải mái tiếp thu kiến thức trực tuyến hơn là cách học truyền thống. Khả năng tự học cao dẫn đến việc gen Z có thể thích ứng với các yêu cầu mới một cách dễ dàng và họ không ngại thay đổi môi trường quen thuộc để đạt được những điều mới.

Chị Phan Thị Tuyền (Phường 4, TP Vĩnh Long) chia sẻ: “Thế hệ hôm nay không thể tách rời internet được. Bên cạnh nhu cầu vui chơi, giải trí, tôi có thói quen nghe podcast, audio về các chủ đề tài chính, công nghệ, văn hóa… trước khi ngủ. Điện thoại thông minh gần đây có tích hợp những chức năng AI cũng rất thú vị để quay, chỉnh sửa ảnh… Chúng tôi cũng phải cập nhật liên tục để bắt kịp thời đại”. 

Tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Vĩnh Long lần thứ 13, sản phẩm “Hệ thống cống thông minh dùng trong nông nghiệp” đạt giải nhất. Với sự giúp sức, tạo điều kiện từ các thầy cô, nỗ lực của những bạn trẻ không chỉ thể hiện trí tuệ của mình mà còn mang lại những giải pháp hữu ích cho cộng đồng.

Theo em Huỳnh Minh Trọng- học sinh Trường THPT Trà Ôn, giải nhất cuộc thi, vận dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật 4.0 vào thực tế sản xuất nông nghiệp sẽ giúp người nông dân có lợi nhất. “Em sẽ học hỏi, cải tiến trang web của mình để người dùng dễ dàng sử dụng, thêm tính năng đo được lượng mưa để người dân phòng tránh”- em Huỳnh Minh Trọng chia sẻ. 

Kỷ nguyên số mang lại cơ hội và thách thức

Thế hệ Z không chỉ là những người tiêu thụ nội dung mà còn là những nhà sáng tạo tích cực, biến mạng xã hội thành một không gian tương tác sôi động. Trên TikTok, họ tạo video ngắn, trên Instagram họ chia sẻ hình ảnh, còn YouTube trở thành nơi để họ kể câu chuyện của mình qua vlog...

Chính sự tham gia này đã làm cho nội dung trên các nền tảng trở nên đa chiều hơn, mang hơi thở cuộc sống nhiều hơn. Các TikToker, YouTuber, affiliate marketing… hay người bán hàng online thuộc thế hệ Z ngày càng phát triển nhanh chóng và những cơ hội việc làm này mang đến nguồn thu nhập cho các bạn trẻ. 

Sinh ra và lớn lên ở Vĩnh Long và có niềm đam mê đặc biệt với ẩm thực, Thái Kiến Quốc dùng TikTok đăng tải những clip vui nhộn, thú vị liên quan đến đồ ăn với mục đích giới thiệu những món ăn đặc trưng của quê mình.

Hiện kênh TikTok của Thái Kiến Quốc (Quốc Halo) đang sở hữu hơn 1,8 triệu lượt follow và có tới 59,6 triệu lượt yêu thích. Kiến Quốc cho hay, bản thân vẫn luôn cố gắng tìm tòi những hướng đi mới, đa dạng hóa nội dung trên kênh để tạo nên dấu ấn riêng và mang lại nhiều điều thú vị, mới mẻ hơn cho khán giả. Công việc của một TikToker không chỉ “làm cho vui” mà nó còn là công việc tạo nguồn thu nhập của bạn và mang đến cho bạn một cuộc sống thú vị, ý nghĩa hơn. 

Chợ phiên OCOP là những phiên chợ được livestream trực tiếp trên nền tảng TikTok với mục tiêu mở rộng đầu ra cho đặc sản địa phương và nâng cao năng lực số cho các chủ thể OCOP.

Trở về quê hương Vĩnh Long, nhà thiết kế Nguyễn Minh Công và một số bạn trẻ nổi tiếng trên TikTok trực tiếp đến tham quan các khu vườn rộng mênh mông trồng cam, bưởi, dưa lưới… và đến tìm hiểu tại các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng, sản phẩm từ trái cây. Những phiên livestream của các bạn trẻ góp phần hỗ trợ bà con tiêu thụ cam và những mặt hàng nông sản chất lượng tại Vĩnh Long…

Nhà thiết kế trẻ Nguyễn Minh Công (phải) góp phần quảng bá sản vật địa phương qua những phiên livestream.

Theo anh Trần Công Khánh- Bí thư Tỉnh Đoàn Vĩnh Long, bằng những hoạt động thiết thực, ý nghĩa và tinh thần xung kích, sự nhạy bén của người trẻ, công cuộc CĐS tại địa phương ngày càng hiệu quả rõ nét, tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng xã hội.

Để phát huy hơn nữa vai trò xung kích của tuổi trẻ Vĩnh Long trong công cuộc CĐS, các bạn trẻ sẽ phát huy vai trò của “trí thức trẻ” tình nguyện tham gia phát triển quê hương, nâng cao năng lực số cho thanh thiếu nhi, triển khai hiệu quả các tổ CĐS cộng đồng để hỗ trợ người dân CĐS… Bên cạnh đó, sẽ tăng cường ứng dụng AI, big data trong nắm bắt tình hình, tâm tư nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên, thiếu nhi.

Bằng trí tuệ, nhiệt huyết, sự năng động, gen Z sẽ tiếp tục phát huy tư duy sáng tạo trong cách tiếp cận để thực hiện có hiệu quả công cuộc CĐS, ứng dụng công nghệ số trong cuộc sống hàng ngày, góp phần thực hiện thành công mục tiêu CĐS quốc gia.

Bên cạnh đó, CĐS mở ra nhiều cơ hội cũng không ít những thách thức cho gen Z. Nhiều bạn trẻ lạc quan cho rằng công nghệ sẽ cải thiện triển vọng trong công việc, nhưng một bộ phận cũng tỏ ra lo ngại về tác động của công nghệ tới việc làm trong tương lai.

Vì thế, gen Z cũng cần được đào tạo chính quy về kỹ thuật và các kỹ năng mềm cần thiết để theo kịp sự phát triển không ngừng của các công việc tạo ra từ nền kinh tế số. Đây là thế hệ với ưu thế về khả năng nắm bắt và sử dụng công nghệ mới cũng như tinh thần khởi nghiệp cao; nguồn nhân lực thế hệ Z nếu được sử dụng đúng cách, sẽ là động cơ tích cực thúc đẩy doanh nghiệp phát triển vượt trội trong nền kinh tế số.

Bài, ảnh: YẾN- THÚY