2 tiêu chí khó nhất trong xây dựng nông thôn mới

Lãnh đạo các cấp mong muốn địa phương phát huy tốt hiệu quả cơ sở vật chất văn hóa đã có.

Cho đến thời điểm này, phải thừa nhận rằng tiêu chí (TC) khó là 2 TC trường học (5) và cơ sở vật chất văn hóa (6). Bởi có được nó phải rất tốn kém tiền bạc và thời gian. Khi 2 TC này hoàn thành là có thể đạt chuẩn xã nông thôn mới (NTM).

Thống kê của BCĐ Xây dựng NTM tỉnh, đến tháng 10/2014, trong 89 xã nông thôn, mới có 12 xã đạt TC trường học, 8 xã đạt TC cơ sở vật chất văn hóa (đạt thấp nhất trong số 19 TC xã NTM). Trong khi đó, cũng với 89 xã đã có 88 xã đạt TC giáo dục và 68 xã được công nhận xã văn hóa (đạt 99% và 76%).

Khó vẫn phải làm

Ngày nay khi đi vào xây dựng NTM, các xã tiếp tục được Nhà nước hỗ trợ, đầu tư để xây dựng trường học, nhà văn hóa- thể thao khang trang hơn, đáp ứng nhu cầu học tập và sinh hoạt văn hóa thể thao của người dân ngày càng tốt hơn.

Trên thực tế, hiện nay hầu hết tại các xã đều rất khó khăn trong thực hiện 2 TC trường học và cơ sở vật chất văn hóa. Xã điểm Hựu Thành là một trong 9 xã đăng ký về đích sớm trong năm 2014, nhưng trước 2 TC “khó xơi” này, Hựu Thành phải rớt lại đầu năm sau. Bởi toàn xã hiện có đến 6 điểm trường và được công nhận đạt chuẩn 2 trường (Mầm non Hựu Thành và Tiểu học Hựu Thành B).

Hiện đang đầu tư xây dựng Trường Tiểu học Hựu Thành A với kinh phí đầu tư đến trên 53,5 tỷ đồng; phải nâng cấp 2 trường là THCS Hựu Thành A với kinh phí hơn 14,7 tỷ đồng và THCS Hựu Thành B gần 9 tỷ đồng.

Đồng thời phải xây dựng Trung tâm Văn hóa- Thể thao và sân vận động xã với kinh phí trên 8,1 tỷ đồng; xây dựng cụm văn hóa- thể thao liên ấp Vĩnh Tiến- Vĩnh Hựu, kinh phí gần 2,4 tỷ đồng.

Theo quy định, khi các công trình này được hoàn thành hoặc đạt từ 70% trở lên mới được xem xét công nhận đạt chuẩn xã NTM.

Với khối lượng công việc của xã năm 2014 phải thực hiện cùng lúc 7 TC, trong đó có 2 TC trường học và cơ sở vật chất văn hóa bao gồm từ khâu giải phóng mặt bằng, quy trình thiết kế, phê duyệt dự án, tổ chức đấu thầu, rồi theo dõi thi công, cùng với việc điều phối giải ngân trên 60 tỷ đồng trong thời gian vài tháng quả là quá sức cho một đơn vị hành chính cấp xã.

Trong khi nhiều cán bộ chủ chốt của xã còn phải vừa lãnh- chỉ đạo công việc hàng ngày vừa tranh thủ tham gia học các lớp đào tạo để đạt chuẩn cán bộ theo quy định.

Tại xã Hiếu Phụng, phải phấn đấu cao độ mới có thể về đích thứ 8 trong 9 xã đăng ký về đích sớm trong năm nay.

Nặng nhất đối với Hiếu Phụng là TC chợ nông thôn, tuy nhiên với 2 TC trường học và cơ sở vật chất văn hóa giờ chót vẫn phải chạy nước rút bởi hiện tại trong 3 trường học theo quy hoạch của xã đã có 2 trường mẫu giáo và THCS Hiếu Phụng đạt chuẩn (66,7%), còn đang phấn đấu xây dựng trường tiểu học tại ấp Hiếu Hiệp diện tích 9.000m2 với 18 phòng, dự kiến đến cuối tháng 12/2014 mới hoàn thành. Hiện tại, Nhà văn hóa- khu thể thao xã với diện tích 2.000m2 cũng đang được thi công ở giai đoạn cuối.

Riêng xã Song Phú (Tam Bình) không thuộc diện về đích sớm, nhưng đến thời điểm tháng 10 này chỉ còn mỗi TC trường học là đạt chuẩn NTM. Theo quy hoạch, xã có 3 trường: Tiểu học Song Phú A, Tiểu học Song Phú B và Mẫu giáo Vành Khuyên.
 
Năm 2013, Trường Tiểu học Song Phú B được công nhận đạt chuẩn; Tiểu học Song Phú A theo quy định mới thì còn thiếu 10 phòng chức năng, huyện đang tập trung nguồn lực xây dựng sắp hoàn thành. Chỉ còn khâu lập thủ tục đề nghị về trên xét công nhận xã đạt chuẩn NTM năm nay theo nguyện vọng của BCĐ Xây dựng NTM xã Song Phú.

Trong 13 xã điểm phải hoàn thành mục tiêu NTM vào năm 2015 còn vướng 2 TC trường học và cơ sở vật chất văn hóa là: Đông Thành, Tân Bình, Bình Hòa Phước, Chánh Hội, Thanh Bình, Hiếu Nhơn, Ngãi Tứ, Hòa Bình, Tích Thiện; còn vướng 1 trong 2 TC là: Hòa Phú và Hòa Lộc.

Ngoài xây dựng phòng ốc, trường mẫu giáo đạt chuẩn còn phải đầu tư lớn các trang thiết bị cho hoạt động của các cháu.

Và làm phải “hoành tráng”

Các xã nói chung và xã điểm nói riêng đều đã tập trung quy hoạch, lập đề án xây dựng các trường học, nhà văn hóa và khu thể thao cho xã, ấp theo tiêu chuẩn hướng dẫn thật hoành tráng. Trong khi tất cả những dự án xây dựng trường học, nhà văn hóa, khu thể thao đều phải tích cực vận động nhân dân hiến đất tạo mặt bằng và phải chờ trên phê duyệt đầu tư mới có thể triển khai xây dựng.

Xã điểm thì được ưu tiên đầu tư trước, bước đầu tạo được “cơ ngơi” bề thế và đạt chuẩn của TC NTM; xã đăng ký sau và ngoài xã điểm vẫn trong diện phải “xếp hàng” chờ phân bổ kế hoạch kinh phí cho năm sau hoặc giai đoạn kế tiếp mới có thể triển khai xây dựng.

Điều đáng quan tâm ở đây là quan niệm “hoành tráng” xuất phát từ quy định của BCĐ Trung ương, rồi từng địa phương cũng cho rằng “lần làm lần khó” nên phải làm to, trang bị hiện đại để 5- 10 năm sau không bị lỗi thời. Trong khi nguồn kinh phí không phải là vô hạn, và hiện tại, việc đầu tư công cũng đang được Quốc hội cân nhắc rất kỹ.

Mong rằng khi đã có cơ sở vật chất trường học và văn hóa thể thao tốt, lãnh đạo từng địa phương cần tính đến chuyện đưa vào hoạt động, khai thác một cách hiệu quả hơn.