An sinh xã hội nhìn từ chính sách bảo hiểm xã hội

Cùng với chính sách BHYT, BHXH là một trong các chính sách trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội (ASXH). Chính sách BHXH đã dần được hoàn thiện, ngày càng tiệm cận với quy chuẩn ASXH của quốc tế.

Trữ lượng lao động tham gia BHXH tự nguyện hiện nay còn nhiều.

(VLO) Cùng với chính sách BHYT, BHXH là một trong các chính sách trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội (ASXH). Chính sách BHXH đã dần được hoàn thiện, ngày càng tiệm cận với quy chuẩn ASXH của quốc tế.

Bà Phạm Thị Tuyết (49 tuổi, ngụ xã Thiện Mỹ, Trà Ôn) tham gia BHYT và đáo hạn khi đến kỳ cho cả gia đình 3 người. Làm nghề buôn bán, bà cũng đăng ký tham gia BHXH tự nguyện cho cả nhà như chính sách BHYT.

Có đồng ra đồng vào, được tuyên truyền vận động, lại là lao động khu vực phi chính thức (một trong các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện), bà thấy được quyền lợi về sau nên đồng tình tham gia chính sách.

Bà Tuyết chia sẻ tùy điều kiện thu nhập sẽ nâng mức đóng và đóng gộp theo phương thức quy định để đủ điều kiện hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.

Bà Tuyết là người lao động nằm trong trữ lượng lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện của tỉnh hiện nay.

Cơ quan BHXH tỉnh Vĩnh Long tổng hợp đến hết tháng 1/2023, toàn tỉnh tham gia BHXH bắt buộc 104.512 người, BHXH tự nguyện 17.753 người; bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) 97.289 người; BHYT 928.546 người.

Theo ông Phạm Minh Dương- Giám đốc BHXH tỉnh, người tham gia BHXH tự nguyện tăng hàng năm, tuy nhiên vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Vẫn còn một trữ lượng lao động thuộc khu vực phi chính thức chưa tiếp cận với BHXH tự nguyện.

Với BHXH bắt buộc, thách thức trong phát triển đối tượng khi nguồn cung lao động bão hòa. Cộng tình trạng hưởng BHXH một lần ngày càng tăng. Điều này sẽ gây mất cân bằng so với khi người lao động tiếp tục bảo lưu và tham gia đóng BHXH tự nguyện để khi đủ điều kiện sẽ hưởng chế độ hưu trí.

Cùng với chính sách BHYT, chính sách BHXH từng bước khẳng định vai trò là một trong những trụ cột chính của hệ thống ASXH. Chính sách BHYT đã góp phần không nhỏ vào việc tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân...

Trong hệ thống ASXH, chính sách BHXH là “lưới” đầu tiên, quan trọng và sự phát triển của chính sách này là tiền đề, điều kiện để thực hiện tốt ASXH.

Để theo kịp với sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước cũng như quy chuẩn ASXH quốc tế, trong những năm qua, chính sách BHXH ở nước ta đã dần được bổ sung, điều chỉnh để kịp thời đáp ứng nhu cầu của người dân, người lao động.

BHXH Việt Nam báo cáo đến hết năm 2022, cả nước có 17,5 triệu người tham gia BHXH, trong đó 16 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, 1,5 triệu người tham gia BHXH tự nguyện (đạt 38,08% lực lượng lao động trong độ tuổi);

14,3 triệu người tham gia BHTN (đạt 31,18% lực lượng lao động trong độ tuổi); 91,1 triệu người tham gia BHYT (bao phủ 92,04% dân số).

Đồng thời, cơ quan BHXH các cấp đã triển khai thực hiện kịp thời, đầy đủ các chính sách này đến đối tượng thụ hưởng.

Ngày 23/5/2018, Hội nghị lần thứ 7 của BCH Trung ương khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH.

Theo đó, chính sách BHXH sẽ phát triển linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng- hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững;... Nghị quyết số 28 có nhiều nội dung tiến bộ, tiệm cận với các quy chuẩn về ASXH của quốc tế.

Diện bao phủ BHXH đang ngày càng được mở rộng trong lực lượng lao động, hướng tới bao phủ BHXH toàn dân theo lộ trình.

Để hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, chính sách BHXH được đề xuất sửa đổi, bổ sung theo hướng: xây dựng hệ thống BHXH đa tầng; quy định về điều kiện thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng hưu trí theo hướng linh hoạt; đẩy nhanh quá trình chuyển dịch lao động khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức;

sửa đổi linh hoạt hơn về điều kiện chế độ hưu trí, chặt chẽ hơn trong quy định hưởng BHXH một lần bằng cách tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần; cải cách trong thiết kế và xây dựng chính sách BHXH đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm đối tượng tham gia;...

Bài, ảnh: MINH THÁI