Tầm nhìn chiến lược phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa, thể thao

(VLO) Ngày 16/9/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 911/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch (QH) mạng lưới cơ sở văn hóa (VH) và thể thao (TT) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tại quyết định đã đưa ra phương hướng phát triển mạng lưới trung tâm VH ở trong nước.

Bảo tàng Nông nghiệp vùng ĐBSCL (địa bàn tỉnh Vĩnh Long) thuộc trong nhóm dự án ưu tiên đầu tư, có phân kỳ đầu tư giai đoạn 2021-2030.

Bảo tàng Nông nghiệp vùng ĐBSCL thuộc trong nhóm dự án ưu tiên đầu tư, có phân kỳ đầu tư giai đoạn 2021-2030, sẽ phát huy những giá trị của di sản văn hóa nông nghiệp ở ĐBSCL. Ảnh minh họa: NGUYỄN HOÀNG KHA (TP Vĩnh Long)

Đổi mới phương thức quản lý, hoạt động

Cụ thể: đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, bố trí nhân lực và kinh phí hoạt động để bảo đảm 100% đơn vị hành chính cấp tỉnh có đủ 3 loại hình thiết chế VH, gồm: trung tâm VH; 100% đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có trung tâm VH- TT; 100% thôn, bản và tương đương có nhà VH- khu TT.

Quan trọng là đổi mới phương thức tổ chức, quản lý, vận hành, nâng cao chất lượng hoạt động và hiệu quả sử dụng của các trung tâm VH ở trong nước phù hợp với tình hình thực tiễn của các ngành, các địa phương, theo hướng đa năng, tổng hợp, đáp ứng nhu cầu của người dân trên địa bàn.

Quan tâm hỗ trợ, đầu tư các thiết chế VH, TT của tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên nhằm góp phần nâng cao đời sống VH tinh thần cho công nhân, viên chức, người lao động, thanh thiếu nhi và Nhân dân trên địa bàn.

Theo đánh giá của Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa-TT-DL): Nhìn chung, hệ thống thiết chế VH, TT cơ sở trong những năm qua đã từng bước được hoàn thiện nhằm thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, phục vụ các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, VH xã hội.

Cơ sở vật chất kỹ thuật được tăng cường đầu tư, cơ bản đáp ứng được nhu cầu luyện tập, biểu diễn và tổ chức hoạt động; cơ chế, chính sách đối với nguồn nhân lực được quan tâm, kinh phí hoạt động từng bước được nâng lên.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn bất cập, hạn chế như: việc xây dựng và đầu tư thiết chế thuộc tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên chưa đạt mục tiêu đặt ra; chất lượng và hiệu quả hoạt động VH, TT của các thiết chế VH, TT chưa đồng đều. Một số nơi chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới của sự phát triển kinh tế- xã hội; đội ngũ cán bộ tác nghiệp VH, TT cơ sở ở một số địa phương còn thiếu và yếu.

Một số địa phương chưa quan tâm phân bổ đúng mức đối với nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị và tổ chức hoạt động của hệ thống thiết chế VH, TT cơ sở; công tác tuyên truyền về vai trò của hệ thống thiết chế VH, TT cơ sở chưa được quan tâm đúng mức.

Do đó, đòi hỏi cùng với đầu tư xây dựng mạng lưới cơ sở VH, TT là đổi mới công tác quản lý, vận hành hiệu quả phù hợp nhu cầu phát triển của xã hội trong từng thời kỳ mới.

Phát triển đảm bảo tính kế thừa, ổn định

Việc Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt và giao nhiệm vụ cho các bộ ngành, địa phương triển khai QH mạng lưới cơ sở VH và TT thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 chính là một công cụ quan trọng để thực hiện chủ trương, đường lối và chính sách phát triển VH Việt Nam trong thời kỳ mới.

QH mạng lưới cơ sở VH và TT quốc gia lần này được thực hiện sau khi Luật QH được Quốc hội thông qua từ năm 2017 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Đây là QH ngành quốc gia cụ thể hóa QH tổng thể quốc gia theo ngành trên cơ sở kết nối các ngành, các vùng có liên quan.

Hội đồng Thi tuyển ý tưởng quy hoạch và phương án thiết kế Bảo tàng Nông nghiệp vùng ĐBSCL, tại buổi họp phiên tập trung.

Việc xây dựng QH do đó có sự đổi mới về quan điểm, phương pháp thực hiện, khắc phục được một số mặt hạn chế, bất cập của công tác lập QH ngành trước đây.

Theo nội dung của QH, quan điểm phát triển mạng lưới cơ sở VH và TT đáp ứng yêu cầu xây dựng nền VH tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển thể dục, TT đồng bộ cả về chiều rộng và chiều sâu; phù hợp với QH tổng thể quốc gia, QH ngành, QH vùng và các QH khác có liên quan.

Việc phát triển mạng lưới cơ sở VH và TT có sự kết nối đồng bộ từ Trung ương đến địa phương; bảo đảm sự cân đối, hài hòa, phù hợp với các vùng, miền và giữa các lĩnh vực; việc đầu tư phát triển mạng lưới cơ sở VH và TT quốc gia có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với điều kiện thực tiễn, theo từng địa bàn và từng giai đoạn.

Các cơ sở VH và TT có sự liên kết vùng và liên kết với các kết cấu hạ tầng khác trong phạm vi lãnh thổ; hướng đến phát triển thị trường dịch vụ, tạo nguồn lực phát triển công nghiệp VH và kinh tế TT; hình thành các sản phẩm, dịch vụ có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống Nhân dân.

QH có tầm nhìn đến năm 2045, phát triển mạng lưới cơ sở VH và TT quốc gia cân đối, phân bố không gian hợp lý, trở thành thương hiệu, đại diện cho nền VH tiên tiến, đậm đà bản sắc; hình thành những công trình mang đậm bản sắc VH, có tính biểu tượng cho Việt Nam hội nhập trong thế kỷ XXI, để lại dấu ấn lịch sử và di sản cho tương lai.

Việt Nam hình thành các trung tâm về VH, TT trọng điểm gắn với các đô thị quan trọng của quốc gia và vùng kinh tế- xã hội là: Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Vinh, Đà Nẵng, Huế, Quy Nhơn, Buôn Ma Thuột, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ; đồng thời có sự liên kết chặt chẽ với khu vực và các nước.

Về phương hướng phát triển mạng lưới cơ sở VH quốc gia, QH đã đưa ra định hướng phát triển các lĩnh vực chính như đầu tư hạ tầng và phân bố không gian các cơ sở bảo tàng; thư viện; điện ảnh; nghệ thuật biểu diễn; triển lãm VH, nghệ thuật; trung tâm VH ở trong nước; trung tâm VH Việt Nam tại nước ngoài; nghiên cứu, đào tạo chuyên ngành VH, nghệ thuật; làng VH- du lịch các dân tộc Việt Nam và các cơ sở số hóa dữ liệu VH. Về mạng lưới cơ sở thể dục TT quốc gia.

QH đã xác định phương hướng, nhiệm vụ phát triển các cơ sở trung tâm đào tạo, huấn luyện vận động viên TT; trung tâm hoạt động TT; cơ sở nghiên cứu, đào tạo thể dục, TT; cơ sở dịch vụ TT và chữa trị chấn thương, phục hồi chức năng vận động viên. Ngoài ra, QH còn đề cập đến phương hướng phát triển các trụ sở cơ quan VH và thể dục TT như là một thành tố của mạng lưới cơ sở VH và TT quốc gia.

“Có thể nói rằng, các mục tiêu và nhiệm vụ phát triển mạng lưới cơ sở VH và thể dục TT quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã bảo đảm sự tuân thủ, tính liên tục, kế thừa, ổn định, thứ bậc trong hệ thống QH quốc gia”- theo đánh giá của Viện VH Nghệ thuật quốc gia Việt Nam.

Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG