Bộ trưởng Nội vụ nêu 4 đột phá của tổ chức chính quyền địa phương mới

Luật Tổ chức chính quyền địa phương được sửa đổi theo hướng phân định rõ thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp; tinh gọn bộ máy, đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với địa phương…

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi (Ảnh: Phạm Thắng).

Tờ trình dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương được Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thay mặt Chính phủ trình Quốc hội sáng 7/5.

Bộ trưởng Nội vụ cho biết dự thảo Luật gồm 7 chương, 54 điều, cơ bản kế thừa nguyên tắc tổ chức và nguyên tắc phân định thẩm quyền của Luật hiện hành; sửa đổi, bổ sung các quy định để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Cấp tỉnh giao quyền mạnh mẽ cho cấp xã

Có 4 nhóm vấn đề chính được tập trung sửa đổi trong dự thảo luật lần này, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà.

Trước hết là việc sửa các quy định liên quan đến việc phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố) và cấp xã (xã, phường và đặc khu).

Với đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt, Bộ trưởng Nội vụ cho biết các quy định được giữ như hiện hành, các đặc khu do Quốc hội quyết định thành lập.

Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức HĐND và UBND để bảo đảm bộ máy chính quyền thống nhất, hoạt động thông suốt từ Trung ương đến cấp xã.

Nhóm vấn đề thứ hai được Bộ trưởng Trà đề cập là sửa đổi các quy định về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn ở cấp tỉnh, cấp xã.

Theo đó, ở cấp tỉnh ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn như hiện hành, dự thảo Luật bổ sung một số quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương, nhất là trong việc ban hành các cơ chế, chính sách, các lĩnh vực quy hoạch, tài chính, ngân sách, đầu tư… của địa phương.

Cấp xã được giao thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện và cấp xã hiện nay; được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và phạm vi, nhiệm vụ quản lý của xã, phường mới.

Dự thảo luật cũng quy định chính quyền địa phương cấp tỉnh có trách nhiệm đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương cấp xã.

Ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung nhóm vấn đề thứ ba liên quan đến các quy định về tổ chức chính quyền địa phương.

Theo đó, cấp tỉnh cơ bản giữ như hiện hành, chỉ tăng số lượng đại biểu HĐND phù hợp với việc sáp nhập các tỉnh thành.

Với cấp xã, theo dự thảo luật, UBND cấp xã được tổ chức các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác hoặc bố trí các chức danh công chức chuyên môn để tham mưu, giúp quản lý ngành, lĩnh vực trên địa bàn phù hợp với quy mô xã, phường mới.

Các đại biểu Quốc hội theo dõi nội dung trình dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi (Ảnh: Hồng Phong).

Nhóm vấn đề thứ tư, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, là về hiệu lực thi hành và giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến việc chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp.

Trong đó có quy định Luật có hiệu lực thi hành từ 1/7; Quy định chuyển tiếp về tổ chức chính quyền địa phương tại phường ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng trong nhiệm kỳ 2021-2026 và sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ các luật, nghị quyết của Quốc hội có liên quan đến tổ chức chính quyền đô thị.

Dự thảo luật cũng quy định nội dung để giải quyết các vấn đề phát sinh, nội dung chuyển tiếp nhằm bảo đảm hoạt động liên tục, bình thường của các cơ quan, tổ chức, đơn vị mới khi chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp.

Cần cơ chế phân công, ủy quyền linh hoạt hơn cho UBND cấp xã

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban tán thành việc sửa đổi cơ bản, toàn diện Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, quy định cụ thể hơn về các trường hợp UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, chủ tịch UBND cấp xã, để tăng cường trách nhiệm của tỉnh trong việc bảo đảm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng (Ảnh: Quang Vinh).

Bên cạnh đó, theo cơ quan thẩm tra, cần có cơ chế phân công, ủy quyền linh hoạt hơn để UBND cấp xã có thể giao cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, thậm chí là cả công chức thuộc UBND cấp mình thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với yêu cầu, điều kiện thực tế của địa phương, nhất là đối với các đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp có diện tích tự nhiên và quy mô dân số lớn.

Quy định này nhằm bảo đảm kịp thời giải quyết các hồ sơ, công việc của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn.

Cũng theo Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, dự thảo luật cần quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND, chủ tịch UBND, để thể hiện rõ nét hơn chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm phân định một cách hợp lý nhiệm vụ, quyền hạn của cấp tỉnh, cấp xã.

Ông Tùng nhấn mạnh quan điểm của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp về việc rà soát quy định chuyển tiếp trong dự thảo luật và các quy định khác có liên quan, nhằm bao quát hết các trường hợp cần chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn, công việc của chính quyền cấp huyện khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, cần tránh bỏ sót, trùng lặp nhiệm vụ, quyền hạn làm ảnh hưởng đến tính liên tục, thông suốt trong hoạt động của chính quyền địa phương.

Theo chương trình nghị sự, dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi sẽ được thảo luận tổ trong chiều 7/5, thảo luận tại hội trường sáng 14/5 và được Quốc hội xem xét thông qua vào chiều 24/6, trong đợt 2 của kỳ họp thứ 9.

Theo Hoài Thu/Dân trí