Trà Ôn: Vườn cam, ruộng lúa phải hài hòa

Hiệu quả kinh tế do cây cam sành mang lại là không nhỏ. Thế nên, diện tích đất lúa chuyển sang trồng cam sành của huyện Trà Ôn thời gian qua được cho là phát triển với tốc độ khá cao. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần đảm bảo hài hòa giữa phát triển loại cây có múi này và việc sản xuất lúa để đem lại hiệu quả kinh tế bền vững cho nông dân.

Hiệu quả kinh tế do cây cam sành mang lại là không nhỏ. Thế nên, diện tích đất lúa chuyển sang trồng cam sành của huyện Trà Ôn thời gian qua được cho là phát triển với tốc độ khá cao. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần đảm bảo hài hòa giữa phát triển loại cây có múi này và việc sản xuất lúa để đem lại hiệu quả kinh tế bền vững cho nông dân.

Nhiều vườn cam hình thành trên vùng đất lúa.

Có nơi cam sành trồng nhiều hơn lúa

Toàn huyện Trà Ôn hiện có hơn 9.295ha cây công nghiệp và cây ăn trái, trong đó cây ăn trái gần 8.100ha. Trong số các cây ăn trái, cây cam sành chiếm gần 2.500ha. Khoảng 4- 5 năm lại đây, cây có múi này được cho là phát triển khá rầm rộ, cả diện tích lẫn năng suất.

Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp- PTNT Trà Ôn, hiện có gần 2.300ha cam sành đang cho hiệu quả kinh tế. Hàng năm, hơn 700ha trong số đó được người dân xử lý nghịch mùa cho hiệu quả kinh tế rất cao. Cá biệt có một số vườn cam sành vụ nghịch cho năng suất 30 tấn/ha.

Gặp thời điểm trúng giá, nhiều nhà vườn “cầm chắc” 600 triệu đồng/ha. Với chi phí sản xuất bình quân 170 triệu đồng/ha, người trồng cam sành lợi nhuận 430 triệu đồng/ha.

Ông Ôn Thanh Ngân- Trưởng Phòng Nông nghiệp-PTNT Trà Ôn- nhìn nhận việc đầu tư chuyển đổi cây trồng, cụ thể là đưa cây cam sành xuống đất lúa trên địa bàn thời gian qua đã nâng cao giá trị sản xuất và hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích.

Theo thống kê, cam sành hiện được nông dân trồng mới mỗi năm khá nhiều, nhưng do vòng đời ngắn, nên tổng diện tích hàng năm không tăng nhiều, do diện tích cam trồng mới thường xấp xỉ với diện tích cam già cỗi phải phá bỏ.

Những ngày này trên Quốc lộ 54 từ ngã ba Trà Mẹt (khu vực Hựu Thành) về Thuận Thới, Vĩnh Xuân đi huyện Trà Ôn, rất dễ thấy nhiều xe máy ngược xuôi chất đầy các giỏ cam đến vựa thu mua.

Giá bán cam sành vụ nghịch hiện tại dao động 22.000- 30.000 đ/kg. Giá này được một số nhà vườn cho là ổn định so mọi năm, và được kỳ vọng tiếp tục giữ đến cuối vụ nghịch cam sành năm nay, rơi vào tháng 6 âl.

Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Xuân Nguyễn Hữu Có cho biết, hiện toàn xã có khoảng 287ha cam sành, tăng 7ha so đầu năm nay. Theo ông, khoảng 3- 4 năm nay, do thấy được hiệu quả kinh tế cao, người dân ồ ạt đưa cam sành xuống ruộng.

Thậm chí năm 2011, 2012, hiện tượng người dân chuyển từ đất lúa sang trồng cam sành nhiều đến nỗi như... “phá vỡ quy hoạch”. Mới đây, có 4 hộ dân thuê 49 công đất (1 công = 1.000m2) ở ấp Vĩnh Khánh 2 để lập “ruộng” cam sành.

Theo nhiều người dân, hiện giá cam sành mùa nghịch đang ở mức khá cao. Trong ảnh (chụp hôm 26/5/2014): Thương lái thu mua cam tại khu vực xã Thuận Thới, tập trung hàng xuất đi Hà Nội.

Ở các xã Thuận Thới, Hựu Thành cũng không ngoại lệ. Loại cây có múi này đã, đang phát triển mạnh 4- 5 năm nay ở đây. Cán bộ nông nghiệp xã Thuận Thới Nguyễn Phương Bình cho biết, hiện xã có hơn 574ha trồng cam sành, tăng 147ha so 2 năm qua. Thống kê cho thấy, tổng diện tích đất trồng cam sành của xã cao hơn diện tích sản xuất lúa. Có ấp, diện tích đất trồng cam sành xấp xỉ 100%.

Phát triển hài hòa cam, lúa

Không thể phủ nhận lợi nhuận “khủng” từ những mùa cam sành nghịch vụ lại trúng giá mà khá nhiều nông dân ở Trà Ôn thu được. Nhưng bên cạnh phát triển cây ăn quả, trong đó có cam sành, có cán bộ nông nghiệp nói phát triển nhưng cần đảm bảo hài hòa giữa cam và lúa.

Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Hữu Có cho hay, việc đưa cây cam sành xuống ruộng trên địa bàn xã đã đem lại thu nhập cao cho nhiều gia đình, tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương: làm đất, bón phân, tưới thuốc,... đến kiểu kinh doanh hợp tác, tổ nhóm- là các vựa thu mua cam.

Tuy nhiên, song hành với đó cũng có bất lợi, như nếu chọn giống không tốt và thiếu ứng dụng khoa học kỹ thuật, thì hiệu quả kinh tế từ cây cam sành mang lại không cao. Việc xuống cam trên đất lúa ồ ạt và thiếu quy hoạch sẽ dễ dẫn đến “mâu thuẫn” với cây lúa, nhất là về mặt thủy lợi.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Phương Bình dẫn chứng, nếu 3 mảnh ruộng nằm kề nhau, 2 mảnh 2 bên đã trồng cam sành, thì mảnh ở giữa trồng lúa ảnh hưởng về tưới tiêu, chăm sóc, dịch bệnh. Nghịch nhau ở chỗ, lúc lúa siết nước thì cam lại cần nước, và ngược lại.

Theo Phòng Nông nghiệp-PTNT Trà Ôn, điều đáng nói là hiện đã xuất hiện các “rẫy” cam sành. Đó là việc một số nhà vườn không tuân thủ khuyến cáo kỹ thuật, xuống giống cam với mật độ dày, có lúc khoảng cách mỗi cây chỉ 1,5m, thậm chí dưới mức này. “Không ít nông dân tranh thủ trồng để nhanh lấy lại vốn khi đầu tư vào cây cam sành”- một cán bộ nông nghiệp nói.

Bởi thường sau một năm trồng, cây sẽ cho trái chiếng. Và “đỉnh” là mùa thứ 2 có thể thu hồi vốn hoặc có lợi nhuận. Các mùa sau đó, thường năng suất giảm đi. Vì vậy, cây cam sành chỉ gói ghém trong vòng đời 4- 5 năm.

Ngành chức năng khuyến cáo, người dân trồng cam sành cần tuân thủ từ khâu chọn giống đến các khâu chăm sóc, ứng dụng khoa học kỹ thuật. Theo ông Nguyễn Hữu Có: “Quan trọng nhất là khâu chọn cây giống”. Cùng suy nghĩ này, ông Nguyễn Phương Bình khẳng định: “Trồng cam sành bây giờ, trước nhất phải là cây giống.

Nếu chọn được cây giống tốt, cộng kỹ thuật hợp lý, trồng chắc chắn sẽ đạt”. Một khâu nữa cũng liên quan đến hiệu quả canh tác, được một người dân từng trồng và trúng cam sành, đúc kết: “Trồng trên vùng đất mới, khả năng cây cam sành cho hiệu quả cao hơn”.

Bài, ảnh: AN DĨ HIÊN