Mồi lửa châm ngòi chiến tranh Trung-Nhật

Những đòn đáp trả, “ăn miếng trả miếng” quyết liệt giữa Trung Quốc và Nhật Bản cùng với sự can thiệp của Mỹ xung quanh cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư gần đây đang đẩy cho căng thẳng ở biển Hoa Đông leo sát đến đỉnh điểm.

Những đòn đáp trả, “ăn miếng trả miếng” quyết liệt giữa Trung Quốc và Nhật Bản cùng với sự can thiệp của Mỹ xung quanh cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư gần đây đang đẩy cho căng thẳng ở biển Hoa Đông leo sát đến đỉnh điểm.

Nhiều người lo ngại, đó có thể là những mồi lửa châm ngòi cho một cuộc chiến tranh thảm khốc giữa hai cường quốc hàng đầu Châu Á. Cuộc chiến này sẽ còn khủng khiếp hơn nữa với sự can dự của cường quốc hàng đầu thế giới – Mỹ.

Một cuộc va chạm giữa tàu thuyền Trung Quốc và Nhật Bản ở biển Hoa Đông hồi năm ngoái.

Chỉ trong hai tuần ngắn ngủi mới đây, Trung Quốc và Nhật Bản đã liên tiếp có những bước đi “khuấy đảo” biển Hoa Đông, biến khu vực này trở thành “thùng thuốc súng” chỉ đợi sẵn một mồi lửa là có thể bùng nổ.

Bản đồ mới của Trung Quốc

Giữa bối cảnh Biển Đông và biển Hoa Đông đang sôi sùng sục vì các cuộc tranh chấp, Trung Quốc lại tiếp tục có thêm hành động “khuấy tung” hai vùng biển này bằng việc lần đầu tiên đưa ra bản đồ Trung Quốc mới bao gồm hàng loạt những quần đảo đang nằm trong tranh chấp với các nước trong khu vực.

Hôm 11/1, Trung Quốc thông báo, lần đầu tiên nước này đưa ra một tấm bản đồ mới trong đó đánh dấu thể hiện rõ hơn 130 đảo lớn nhỏ ở Biển Đông và quần đảo tranh chấp với Nhật Bản ở biển Hoa Đông thuộc Trung Quốc đại lục.

Trung Quốc dự định sẽ công bố tấm bản đồ phi pháp nói trên vào cuối tháng này. Việc Trung Quốc đưa ra bản đồ mới trong đó có quần đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông đã vấp phải phản ứng gay gắt của phía Nhật Bản.

Bước đi của Bắc Kinh rõ ràng là nguy hiểm khi mà cuộc tranh chấp giữa nước này với Nhật Bản ở biển Hoa Đông đã leo thang nghiêm trọng từ dưới biển lên trên không với một loạt các cuộc đối đầu đầy nguy cơ giữa máy bay và chiến đấu cơ hai nước.

Sẵn sàng cho chiến tranh

Lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh Trung-Nhật tiếp tục tăng lên khi lần đầu tiên Bộ Tổng tham mưu Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) kêu gọi các tướng lĩnh và binh sĩ củng cố khả năng sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh có thể xảy ra. PLA cũng tuyên bố sẽ tiến hành thêm nhiều cuộc tập trận quân sự dựa trên các kịch bản chiến đấu thực sự.

Trong một chỉ thị về đào tạo quân đội được đưa ra năm 2013, Bộ Tổng tham mưu PLA cho biết, quân đội quyết tâm tăng cường năng lực chiến đấu bằng cách tiến hành thêm nhiều các cuộc tập trận dựa trên những tình huống, kịch bản có thật trên chiến trường.

Theo chỉ thị trên, tất cả các binh lính Trung Quốc đều phải luôn sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh hay bất kỳ cuộc khủng hoảng nào.

Chỉ thị kêu gọi quân đội Trung Quốc sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh được đưa ra đúng 3 ngày sau khi Bắc Kinh thông báo sắp công bố bản đồ mới gây tranh cãi.

Hai động thái mới nhất của Bắc Kinh khiến người ta nghĩ rằng, dường như nước này đã chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc đụng độ quân sự với nước láng giềng Nhật Bản.

Mỹ bênh Nhật

Như một hành động “đổ thêm dầu vào lửa”, hôm 18/1, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã lên tiếng bênh vực đồng minh Nhật Bản và gửi “một lời cảnh báo ngầm” đến Trung Quốc.

Trong cuộc gặp gỡ với người đồng cấp Nhật Bản Fumio Kishida, nữ Ngoại trưởng quyền lực của nước Mỹ - bà Hillary đã tuyên bố: "Liên minh của chúng tôi với Nhật Bản sẽ vẫn là nền tảng trong chính sách can dự của Mỹ vào khu vực.

Mặc dù Mỹ không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nhưng chúng tôi thừa nhận, quần đảo đó đang nằm trong sự quản lý của Nhật Bản”, bà Hillary nhắc lại lập trường lâu nay của Mỹ trong cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản.

Bà Hillary cũng nhấn mạnh thêm rằng: "Chúng tôi phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm làm ảnh hưởng đến chính quyền Nhật Bản và chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tiến hành những bước đi nhằm ngăn chặn các vụ việc xảy ra đồng thời giải quyết các bất đồng thông qua những phương tiện hòa bình”.

Báo chí Trung Quốc tin rằng, những phát biểu trên của bà Hillary chứng tỏ Mỹ đã phá vỡ cam kết đứng trung lập trong các cuộc tranh chấp trong khu vực.

Trung Quốc phản ứng Mỹ

Trước những phát biểu mang tính “cảnh báo ngầm” của Mỹ đối với Trung Quốc, Bắc Kinh ngay lập tức đã có câu trả lời. Nước này đã phái một loạt tàu thuyền đi vào vùng lãnh hải tranh chấp xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Các tàu hải giám của Trung Quốc đã lượn lờ ở khu vực tranh chấp trên biển Hoa Đông suốt 5 giờ đồng hồ trước khi rời đi. Câu trả lời này của Bắc Kinh cho thấy, nước này cũng sẽ không chịu lùi bước trong cuộc tranh chấp với Tokyo bất chấp sự can dự của Washington.

Về phần mình, Tokyo cũng tỏ ra không khoan nhượng. Ngoại trưởng Nhật Bản Kishida đã thẳng thừng tuyên bố: “Nhật Bản sẽ không nhân nhượng” và sẽ “duy trì lập trường cơ bản của mình là quần đảo Senkaku là một phần lãnh thỏ không thể tách rời của Nhật Bản”.

Tất cả những diễn biến trên là điềm xấu đối với hòa bình trong khu vực. Nhiều nhà phân tích cho rằng, Bắc Kinh và Tokyo dường như đang ở trên con đường không thể đảo ngược.

Hai nước này đang tiến sát tới bờ vực chiến tranh. Sở dĩ các nhà phân tích tin như vậy là do chủ nghĩa dân tộc ở các nước có tranh chấp trên đang tăng lên vùn vụt và nó khiến các nhà lãnh đạo của họ khó có đường lùi.