Cụ thể hóa các quy định về xử lý vi phạm hành chính

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (VPHC) (gọi tắt là Luật Xử lý VPHC năm 2020) được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực thi hành từ 1/1/2022. Đây là đạo luật lớn, bao trùm các lĩnh vực của đời sống xã hội.

(VLO) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (VPHC) (gọi tắt là Luật Xử lý VPHC năm 2020) được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực thi hành từ 1/1/2022. Đây là đạo luật lớn, bao trùm các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Trao đổi với PV Báo Vĩnh Long, bà Nguyễn Thị Thanh Lan- Trưởng Phòng Xây dựng, Kiểm tra và Theo dõi thi hành pháp luật (Sở Tư pháp tỉnh)- cho biết việc đạo luật trên ra đời có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật cũng như hoàn thiện trình tự, thủ tục trong pháp luật về xử lý VPHC.

* Xin bà cho biết sự cần thiết cũng như ý nghĩa của việc ban hành Luật Xử lý VPHC năm 2020?

- Sau hơn 7 năm thi hành, Luật Xử lý VPHC năm 2012 đóng một vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống VPHC, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho kinh tế- xã hội phát triển.

Tuy nhiên, thực tiễn thi hành đạo luật này và các văn bản hướng dẫn chi tiết đã phát sinh những bất cập, vướng mắc xuất phát từ các quy định như: Về giải thích từ ngữ “tái phạm” có sự không thống nhất với quy định “đã bị xử phạt VPHC mà còn vi phạm” của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2017); sự không thống nhất giữa quy định tại điểm d khoản 1 Điều 3 và điểm b khoản 1 Điều 10 về việc xử lý đối với trường hợp “VPHC nhiều lần”; mức phạt tiền tối đa trong một số lĩnh vực còn quá thấp, thiếu tính răn đe; sự thay đổi tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của một số chức danh có thẩm quyền xử lý VPHC dẫn đến thay đổi về thẩm quyền xử phạt…

Từ những vấn đề trên, việc ban hành Luật Xử lý VPHC năm 2020 là cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Cụ thể, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, hoàn thiện trình tự, thủ tục trong pháp luật về xử lý VPHC, khắc phục tối đa những hạn chế bất cập trong các quy định của Luật Xử lý VPHC năm 2012, góp phần bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC.

* Bà có thể thông tin một số điểm mới nổi bật của Luật Xử lý VPHC năm 2020?

- Luật Xử lý VPHC năm 2020 đã sửa đổi, bổ sung nội dung của 66/142 điều (trong đó 16 điều sửa đổi, bổ sung toàn diện), sửa kỹ thuật 11/142 điều, bổ sung mới 4 điều, bãi bỏ 3 điều của Luật Xử lý VPHC năm 2012, cụ thể như sau:

Về những quy định chung: sửa đổi, bổ sung khái niệm tái phạm để bảo đảm thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự; sửa đổi, bổ sung nguyên tắc xử lý VPHC đối với VPHC nhiều lần; tăng thời hiệu xử phạt, sửa đổi tên gọi của một số lĩnh vực…

Về mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực quản lý nhà nước: sửa đổi, bổ sung theo hướng tăng mức phạt tiền tối đa của một số lĩnh vực như giao thông đường bộ, phòng, chống tệ nạn xã hội, cơ yếu, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia, giáo dục; điện lực,…

Bổ sung quy định mức phạt tiền tối đa của một số lĩnh vực như tín ngưỡng, đối ngoại; cứu nạn, cứu hộ; in; an toàn thông tin mạng; kiểm toán nhà nước,…

Về thẩm quyền xử phạt VPHC: sửa đổi, bổ sung tên gọi/bãi bỏ một số chức danh có thẩm quyền xử phạt VPHC xuất phát từ việc một số cơ quan, đơn vị được sắp xếp lại tổ chức bộ máy.

Đồng thời, bổ sung một số chức danh có thẩm quyền xử phạt VPHC, quy định thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện VPHC không phụ thuộc vào giá trị tang vật, phương tiện. Đối với một số chức danh khác ở cấp cơ sở, có thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện có giá trị không vượt quá 2 lần mức tiền phạt.

Về thủ tục xử phạt VPHC: sửa đổi, bổ sung các quy định làm rõ thời hạn chuyển biên bản VPHC kèm theo hồ sơ vi phạm đến người có thẩm quyền xử phạt; tăng thời hạn ban hành quyết định xử lý VPHC và sửa đổi cách tính thời hạn, thời hiệu trong xử phạt thay số ngày bằng số ngày làm việc.

Bên cạnh đó, bổ sung quy định về trường hợp cá nhân, tổ chức VPHC không yêu cầu giải trình nhưng trước khi hết thời hạn lại có yêu cầu giải trình thì người có thẩm quyền xử phạt VPHC có trách nhiệm xem xét ý kiến giải trình của cá nhân, tổ chức vi phạm để đảm bảo tính khách quan, chính xác của việc ban hành quyết định xử lý VPHC.

Về thi hành quyết định xử phạt VPHC: bổ sung quy định về hoãn, miễn, giảm tiền phạt cho đối tượng là tổ chức nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho tổ chức/doanh nghiệp khi gặp khó khăn đặc biệt hoặc đột xuất về kinh tế do thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh.

Về đối tượng, điều kiện, thủ tục áp dụng các biện pháp xử lý VPHC: điều chỉnh các quy định liên quan đến đối tượng và điều kiện áp dụng các biện pháp xử lý VPHC giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; quy định về độ tuổi, số lần vi phạm bị xử phạt VPHC; bỏ quy định về việc đối tượng phải vi phạm “2 lần trong 6 tháng” là điều kiện áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.

Đáng chú ý nhất là việc sửa đổi các quy định liên quan đến thủ tục kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý VPHC theo hướng không quy định thẩm quyền kiểm tra tính pháp lý của công chức tư pháp- hộ tịch cấp xã (đối với hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý VPHC giáo dục tại xã, phường, thị trấn) và trưởng phòng tư pháp cấp huyện (đối với hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý VPHC đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc).

* Để đưa các quy định của Luật Xử lý VPHC năm 2020 đi vào cuộc sống, ngành tư pháp tỉnh đã triển khai những giải pháp nào, thưa bà?

- Từ khi Luật Xử lý VPHC năm 2020 cũng như các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành được ban hành, Sở Tư pháp đã có văn bản triển khai gửi đến các cơ quan trên địa bàn tỉnh. Vừa qua, tại hội nghị tập huấn công tác xử lý VPHC tổ chức vào tháng 4/2021, Sở Tư pháp đã triển khai đến các sở, ban, ngành tỉnh, UBND cấp huyện, cấp xã các điểm mới của luật, đăng tải các bài viết nghiên cứu những điểm mới của luật trên mục tin tư pháp hàng tháng để mọi người dân, cán bộ, công chức, viên chức đều có thể nghiên cứu, góp phần đưa các quy định của luật đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực.

* Trân trọng cảm ơn bà!

P. PHONG (thực hiện)