Khơi dậy lý tưởng, vun đắp khát vọng từ mỗi giờ học, giờ chơi

Chuyển đổi số, nhiều giá trị sống của giới trẻ đứng trước thách thức, các trường học đã nỗ lực xây dựng nhiều mô hình, cách làm hiệu quả để trường học thật sự là môi trường giáo dục tri thức, đạo đức và lối sống cho học sinh (HS).

Sở Giáo dục- Đào tạo vừa sơ kết 3 năm thực hiện Quyết định 1895/QĐ-TTg ngày 11/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021-2030”.

Học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm, chăm sóc cây xanh trong khuôn viên trường.

Học sinh “vừa hồng, vừa chuyên”

Trong số các tham luận được chia sẻ, mô hình “Công tác phát triển Đảng trong học sinh” của Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS-THPT Trà Cú thu hút sự quan tâm bởi cách làm bài bản, sáng tạo ở một trường vùng sâu- nơi HS dân tộc thiểu số, chủ yếu là Khmer.

Thầy Diệp Chanh Tha- Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, hàng năm chi bộ xác định phát triển đảng viên trong HS là trọng tâm, góp phần xây dựng đội ngũ kế cận, nhất là cán bộ người dân tộc.

Để thực hiện, chi bộ đẩy mạnh giáo dục chính trị, lý tưởng trong các môn học; tổ chức tham quan di tích, thăm gia đình có công; triển khai hiệu quả việc “Học tập và làm theo lời Bác”. Đồng thời, Đoàn trường chủ động phát hiện đoàn viên ưu tú, thống nhất tiêu chuẩn phấn đấu...Qua đó, năm học 2024-2025 có 7 HS đứng vào hàng ngũ của Đảng.

Ở góc tiếp cận theo năng lực, Trường THPT Bình Minh chia sẻ mô hình giáo dục đạo đức, lối sống thông qua dự án, câu lạc bộ, hoạt động thiện nguyện và bảo vệ môi trường. Hiệu trưởng nhà trường- Huỳnh Thị Thùy Dung cho biết, nhà trường xem đây là nhiệm vụ trọng tâm, nền tảng để hình thành nhân cách và khơi dậy khát vọng cống hiến cho HS. Qua hoạt động trải nghiệm, các em được rèn kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, tổ chức, giải quyết vấn đề; nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, niềm tự hào và lòng biết ơn.

“Kết quả cho thấy ý thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm, nề nếp học tập của các em được nâng lên rõ rệt; trường không xảy ra bạo lực học đường, HS lễ phép, năng động và sống tích cực hơn”- cô Dung chia sẻ.

Gắn với từng giờ học, giờ chơi

Hội nghị ghi nhận nhiều mô hình giáo dục lý tưởng và đạo đức từ cơ sở, theo hướng mềm, sâu và gắn với từng giờ học, từng sân chơi, từng hoạt động trải nghiệm.

Sân khấu hóa các câu chuyện lịch sử, thu hút đông đảo học sinh theo dõi.

Một mô hình nổi bật là “Giờ chơi vui vẻ- Giờ chơi trải nghiệm” của Trường THPT Nguyễn Đáng. Bí thư Đoàn trường- Lê Thanh Bách cho rằng HS THPT chịu nhiều áp lực học tập nên dễ căng thẳng. Mô hình được triển khai từ năm học 2022-2023 nhằm tạo không gian vui chơi lành mạnh, giúp mỗi ngày đến trường là một ngày vui và nhiều trải nghiệm.

Giờ chơi diễn ra vào ra chơi sau tiết 2 sáng thứ năm hàng tuần với các trò dân gian, vận động nhẹ, trò chơi kiến thức gắn với kỹ năng sống, lịch sử, địa lý, văn hóa địa phương; giao lưu văn nghệ; hoạt động nhóm. Nội dung được lồng ghép với giáo dục lý tưởng và đạo đức- như dịp 20/10 có “Vòng quay may mắn- Wheel of names” với câu hỏi về truyền thống phụ nữ Việt Nam; hay hoạt động nói tiếng Anh về trái cây, các kỷ lục giúp các em tăng tự tin.

Theo thầy Lê Thanh Bách, giá trị lớn nhất của mô hình không nằm ở trò chơi mà ở sự tương tác giữa HS với nhau và với thầy cô, giúp giảm áp lực, tăng giao tiếp.

Trường THPT Đoàn Thị Điểm đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống và khát vọng cống hiến thông qua hoạt động văn hóa- văn nghệ- thể thao. Mạng xã hội phát triển mạnh, HS “sống ảo, sống gấp”, “nhạt Đảng, khô Đoàn” một phần do thiếu sân chơi, phương pháp giáo dục nặng lý thuyết…Trường đã đầu tư không gian học thân thiện, tổ chức tiết học ngoài lớp, các cuộc thi văn nghệ, thể thao, thiết kế video, làm đồ dùng dạy học… giúp rèn kỹ năng nhóm, giao tiếp và tinh thần đoàn kết.

Tiết mục sân khấu hóa tái hiện hình ảnh bác sĩ- liệt sĩ Đặng Thùy Trâm trong chương trình giáo dục lý tưởng sống đẹp tại Trường THPT Bình Minh.

Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Văn Cấn- Phạm Thành Nhân nhấn mạnh vai trò của văn hóa- văn nghệ- thể thao và văn hóa ứng xử như “kênh giáo dục mềm nhưng hiệu quả bền vững”. Khi câu lạc bộ sở thích, ngày hội thể thao, ngày hội đọc sách được tổ chức bài bản, khi HS được khuyến khích chọn ít nhất một môn thể thao và thực hành văn hóa ứng xử nhân ái, kỷ luật, các em “không chỉ học tốt hơn mà còn sống đẹp hơn, có trách nhiệm hơn và mạnh dạn nuôi dưỡng khát vọng cống hiến”.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN