“Nghĩ mới hơn” trong xây dựng nông thôn mới

(VLO) Thực hiện chương trình xây dựng NTM năm 2024, các bộ, ngành trung ương cùng các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện chương trình.

Đến nay, kết quả đạt chuẩn xã NTM của một số vùng vẫn còn khoảng cách chênh lệch lớn.

Mới đây, ông Lê Minh Hoan- Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp-PTNT chủ trì hội nghị trực tuyến chia sẻ khó khăn với các địa phương trong cả nước, đôn đốc hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM năm 2024. Đồng thời ông đề nghị phải “nghĩ mới hơn” trong xây dựng NTM.

Vẫn còn khoảng cách chênh lệch

Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM” do Thủ tướng Chính phủ phát động đã và đang tiếp tục nhận được sự đồng tình ủng hộ, sự tích cực tham gia của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân. Nguồn lực huy động cho xây dựng NTM tiếp tục được huy động tốt.

Theo ông Ngô Trường Sơn- Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương, tính đến hết tháng 6/2024, cả nước huy động trên 2,8 triệu tỷ đồng đầu tư thực hiện chương trình.

Trong đó, vốn ngân sách nhà nước đã bố trí trực tiếp cho chương trình khoảng 297.459 tỷ đồng. Đến nay, cả nước có 6.320 xã đạt chuẩn NTM, có 296 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó 11 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao.

Ông Ngô Trường Sơn cho biết, dự kiến đến hết năm 2024, cả nước có khoảng 79-79,5% xã được công nhận đạt chuẩn NTM.

Tuy nhiên, tiến độ triển khai ở hầu hết các địa phương đều rất chậm, nhất là tiến độ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 45% và tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp chỉ mới đạt 16,2%.

Kết quả đạt chuẩn xã NTM của một số vùng vẫn còn khoảng cách chênh lệch lớn. Đến nay, vẫn còn 14 huyện nghèo thuộc 12 tỉnh “trắng” xã NTM.

Bên cạnh đó, tác động của thiên tai (cơn bão số 3) vừa qua, đã gây thiệt hại nặng nề về tài sản, con người và ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sản xuất của người dân. Qua đó, đã trực tiếp ảnh hưởng đến kết quả đạt
chuẩn NTM.

Tại tỉnh Vĩnh Long, đến nay có 3 đơn vị hành chính cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, 75 xã đạt chuẩn NTM. Trong đó, 35 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 5 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Tổng số tiêu chí đạt được trên địa bàn 87 xã là 1.490 tiêu chí, bình quân 17,1 tiêu chí/xã. Hiện, BCĐ chương trình xây dựng NTM tỉnh đang theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc BCĐ xã đẩy nhanh tiến độ thực hiện tiêu chí xây dựng NTM.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh, đến tháng 9/2024 đã khởi công 24 công trình xây dựng NTM, còn 12 công trình chưa khởi công.

Nhìn chung, tiến độ thực hiện khá chậm. Các công trình chưa khởi công do chưa có giá đất cụ thể, nên chưa thể áp giá bồi hoàn giải phóng mặt bằng để bàn giao mặt bằng thi công. Đồng thời, còn gặp khó trong nguồn cát thi công.

BCĐ Chương trình xây dựng NTM tỉnh cho hay, nguồn vốn sự nghiệp từ ngân sách trung ương hơn 33 tỷ đồng được phân bổ tháng 4/2024, ngân sách địa phương đối ứng thực hiện phân bổ giữa tháng 8/2024 được thông qua và triển khai đến các đơn vị thực hiện. Đến nay, các kế hoạch đã được triển khai, nhưng công tác giải ngân khá thấp.

Bên cạnh, bộ tiêu chí xây dựng NTM, NTM nâng cao cấp xã, huyện có sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số nội dung theo Quyết định số 211, ngày 1/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ trên địa bàn tỉnh; trong đó có 11 đơn vị điều chỉnh nội dung tiêu chí. Đến cuối tháng 8/2024 các sở, ngành tỉnh mới ban hành đầy đủ các hướng dẫn triển khai đến các huyện, thị xã; dẫn đến khó khăn cho các xã đăng ký trong năm và nâng chất tiêu chí đảm bảo đúng quy định.

Để không còn “trắng” xã nông thôn mới

Hiện, các cấp, các ngành đang tập trung, quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM.

BCĐ Chương trình xây dựng NTM tỉnh cho biết, đang tiếp tục hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc BCĐ huyện, thị xã thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM xã/huyện. Bên cạnh, phối hợp các sở, ngành hỗ trợ địa phương nâng chất, giữ vững tiêu chí xây dựng NTM.

Cùng với đó, tập trung theo dõi tiến độ thực hiện các tiêu chí trong năm, kịp thời nắm bắt và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, hướng dẫn BCĐ huyện, thị xã, xã hoàn chỉnh hồ sơ trình Hội đồng Thẩm định tỉnh xét, công nhận xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2024.

Để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2024, làm nền tảng để phấn đấu hoàn thành mục tiêu của chương trình giai đoạn 2021-2025, ông Ngô Trường Sơn cho biết, đang định hướng UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, tập trung quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình ở tất cả các cấp, các ngành để hoàn thành các mục tiêu về xây dựng NTM, khẩn trương rà soát, ban hành đầy đủ quy định cụ thể các tiêu chí, chỉ tiêu NTM, NTM nâng cao cấp xã, huyện đã được phân cấp.

Bên cạnh, nâng cao chất lượng công tác thẩm tra, thẩm định địa phương đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Đặc biệt là, nghiêm túc chấn chỉnh và kiên quyết không để xảy ra tình trạng nợ tiêu chí hoặc thiếu các chỉ tiêu trong bộ tiêu chí về xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Ông Lê Minh Hoan chia sẻ khó khăn với các địa phương trong giai đoạn 2021-2025, vừa chịu ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 và thiệt hại nặng nề sau bão Yagi. Ông cũng lưu ý, cần tập trung hỗ trợ các địa phương phục hồi sau bão Yagi.

Cho rằng “Hướng tới NTM là sức sống mới, diện mạo mới”- ông Lê Minh Hoan đề nghị cần đánh giá toàn diện hơn 19 tiêu chí NTM. Đồng thời, phải có phương án làm việc, làm sao để không còn “trắng” xã NTM.

Trong đó, cần tập trung giảm nghèo đa chiều, nâng thu nhập. Đồng thời, phải thay đổi tư duy, phải làm dịch vụ, xây dựng sản phẩm OCOP. Đây cũng là sản phẩm chào mừng đại hội đảng bộ cấp xã, huyện, tỉnh.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp-PTNT nhấn mạnh, cần phải “nghĩ mới hơn”, phải làm sao cho người dân được hưởng không khí trong lành, an toàn, an ninh.

Đồng thời, nâng những tiêu chí khác lên để “bù qua bù lại” và không cần điều chỉnh chỉ tiêu. Theo ông, khó nhất là đánh giá được sự hài lòng của người dân. Đối với thành viên ban điều phối, cần phát huy vai trò tư vấn hỗ trợ cho các địa phương, giúp các địa phương thông qua các nguồn lực khác ngoài ngân sách.

Bài, ảnh: XUÂN TƯƠI