ĐBSCL nói chung và tỉnh Vĩnh Long cần chủ động triển khai các giải pháp để ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn nhằm đảm bảo đủ lượng nước cho vườn cây ăn trái và sản xuất lúa.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 đến sớm và sâu hơn trung bình nhiều năm, gây ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân.
Do đó, ĐBSCL nói chung và tỉnh Vĩnh Long cần chủ động triển khai các giải pháp để ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn nhằm đảm bảo đủ lượng nước cho vườn cây ăn trái và sản xuất lúa.
Phóng viên Báo Vĩnh Long phỏng vấn ông Nguyễn Văn Liêm- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-PTNT tỉnh Vĩnh Long về vấn đề này.
 |
* Thưa ông, với những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thời tiết thủy văn, trong mùa khô 2024, dự báo hạn hán, xâm nhập mặn diễn biến ra sao và Vĩnh Long sẽ phải đối mặt với những nguy cơ nào?
- Ở Vĩnh Long, theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh, thời điểm ranh giới mặn 1‰ đã xuất hiện trên sông lớn- sông Cổ Chiên tại cống Nàng Âm (xã Trung Thành Đông, Vũng Liêm) vào con triều cuối tháng 11 âl (khoảng ngày 6-7/1/2024), nhưng độ mặn trên các kinh, rạch nội đồng không vượt qua 1‰; đến gần cuối tháng 1/2024, độ mặn đã bắt đầu tăng dần xấp xỉ 3‰.
Theo đó, nhận định, đỉnh mặn rơi vào tháng 2-3, với nồng độ cao nhất phía sông Cổ Chiên tại cống Nàng Âm khoảng 5,5-6,5‰, tại vàm Măng Thít từ 2,5-3‰; phía sông Hậu tại xã Tích Thiện từ 4-5‰, tại vàm Trà Ôn khoảng 1‰; trong nội đồng cao nhất từ 1-1,5‰. Ranh giới mặn 1‰ trên sông Cổ Chiên có thể đến địa bàn xã An Phước (huyện Mang Thít); mặn trên sông Hậu có khả năng đến TT Trà Ôn.
Với tình hình trên, Vĩnh Long có khả năng đối mặt với nguy cơ nguồn nước bị nhiễm mặn, thiếu hụt ảnh hưởng đến sản xuất (nhất là vụ Đông Xuân và Hè Thu) và sinh hoạt, đặc biệt là các vùng nằm ven và trên các sông lớn (sông Tiền, sông Hậu, sông Cổ Chiên), tuy nhiên không gay gắt, nghiêm trọng như xâm nhập mặn đã xảy ra vào mùa khô năm 2015-2016 hay 2019-2020.
Thực tế, từ đầu mùa khô năm 2023-2024 đến nay độ mặn cao nhất xuất hiện tại Vũng Liêm (cống Nàng Âm) 3,5‰ (thấp hơn cùng thời điểm năm 2016 hơn 7‰), nguồn nước vẫn còn thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt, ảnh hưởng hạn mặn không đáng kể.
* Để chủ động ứng phó với hạn mặn năm 2024 và đảm bảo cung cấp nguồn nước sinh hoạt, tưới tiêu cho người dân trong mùa khô 2024 này thì ngành nông nghiệp đã triển khai các giải pháp gì, thưa ông?
- Để chủ động tổ chức phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp-PTNT, UBND tỉnh và trên cơ sở dự báo của các cơ quan chuyên môn, từ cuối năm 2023 đến nay, Sở Nông nghiệp-PTNT đã tham mưu cho Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo các sở, ngành, các địa phương về việc tăng cường thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn.
Đo mặn, thông báo kết quả và dự báo mặn hàng ngày qua các phương tiện thông tin đại chúng đến người dân. Các nơi thực hiện tốt việc vận hành công trình thủy lợi, chủ động đóng, mở cống ngăn mặn, lấy nước, trữ và cấp nước ngọt hợp lý cho sản xuất và sinh hoạt.
Các chủ đầu tư tổ chức thi công hoàn thành các công trình thủy lợi, nước sạch để sớm đưa vào sử dụng phục vụ phòng, chống hạn, mặn. Đồng thời, đã tham mưu UBND ban hành kế hoạch phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn giai đoạn 2023- 2025 do tác động của hiện tượng El Nino nhằm bảo vệ sản xuất và dân sinh trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh đó, đã khuyến cáo các địa phương và người dân về thông tin, tuyên truyền người dân sử dụng nước tiết kiệm, bảo vệ nguồn nước và giữ gìn vệ sinh môi trường trong vùng đóng cống ngăn mặn.
Tăng cường chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra công tác phòng, chống hạn mặn ở địa phương, rà soát thống kê thiệt hại, tổ chức hỗ trợ đầy đủ, kịp thời. Trong kế hoạch sản xuất vụ Hè Thu, các địa phương cần xem xét những vùng khó khăn về nước tưới, vùng đất gò cao, xa sông lớn và bị nhiễm mặn cao, để điều chỉnh, bố trí kế hoạch sản xuất hợp lý.
Chuyển đổi mô hình sinh kế ở vùng bị ảnh hưởng mạnh để phù hợp với xu thế xâm nhập mặn.
Song song đó, trên cơ sở kế hoạch phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn giai đoạn 2023- 2025 do tác động của hiện tượng El Nino nhằm bảo vệ sản xuất và dân sinh trên địa bàn tỉnh, ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các phòng nông nghiệp, phòng kinh tế tham mưu UBND cấp huyện lập kế hoạch riêng của từng huyện.
Các đơn vị thuộc sở triển khai thi công các công trình thủy lợi, nước sạch nông thôn theo kế hoạch, đồng thời tổ chức vận hành tốt các công trình thủy lợi, nước sạch theo quy trình.
Đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sửa chữa các công trình thủy lợi, giao thông có nhiệm vụ ngăn mặn, trữ nước ngọt và tổ chức thực hiện phương châm “4 tại chỗ” và “3 sẵn sàng” trong ứng phó trường hợp hạn, mặn bất thường nhằm đảm bảo thuận lợi cho sản xuất và đời sống người dân.
* Đối với ứng phó hạn mặn thì công tác dự báo rất quan trọng và làm sao để những thông tin của các địa phương đến với người dân nhanh nhất, chính xác nhất, từ đó có biện pháp ứng phó kịp thời. Vấn đề này sẽ được tỉnh tiếp tục thực hiện ra sao, thưa ông?
- Rút kinh nghiệm từ 2 kỳ xâm nhập mặn gay gắt mùa khô năm 2015-2016, năm 2019-2020, năm nay, công tác đo mặn được ngành chức năng của tỉnh triển khai sớm, từ giữa tháng 12/2023.
Kết quả đo mặn hàng ngày do Đài Khí tượng thủy văn tỉnh đo từ 8 trạm đo mặn cố định được thông tin nhanh qua hệ thống tin nhắn SMS đến gần 1.800 đầu số là lãnh đạo các sở, ngành tỉnh, lãnh đạo huyện ủy, UBND huyện, xã; đồng thời được phát trên sóng phát thanh và sóng truyền hình để mọi người dân, các tổ chức sản xuất biết, chủ động ứng phó.
Các HTX, tổ hợp tác sản xuất nông nghiệp và hộ dân ở các huyện bị nhiễm mặn cũng tự trang bị máy đo độ mặn để chủ động lấy nước.
* Xin chân thành cảm ơn ông!
THẢO LY (thực hiện)
