Hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS

Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025, tỉnh tiếp tục khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc loại trừ dịch bệnh thế kỷ. Để đạt mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, tỉnh triển khai nhiều giải pháp thiết thực theo hướng nâng cao nhận thức cộng đồng, tiếp cận toàn diện, cung cấp dịch vụ dự phòng, can thiệp giảm tác hại để khống chế sự lây nhiễm HIV trong cộng đồng.

Người dân được tư vấn và điều trị dự phòng HIV tại BVĐK Vĩnh Long.

Nâng ý thức phòng chống HIV trong cộng đồng

Để loại trừ HIV từ mẹ sang con, phụ nữ mang thai khi đến khám thai tại các cơ sở y tế trong tỉnh đều được tư vấn về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và ý nghĩa của xét nghiệm máu tầm soát HIV trong thời kỳ mang thai. Vì khi phát hiện sớm và điều trị dự phòng đúng từ lúc mang thai thì tỷ lệ trẻ bị lây nhiễm HIV từ mẹ rất thấp, thậm chí là 0%.

“Điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV đều an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Thuốc ARV không ảnh hưởng đến thai nhi trước, trong và sau khi mang thai. Thực tế cho thấy, những trường hợp trẻ sinh ra từ sản phụ mắc HIV được điều trị dự phòng bằng thuốc ARV thời gian qua đều khỏe mạnh, phát triển bình thường”- BS.CK2 Trần Mỹ Dung- Trưởng Khoa Sản BVĐK Vĩnh Long cho biết.

Hiểu được các biện pháp dự phòng lây truyền HIV cũng như ý nghĩa của việc tầm soát HIV trong thời kỳ mang thai, chị H.T.Y.N. (phường Tân Ngãi) đến BVĐK Vĩnh Long xét nghiệm tầm soát HIV khi biết mình có thai. “Sau khi được bác sĩ tư vấn tôi thấy việc xét nghiệm HIV rất cần thiết vì nó bảo vệ sức khỏe cho tôi và con tôi”- chị H.T.Y.N. nói.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, 32 năm kể từ khi phát hiện ca nhiễm HIV đầu tiên, đến nay, tỉnh Vĩnh Long ghi nhận 13.010 trường hợp, trong đó số tử vong là 3.940 người. Tỷ lệ nhiễm HIV ở nam giới chiếm gần 78% tổng số các trường hợp phát hiện. Số ca nhiễm phân bố nhiều nhất là nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam (gọi tắt là MSM) chiếm tỷ lệ 31,6%. Đáng lưu ý là nhóm MSM có xu hướng gia tăng trong 3 năm gần đây.

Tiến đến mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030

Thời gian qua, ngành y tế đã chủ động triển khai nhiều mô hình tiên phong như điều trị ARV sớm, PrEP (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm), methadone (thuốc cai nghiện ma túy), xét nghiệm cộng đồng, mở rộng điều trị toàn diện…

Để kịp thời phát hiện, quản lý điều trị với mục tiêu 95% người nhiễm HIV phải được điều trị bằng thuốc ARV và 95% người điều trị ARV phải đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế, hay còn gọi là “K=K- Không phát hiện bằng- Không lây truyền”, giúp nâng cao chất lượng sống cho người nhiễm HIV, giảm thiểu đáng kể số ca tử vong liên quan đến AIDS.

Nhiễm HIV từ năm 2010, 15 năm qua, anh T.Q.B. (phường Tân Hạnh) đều đặn nhận thuốc điều trị miễn phí tại BVĐK Vĩnh Long. Nhờ tuân thủ điều trị ARV, sức khỏe hồi phục, anh B. nhận ra mình có thể thật sự sống tiếp, sống một cách tự tin. “Tôi tuân thủ điều trị thuốc ARV đúng phác đồ theo bác sĩ chỉ dẫn, tôi ăn uống đủ chất, sống lành mạnh để mình khỏe mạnh hơn”.

Theo thống kê của ngành y tế, trong 2 năm trở lại đây, số ca nhiễm HIV mới trong tỉnh có xu hướng giảm so với những năm trước, trong đó, năm 2024, phát hiện trên 800 ca và 10 tháng từ đầu năm 2025 phát hiện hơn 500 ca, giảm gần 50% so với năm 2023. Tỉnh cũng đã duy trì được tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dưới 0,3%.

Để đạt được mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030, ngành y tế tỉnh xây dựng nhiều chương trình hành động tuyên truyền, giáo dục nhận thức (đặc biệt cho thanh thiếu niên- chịu nhiều tác động của lối sống hiện đại); mở rộng phát hiện sớm ca nhiễm thông qua tự xét nghiệm, xét nghiệm cộng đồng, tiếp cận nhóm nguy cơ cao và tăng cường can thiệp sớm nhằm ngăn chặn hiệu quả chuỗi lây truyền. Qua đó, góp phần giảm kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV.

“Tập trung dự phòng ở những nhóm chịu nhiều tác động của đại dịch AIDS, đặc biệt là MSM; mở rộng dịch vụ PrEP. Mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030 không phải là hành trình của riêng ngành y tế. Mỗi cá nhân cần tự bảo vệ mình và cộng đồng bằng các biện pháp phòng ngừa an toàn. Trong cuộc chiến chống HIV/AIDS, trách nhiệm của mỗi người chính là sức mạnh của cả cộng đồng”-ThS.BS Nguyễn Trung Dũng- Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Vĩnh Long cho biết.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN