SỔ TAY GIÁO DỤC

Giúp trẻ an toàn trong xã hội số

Trong kỷ nguyên công nghệ số, học sinh ngày nay có thể thao tác thành thạo trên điện thoại, máy tính, mạng xã hội, nhưng lại thiếu một “kỹ năng sống còn”- kỹ năng tài chính. Sự thiếu hụt hiểu biết này đang khiến nhiều em trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo tinh vi như “bắt cóc online”, “việc nhẹ lương cao”, “học bổng giả” hay “đầu tư ảo siêu lợi nhuận”.

Theo thống kê, chỉ trong 8 tháng năm 2025, cả nước ghi nhận gần 1.500 vụ lừa đảo mạng, gây thiệt hại hơn 1.600 tỷ đồng. Con số gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự thiếu chuẩn bị trong nhận thức tài chính của giới trẻ. Khi chưa hiểu rõ giá trị đồng tiền, các em dễ bị cuốn vào lời hứa hẹn “kiếm tiền nhanh”, “đầu tư sinh lời khủng”, để rồi đánh mất cả tài sản lẫn niềm tin.

Giáo dục tài chính không chỉ là dạy trẻ cách đếm tiền hay tiết kiệm, mà là giúp trẻ hiểu mối quan hệ giữa lao động, giá trị và đồng tiền. Trẻ cần hiểu tiền không tự sinh ra, mà là kết quả của nỗ lực, sáng tạo và mồ hôi nước mắt của con người.

Khi biết điều đó, các em sẽ biết trân trọng công sức của cha mẹ, học cách chi tiêu hợp lý và hình thành thói quen tài chính có trách nhiệm. Những bài học nhỏ như lập kế hoạch chi tiêu, đặt mục tiêu tiết kiệm… là “bộ khung” giúp trẻ lớn lên với hành vi tài chính lành mạnh. Đó không chỉ là kỹ năng mà còn là lá chắn giúp các em tự bảo vệ mình trước những rủi ro tài chính và lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi.

Cha mẹ có thể cho con quyền sử dụng tiền tiêu vặt hoặc tiền mừng tuổi, nhưng cần hướng dẫn trẻ lập kế hoạch chi tiêu, ghi chép và tự đánh giá sau mỗi tháng. Trẻ có thể được khuyến khích tham gia những hoạt động thực tế như đọc hóa đơn, gửi tiết kiệm, thanh toán không tiền mặt, hay so sánh giá cả khi mua sắm. Khi được trải nghiệm thật, trẻ không chỉ học cách tiêu tiền, mà còn học cách suy nghĩ, cân nhắc và ra quyết định tài chính.

Mỗi đồng tiền được sử dụng hợp lý hôm nay chính là viên gạch xây dựng nền tảng cho tương lai- nơi các em không còn là nạn nhân của các chiêu lừa đảo, để làm chủ bản thân, làm chủ tài chính và góp phần làm giàu cho đất nước.

VĨNH PHÚC