Thực phẩm chức năng đâu phải là "thần dược"

Đánh vào tâm lý chung muốn mau hết bệnh, nhiều loại thực phẩm chức năng (TPCN) được quảng cáo không rõ ràng khiến người dân hiểu nhầm như "thần dược", có thể trị bá bệnh. 

Đánh vào tâm lý chung muốn mau hết bệnh, nhiều loại thực phẩm chức năng (TPCN) được quảng cáo không rõ ràng khiến người dân hiểu nhầm như “thần dược”, có thể trị bá bệnh.

Tuy khi quảng cáo mặt hàng này trên báo, đài, đây không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh, nhưng, nhiều người tiêu dùng vẫn cả tin về tác dụng của TPCN.

Quản lý thị trường kiểm tra một cơ sở kinh doanh thực phẩm chức năng.

“Rừng” thực phẩm chức năng

Thời gian qua, các ngành chức năng đã phát hiện nhiều trường hợp vận chuyển kinh doanh TPCN nhập lậu với số lượng nhiều.

Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng bởi nhiều sản phẩm loại này không có nhãn mác, không phụ đề tiếng Việt Nam, không một dòng chữ ghi về tác dụng cũng như công dụng. Theo Chi cục Quản lý thị trưởng (QLTT) tỉnh, các mặt hàng nhập lậu này phần lớn có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc.

Trên thị trường, có rất nhiều loại TPCN được cho là đủ loại công dụng từ làm đẹp đến các vấn đề liên quan đến sức khỏe, từ nhức mỏi, cao huyết áp, giải độc cơ thể, đến tăng cường sinh lực cho cả nam và nữ.

Giá bán trên thị trường có khi lên đến hàng chục triệu đồng/sản phẩm. Thông qua kênh quảng cáo truyền miệng, đồn thổi, các công ty sản xuất TPCN khoác thêm cho sản phẩm TPCN của mình những công dụng khiến người sử dụng lầm tưởng TPCN có khả năng chữa bách bệnh như một loại “thần dược”.

Cô Nguyễn Thị Tư (Phường 2- TP Vĩnh Long) nói: “Tôi thường xuyên bị nhức mỏi tay chân khi vào mùa mưa, nghe mấy bà bạn giới thiệu một loại TPCN hay lắm uống là hết, tôi mua về sử dụng thử. Không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc”.

Ông Phạm Tứ Phương- Phó Giám đốc Sở Công thương, Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh cho biết: Gần đây tình trạng vi phạm về mặt hàng TPCN, mỹ phẩm còn xảy ra nhiều, với số lượng lớn.

Khi kiểm tra chất lượng, nhãn hàng hóa các mặt hàng này thì phát hiện vi phạm về hàng nhập lậu, hàng không nhãn mác rất nhiều. Hiện nay, có rất nhiều thương hiệu, chủng loại hàng thực phẩm, mỹ phẩm chức năng nhưng người tiêu dùng không thể biết thương hiệu nào được phép lưu hành, thương hiệu nào không.

Tháng 7/2015, Đội QLTT số 4 (Chi cục QLTT tỉnh) phát hiện một trường hợp xe tải vận chuyển hơn 20 danh mục sản phẩm là TPCN do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ, chưa được Bộ Y tế cấp phép, thuộc danh mục hành hóa chưa được phép lưu hành.

Đỗ Thanh Hải- chủ xe vận chuyển thừa nhận số thuốc trên mua trôi nổi trên thị trường sau đó bỏ mối cho các nhà thuốc trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.

Trước đó, ông Nguyễn Phong Lĩnh- Đội trưởng Đội QLTT số 4 cho biết: Đội kiểm tra tại một cơ sở kinh doanh TPCN tại Trà Ôn và phát hiện có trên 20 danh mục sản phẩm đang kinh doanh nhưng chủ cơ sở không xuất được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa. Đội đã ra quyết định xử phạt hành chính 20 triệu đồng vì hành vi kinh doanh hàng hóa là TPCN nhập lậu và tịch thu hàng hóa vi phạm trị giá trên 60 triệu đồng.

Hiểu đúng để dùng đúng

Tuy mới xuất hiện trong vài năm nay, nhưng TPCN cũng đã lan dần rộng khắp trên thị trường qua kênh quảng cáo trên báo, đài lẫn qua truyền miệng.

Chị Nguyễn Thị Thanh Thảo (Phường 8- TP Vĩnh Long) kể:

“Trong một chuyến đi xe ôm để khám bệnh nhức chân, tôi được một chú xe ôm “tận tình” giới thiệu về một loại TPCN ngoại nhập với giá mấy trăm ngàn đồng một hộp. Chú xe ôm đảm bảo dứt bệnh 100% khi sử dụng, không hết sẽ không lấy tiền. Tôi rất e ngại, bởi TPCN có phải là thuốc đâu. Uống thuốc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ thì còn có khả năng nhanh hết, chứ tin vào sử dụng TPCN chỉ có nhanh hết tiền chứ sao hết bệnh hẳn được”.

Ông Phạm Tứ Phương cho biết thêm: Hiện nay, tình trạng giới thiệu mua hàng qua miệng lại tràn lan, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng bởi không có đơn vị nào kiểm chứng chất lượng. Do đó, khuyến cáo người dân không nên mua hàng qua truyền miệng.

Giữa rừng thực phẩm chức năng, người tiêu dùng nên có hiểu biết để bảo vệ sức khỏe chính mình.

Ông Đặng Minh Dũng- Chi cục phó Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh cho biết: Hiện trên thị trường, TPCN được bán nhỏ lẻ chủ yếu ở các tiệm thuốc. TPCN không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc trị bệnh, mà chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh. Người bệnh khi sử dụng TPCN phải có chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ chứ không nên tự ý mua, sử dụng.

Sử dụng TPCN không đúng cách không những không có lợi mà ngược lại có thể gây tác dụng phụ và có thể khiến bệnh nặng thêm. Người bệnh phải hiểu đúng, dùng đúng và có bác sĩ tư vấn cụ thể về cách dùng, liều lượng khi dùng TPCN.

Khi mua TPCN, phải xem kỹ hướng dẫn sử dụng, nơi sản xuất, cách sử dụng, nhà phân phối, hạn sử dụng. Đối với các cơ sở kinh doanh TPCN, phải có hồ sơ công bố chất lượng, nếu không có thì cơ quan chức năng kiểm tra sẽ bị xử phạt.

Tuy không được coi là thuốc nhưng TPCN cũng có khả năng gây các phản ứng dị ứng. Lạm dụng có thể làm rối loạn quá trình đồng hóa trao đổi chất do cơ thể nhận dư thừa chất bổ, chất dinh dưỡng. Do đó, khi sử dụng TPCN phải hiểu đúng để chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và không bị tốn tiền vô ích.

Bài, ảnh: THẢO NGUYÊN