
Theo TS.BS. Trần Chí Cường- Giám đốc Chuyên môn Bệnh viện (BV) Đột quỵ - Tim mạch Cần Thơ, đột quỵ do tắc hoàn toàn động mạch thân nền một cách đột ngột cấp tính bệnh nhân sẽ có biểu hiện đột ngột té ngã, yếu liệt tứ chi, hôn mê, ngưng tim ngưng thở và có đến 90% tử vong ngay sau đó nếu không được cấp cứu ngưng tim ngưng thở kịp thời.
![]() |
Nhân viên y tế đang chăm sóc bệnh nhân bị tắc động mạch thân nền. |
(VLO) Theo TS.BS. Trần Chí Cường- Giám đốc Chuyên môn Bệnh viện (BV) Đột quỵ - Tim mạch Cần Thơ, đột quỵ do tắc hoàn toàn động mạch thân nền một cách đột ngột cấp tính bệnh nhân sẽ có biểu hiện đột ngột té ngã, yếu liệt tứ chi, hôn mê, ngưng tim ngưng thở và có đến 90% tử vong ngay sau đó nếu không được cấp cứu ngưng tim ngưng thở kịp thời.
Thời gian quyết định sự sống
Thời gian qua, các y bác sĩ BV Đột quỵ- Tim mạch Cần Thơ cứu sống nhiều trường hợp bị tắc động mạch thân nền.
Trước đó, BV tiếp nhận ông T.V.M. (65 tuổi, ở TP Cần Thơ) trong tình trạng lơ mơ, yếu liệt tay chân, liệt nửa người trái, yếu nửa người phải, liệt dây thần kinh số 7. Sau khi thực hiện các xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán ông M. bị tắc động mạch thân nền.
Các bác sĩ nhanh chóng nong bóng đặt stent giúp tái thông đoạn mạch máu bị tắc. Một ngày sau, ông M. gọi biết nghe, mở mắt, thực hiện y lệnh chậm. Qua ngày thứ 2, ông M. tỉnh, thực hiện được y lệnh, nửa người phải đã phục hồi, còn liệt nửa người trái. Ông M. tiếp tục được tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng.
Ông N.V.X. (47 tuổi, ở Hậu Giang) cũng được đưa vào BV Đột quỵ - Tim mạch Cần Thơ trong tình trạng chóng mặt, đau đầu, vả mồ hôi, khó nói, nửa thân người dưới tê cứng.
Sau khi có kết quả chụp MRI, các bác sĩ khẳng định ông X. bị tắc động mạch thân nền. Các bác sĩ nhanh chóng chụp và nong hẹp động mạch. Hiện ông X. có khả năng vận động phục hồi hoàn toàn, không yếu liệt tứ chi, nói tốt.
Có thể thấy, các trường hợp trên cùng được chẩn đoán đột quỵ do tắc động mạch thân nền, song bên cạnh việc người bệnh được đưa đến BV đúng chuyên khoa có thể xử lý can thiệp cấp cứu đột quỵ thì chính yếu tố thời gian đã góp phần rất lớn giúp người bệnh thoát khỏi lưỡi hái tử thần.
TS.BS. Trần Chí Cường- Giám đốc Chuyên môn Bệnh viện S.I.S Cần Thơ cho biết: “Đột quỵ do tắc động mạch thân nền là thể đột quỵ nặng nề nhất với nguy cơ tử vong và tàn phế cao nhất trong đột quỵ não, so với tắc động mạch cảnh trong nguy cơ tử vong 50%, tắc động mạch não giữa nguy cơ tử vong 30% thì tắc động mạch thân nền bên cạnh nguy cơ tử vong cao trên 90%, nếu may mắn qua khỏi nguy cơ tàn phế và đời sống thực vật kéo dài.
Trong trường hợp đột quỵ do tắc hoàn toàn động mạch thân nền một cách đột ngột cấp tính bệnh nhân sẽ có biểu hiện đột ngột té ngã, yếu liệt tứ chi, hôn mê, ngưng tim ngưng thở sau đó và có thể diễn tiến tử vong nếu không được cấp cứu ngưng tim ngưng thở kịp thời”
Đừng chủ quan với các triệu chứng chóng mặt thường xuyên
Động mạch thân nền là nguồn nuôi quan trọng nhất của não bộ con người, cấp máu cho các trung tâm kiểm soát tim mạch, hô hấp, và các dây thần kinh sọ quan trọng điều khiển chức năng nói, nuốt, thăng bằng… do đó khi tắc động mạch thân nền nguy cơ tử vong cho bệnh nhân lên đến trên 90% nếu không được phát hiện sớm và cấp cứu ngay.
Song, triệu chứng sớm của tắc động mạch thân nền giai đoạn sớm (chưa tắc hoàn toàn) lại khá giống với “rối loạn tiền đình” với đau đầu, nôn ói, chóng mặt, mất thăng bằng, đi đứng loạn choạng, dễ chẩn đoán nhầm lẫn. Khi triệu chứng nặng hơn bệnh nhân sẽ có nói khó, nói đớ, nuốt khó, tê yếu tứ chi, hôn mê dần thì việc chẩn đoán khá dễ dàng nhưng lúc này bệnh đã nặng, điều trị càng khó khăn hơn.
TS.BS. Trần Chí Cường khuyến cáo trong cộng đồng đừng chủ quan với các triệu chứng chóng mặt tư thế thường xuyên, nôn ói, nói khó nuốt khó, mất ý thức thoáng qua, tê yếu tứ chi thoáng qua nhất là với người lớn tuổi.
Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng kiểm tra tầm soát bởi với những công nghệ hiện đại tại các mạch máu não có thể được nhìn thấy một cách dễ dàng mà không cần phải tiêm thuốc hay xâm lấn.
Việc phát hiện sớm một động mạch thân nền bị hẹp nặng trên 90% thì việc điều trị cũng chủ động và an toàn hơn rất nhiều so với việc phát hiện một động mạch thân nền đã bị tắc!
TS.BS. Trần Chí Cường còn cho biết thời gian là vấn đề cực kỳ quan trọng trong điều trị tắc động mạch thân nền. Đó là khoảng thời gian trước 4 tiếng rưỡi từ khi vừa bị đột quỵ với chỉ định thuốc tan máu đông rTPA và trước 6 tiếng với chỉ định lấy cục máu đông thông lại mạch máu. “Càng xa thời gian này, cơ hội sống và phục hồi của bệnh nhân càng khó. Cho dù bệnh nhân được tái thông thành công lại mạch máu”-BS. Chí Cường nói. |
Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin