Kể chuyện kháng chiến: Về một báo cáo cách đây 50 năm

(VLO) Cách đây 50 năm, trong một báo cáo đề ngày 13/4/1975 của Phủ Tổng thống chính quyền Sài Gòn có nêu: “… Ở ĐBSCL Việt cộng đã tấn công 2 xã, đồn và 2 vị trí tại các tỉnh Định Tường, Kiến Phong, Vĩnh Long, Sa Đéc.

Đáng lưu ý là vụ lực lượng Việt cộng pháo kích vào TX Cần Thơ và Trung tâm Huấn luyện Cái Vồn ở Vĩnh Long đã gây nhiều tổn thất đáng kể về nhân mạng…”- (đoạn báo cáo trên được trích trong cuốn “Về đại thắng mùa Xuân năm 1975 qua tài liệu của chính quyền Sài Gòn”, NXB Chính trị Quốc gia- trang 270).

Khẩu pháo 105 ly được bộ đội vận chuyển về vùng căn cứ. Ảnh: TL

Vụ Việt cộng nã pháo vào TX Cần Thơ, hay nói chính xác là pháo kích vào Bộ Tư lệnh Vùng IV chiến thuật Việt Nam Cộng hòa, sân bay Trà Nóc và Trung tâm Huấn luyện Cái Vồn, quận Bình Minh, gây nhiều thiệt hại và tâm lý hoang mang cho địch là do đơn vị nào thực hiện?

Ngược dòng thời gian, trước đó 3 tháng, vào ngày 9/1/1975 thực hiện chỉ đạo của Tư lệnh Quân khu 9, Trung đoàn Bộ binh 3, mà chủ công là Tiểu đoàn 306, đã tổ chức trận tập kích đánh tiêu diệt Yếu khu Thầy Phó tại xã Hựu Thành, huyện Trà Ôn- đây là một căn cứ hỏa lực, trung tâm hành quân của địch có vị trí và tầm quan trọng chiến lược lúc bấy giờ trên địa bàn 2 tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh.

Lực lượng địch tại Yếu khu Thầy Phó với quân số khoảng 300 tên, gồm có 1 tiểu đoàn bảo an, 1 trung đội pháo binh, 1 trung đội thám báo, 1 trung đội cảnh sát, 1 đoàn bình định và Hội đồng tề xã Hựu Thành.

Trận tấn công Yếu khu Thầy Phó, dự kiến thời gian nổ súng là 0 giờ đêm 8 rạng 9/1/1975. Thế nhưng trong trận đánh này, yếu tố bất ngờ không còn, do khi lực lượng đặc công vừa áp sát hàng rào đã bị lộ, một chiến sĩ bị địch bắn chết kéo xác vào đồn. Địch cho báo động toàn bộ lực lượng và tập trung bắn phá những chỗ nghi ngờ.

Trong tình thế ấy, bộ đội nhận lệnh ém quân, đào công sự ngay tại chỗ bám trận địa. Về phía địch sau đó thấy tình hình êm nên chúng bắt đầu lơi lỏng việc phòng thủ.

Đợi cho đến gần 4 giờ sáng, bộ đội đồng loạt nổ súng tấn công. Sau gần 2 ngày đêm vừa đánh giằng co với bọn tàn quân bên trong yếu khu vừa đánh chặn địch chi viện, đến chiều ngày 10/1/1975 Yếu khu Thầy Phó hoàn toàn được giải phóng. Quân ta tiêu diệt bắt sống hàng trăm tên địch, thu nhiều vũ khí trong đó có 2 khẩu pháo 105 ly cùng hơn 800 viên đạn pháo.

Khẩu pháo chiến lợi phẩm đã được bộ đội vận chuyển cất giấu ở nhiều nơi mặc dù địch ra sức truy tìm, nhưng ta đã sử dụng nhiều biện pháp nghi binh, lừa địch để giữ pháo nguyên vẹn, an toàn và sau đó bàn giao cho lực lượng pháo binh của Quân khu.

Khi tình hình chiến trường cả nước trên đà thắng lợi, quân ta bắt đầu triển khai Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng Sài Gòn- Gia Định, thực hiện mệnh lệnh của Bộ Tư lệnh Miền, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 quyết định dùng khẩu pháo 105 ly thu được trong trận Thầy Phó bắn vào các cơ quan đầu não địch tại Cần Thơ và Vĩnh Long.

Ngày 12/4/1975, khẩu pháo được bộ đội bí mật vận chuyển đến cánh đồng thuộc khu vực Giáo Mẹo (xã Đông Thạnh, TX Bình Minh ngày nay) chỉ cách Sở Chỉ huy Vùng IV chiến thuật và sân bay Trà Nóc khoảng 10 cây số theo đường chim bay.

Sau khi nã pháo vào Trung tâm Huấn luyện Cái Vồn, quận Bình Minh, pháo tiếp tục chuyển hướng bắn vào Sở Chỉ huy Vùng IV chiến thuật và sân bay Trà Nóc ở Cần Thơ, gây tổn thất đáng kể về nhân mạng như trong báo cáo của địch vào ngày hôm sau, tức ngày 13/4/1975 đã nêu.

ANH TIẾN