Giao dịch phát sinh tranh chấp sau 30 năm

Đang sử dụng phần đất do mình đứng tên thì một gia đình ở TX Bình Minh bị chủ đất cũ kiện khiến cơ quan chức năng phải truy tìm chứng cứ từ giao dịch của 30 năm trước để làm cơ sở giải quyết.

Đang sử dụng phần đất do mình đứng tên thì một gia đình ở TX Bình Minh bị chủ đất cũ kiện khiến cơ quan chức năng phải truy tìm chứng cứ từ giao dịch của 30 năm trước để làm cơ sở giải quyết.

Năm 2018, khi công trình cải tạo, nâng cấp Đường tỉnh 910 đoạn TX Bình Minh được triển khai thì một số diện tích đất lúa được Nhà nước thu hồi để làm đường.

Theo đó, những hộ dân bị ảnh hưởng được bồi thường, hỗ trợ tái định cư và nhiều thửa đất trước kia thuộc vùng sâu, đi lại khó khăn nay thành đất “mặt tiền” với giá trị nâng lên gấp bội nên không ít tranh chấp đã phát sinh.

Một trong những vụ kiện mà cơ quan chức năng phải mất khá nhiều thời gian xác minh, thu thập chứng cứ là vụ tranh chấp quyền sử dụng đất (QSDĐ) ở xã Thuận An giữa nguyên đơn do bà T.T.T.H. làm đại diện và bị đơn là vợ con ông N.V.N.

Cụ thể, trong đơn khởi kiện ngày 20/4/2018, bà T.T.T.H. trình bày, trước năm 1995, cha mẹ bà có cho ông N.V.N. mượn 2.400m2 đất thuộc thửa 820 và 1.120m2 đất thuộc một phần thửa 822 (loại đất lúa) để canh tác nhưng chỉ nói miệng, không làm văn bản. Sau đó, cha mẹ bà chuyển về TP Hồ Chí Minh sống và đã qua đời.

Khoảng 3 năm trước, khi ông N. chết thì vợ con ông N. làm thủ tục đứng tên QSDĐ mà cha mẹ bà cho mượn nên bà gửi đơn kiện đòi lại số đất trên cùng tiền Nhà nước bồi thường đất thu hồi làm đường hơn 378 triệu đồng.

Ngày 12/4/2019, bà P.T.X. (vợ ông N.) có đơn phản tố với nội dung, năm 1988, cha bà H. chuyển nhượng 3 công ruộng cho ông N. với giá 6 chỉ vàng 24K có lập “tờ mua bán đất đứt đoạn” vào ngày 27/11/1988.

Cùng ngày, 2 bên còn lập tờ ủy quyền và cha bà H. đã cam kết giao cho ông N. được sử dụng số đất bờ, mương thủy lợi gắn liền với 3 công ruộng chuyển nhượng. Đến năm 1990, ông N. mua tiếp 1 công ruộng của ông N.V.H. giá 1 chỉ vàng 24K và lập tờ chuyển nhượng ngày 14/9/1990 âm lịch.

Nguồn gốc của công đất này do cha bà H. chuyển nhượng cho ông N.V.H. vào ngày 10/4/1988 có viết giấy tay mua bán. Hiện cả 4 công đất trên, gia đình bà X. đang đứng tên chủ sở hữu và canh tác đã mấy chục năm nên không đồng ý trả lại cho nguyên đơn.

Tại phiên tòa sơ thẩm, các nguyên đơn vẫn yêu cầu được sử dụng các thửa đất tranh chấp đồng thời sẽ hoàn trả 7 chỉ vàng 24K và bồi thường thêm 13 chỉ vàng 24K cho bà X.

Sau khi xem xét hồ sơ vụ án, HĐXX của TAND TX Bình Minh đã tuyên vô hiệu các hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ lập ngày 27/11/1988, ngày 10/4/1988 và ngày 14/9/1990 âm lịch. Buộc bà X. và các con trả lại cho nguyên đơn số đất đang tranh chấp. Ghi nhận sự tự nguyện của nguyên đơn là trả cho bà X. 7 chỉ vàng 24K chuyển nhượng đất và bồi thường 13 chỉ vàng 24K.

Sau phiên xử sơ thẩm, bà X. có đơn kháng cáo và Viện trưởng Viện KSND TX Bình Minh cũng có quyết định kháng nghị với nội dung án sơ thẩm xem xét, đánh giá chứng cứ chưa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn.

Qua xác minh, thu thập chứng cứ, HĐXX của TAND tỉnh Vĩnh Long đã đưa vụ kiện ra xét xử phúc thẩm và nhận định, xét nguồn gốc và quá trình sử dụng các phần đất tranh chấp thì việc ông N. nhận chuyển nhượng 4 công đất giá 7 chỉ vàng 24K đều có lập giấy tay, được cán bộ Ban nhân dân ấp thời đó xác nhận và gia đình ông N. cũng đã sử dụng ổn định các phần đất này từ năm 1988 đến nay.

Trong khi đó, các nguyên đơn cho rằng số đất trên do cha mẹ cho ông N. mượn nhưng chỉ nói miệng, không lập thành văn bản.

Trong khoảng thời gian từ năm 1988-1996, cha mẹ bà H. sống ở TP Hồ Chí Minh nhưng vẫn thường xuyên đi lại TX Bình Minh để quản lý canh tác các thửa đất khác của gia đình và không có khiếu nại hay tranh chấp việc chuyển nhượng, sử dụng đất của ông N. Đến năm 2018, Đường tỉnh 910 được nâng cấp, cải tạo và có hỗ trợ bồi thường thì phía nguyên đơn mới phát sinh tranh chấp.

Quá trình giải quyết vụ việc, bà H. không thừa nhận các tờ mua bán đất mà bị đơn cung cấp là do cha bà lập và ký tên nhưng tại cấp sơ thẩm và phúc thẩm, các nguyên đơn đều từ chối giám định chữ ký, cũng không cung cấp được chứng cứ chứng minh cho sự phản đối của mình nên tòa không có cơ sở xem xét.

Mặc dù không thừa nhận các văn bản chuyển nhượng đất nói trên nhưng nguyên đơn lại đồng ý trả cho bà X. 20 chỉ vàng 24K trên tổng số đất gia đình bà X. đang sử dụng là mâu thuẫn và không phù hợp với các chứng cứ có trong vụ án nên có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của bà X. và kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND TX Bình Minh.

Do đó, bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Vĩnh Long đã tuyên sửa bản án dân sự sơ thẩm ngày 13/8/2019 của TAND TX Bình Minh, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà H., công nhận bà X. cùng các con được quyền sử dụng các thửa đất đang tranh chấp và được quyền sở hữu số tiền UBND TX Bình Minh bồi thường, hỗ trợ đất làm đường hơn 378 triệu đồng.

DIỄM PHƯỢNG