Hút thuốc lá là nguyên nhân gây ung thư phổi

Ung thư phổi là một trong những bệnh lý ác tính và nguy hiểm. Bệnh đang có xu hướng ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi lên 20-30 lần.

Hút thuốc lá là nguyên nhân gây ung thư phổi

Theo Bộ Y tế, các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là các bệnh lý về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản và ung thư phổi, trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam.

Đặc biệt, ung thư phổi hiện đứng thứ ba về số ca mắc mới nhưng đứng thứ hai về số ca tử vong tại Việt Nam. Hơn 26.000 ca mắc mới mỗi năm, nhưng tới 75% người bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ chưa đến 15%.

Hút thuốc lá (TL) là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra ung thư phổi. Khoảng 90% bệnh nhân (BN) ung thư phổi nam giới là người hút thuốc. Những người hút thuốc thụ động trong thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi cao hơn gấp đôi so với những người không hút TL.

Theo các bác sĩ Bệnh viện K, đa số ung thư phổi có liên quan đến tiền sử hút TL, khói TL chứa hơn 7.000 chất hóa học, ít nhất 250 chất đã được biết là gây hại tới sức khỏe. Trong 250 chất này, có ít nhất 69 chất gây ung thư.

Tuy nhiên, có khoảng 10-15% các BN ung thư phổi chưa từng hút TL. Tại Việt Nam, phần nhiều phụ nữ không có thói quen hút TL, song, năm 2018 cũng có tới gần 7.000 ca ung thư phổi mới phát hiện ở nữ giới. Như vậy có thể thấy hút TL làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, và nhiều người dù không hút TL nhưng có tiếp xúc khói thuốc hay hút TL thụ động cũng vẫn mắc căn bệnh này. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh như tiếp xúc với Radon, các khí độc hại, ô nhiễm khói bụi, các tác nhân vật lý hóa học, sinh học, các bệnh mạn tính của phổi.

Còn tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, khoảng 10% BN ung thư phổi điều trị tại bệnh viện chưa từng hút thuốc, nhưng trong nhà có người hút TL, thuốc lào, tức bị hút thuốc thụ động.

Đơn cử BN tên L. (56 tuổi), đau tức ngực, ho lâu không khỏi, đi khám tại bệnh viện Tâm Anh bác sĩ chẩn đoán bà bị ung thư phổi ở giai đoạn muộn, di căn sang phổi đối bên và gan. Sau điều trị bằng thuốc, hiện, sức khỏe của BN ổn định.

BN L. cho biết gia đình không có ai mắc ung thư phổi. Tuy nhiên, chồng bà nghiện TL nặng, mỗi ngày hút 1-2 bao thuốc, thường xuyên hút trong nhà dù bà và con cháu nhắc nhở nhiều lần.

Phương pháp nào để phát hiện sớm ung thư phổi?

Globocan 2022 ghi nhận ung thư phổi có tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong cao nhất trong các loại bệnh ung thư. Giai đoạn sớm bệnh hầu như không có triệu chứng hoặc triệu chứng mơ hồ dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác. Khi bệnh muộn, các triệu chứng thường gặp gồm ho kéo dài, nặng lên theo thời gian, ho ra máu, đau ngực, khó thở, sụt cân, mệt mỏi, khó nuốt...

Hiện nay, tại BVĐK Quốc tế S.I.S Cần Thơ, triển khai phương pháp chụp CT liều thấp để tầm soát ung thư phổi. Đây là một trong những kỹ thuật hiện đại nhất giúp phát hiện khối u ở giai đoạn sớm, ngay cả khi BN chưa có triệu chứng gì.

Theo BS.CK1 Tô Thanh Ửng- Trưởng Khoa Nội tổng hợp 2, BVĐK Quốc tế S.I.S Cần Thơ, nhiều người lo ngại chụp CT sẽ có tia xạ, nhưng thực tế, CT liều thấp sử dụng lượng tia xạ rất nhỏ, chỉ gần bằng chụp X-quang phổi thông thường, nên rất an toàn, hiệu quả phát hiện ung thư phổi lại cao hơn rất nhiều.

“Phương pháp này có thể phát hiện được các tổn thương giai đoạn sớm kích thước dưới 1cm mà X-quang không ghi nhận được. Nếu phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống trên 5 năm có thể lên đến 80-90%. Nếu phát hiện ở giai đoạn muộn, tỷ lệ sống trên 5 năm chỉ còn khoảng 5%”- BS Thanh Ửng cho biết.

Bài, ảnh: MAI ANH