Cuộc cách mạng về cây lúa

(VLO) Ngoài việc tăng tốc thực hiện Đề án Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp (CLC-PTT) gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL, chủ trì hội nghị chủ đề vừa nêu tại TP Cần Thơ mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính còn yêu cầu chú ý việc chống biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán ở vùng ĐBSCL.

Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa CLC-PTT gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” (đề án) được Thủ tướng phê duyệt. Giai đoạn 1 (2024-2025) tập trung vào 200.000ha có điều kiện về hạ tầng sản xuất và năng lực của các HTX trong sản xuất, liên kết tiêu thụ với các doanh nghiệp nhằm đạt tiêu chí lúa CLC-PTT; giai đoạn 2 (2026-2030) đầu tư hoàn thiện hạ tầng, nâng cao năng lực của cả hệ thống để mở rộng thêm 800.000ha.

Kết quả qua 7 mô hình thí điểm được triển khai tại Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng từ vụ Hè Thu 2024 cho thấy, giảm mạnh lượng phát thải khí nhà kính nhờ giảm lượng sử dụng giống, phân bón, thuốc BVTV. Qua 4/7 mô hình thí điểm, cho thấy giảm 20-30% chi phí, năng suất tăng 10%, thu nhập tăng 20-25% (lợi nhuận tăng thêm 4-7,6 triệu đồng/ha so với đối chứng)…

Bộ Nông nghiệp-PTNT dự kiến giai đoạn 2025-2027, ngoài nguồn vốn của WB và vốn đầu tư công của Nhà nước, bộ cần huy động khoảng 20.000 tỷ đồng từ vốn đầu tư của doanh nghiệp, HTX, nông dân. Tuy nhiên, việc huy động được cho là khó khăn nhất hiện nay.

Để có một cuộc cách mạng về cây lúa, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, trọng tâm hàng đầu là hoàn thành công tác quy hoạch vùng nguyên liệu mang tính ổn định, định hướng lâu dài để phát triển cây lúa.

Phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, khoa học- công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, nhất là không thể thiếu vai trò của Nhân dân. Nhưng để huy động được nguồn lực của Nhân dân thì phải có cơ chế, chính sách phù hợp.

Mục tiêu là để thương hiệu cây lúa ĐBSCL không chỉ lan tỏa trong vùng, trong nước mà còn được biết tới ở thế giới, khu vực. Từ đó, Thủ tướng đề nghị phải bứt phá, tăng tốc hơn nữa để sớm đạt được 1 triệu hecta lúa CLC-PTT; để có thể đạt được 14-15 triệu tấn lúa, 9-10 triệu tấn gạo, đạt các mục tiêu của đề án càng sớm càng tốt.

N. HOÀNG