Phòng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn

Mới đây, BCĐ Trung ương về Phòng chống thiên tai có công văn yêu cầu các địa phương chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong mùa khô 2018- 2019, chỉ đạo trữ nước hợp lý, bảo đảm nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước dân sinh.

Mùa khô 2018- 2019 sẽ khó khăn về nguồn nước, mặn sẽ đến sớm và cao hơn mùa khô 2017- 2018.

BCĐ Trung ương về phòng chống thiên tai cũng chỉ đạo các địa phương bảo đảm an toàn tuyệt đối đập, hồ chứa nước; thường xuyên kiểm kê nguồn nước trong công trình thủy lợi, thực hiện các giải pháp sử dụng nước tiết kiệm ngay từ đầu mùa khô, có kế hoạch phân phối nước hợp lý để bảo đảm sử dụng hiệu quả mùa khô năm 2018- 2019.

Các địa phương tổ chức xây dựng, rà soát kế hoạch phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với các kịch bản về nguồn nước để sẵn sàng triển khai các giải pháp ứng phó phù hợp, nhất là phương án cấp nước phục vụ sản xuất Đông Xuân 2018- 2019.

Đồng thời, điều chỉnh cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với tình hình thiếu nước; tăng cường tổ chức nạo vét kinh mương, cửa lấy nước để khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm ngăn mặn, lắp đặt các trạm bơm dã chiến để chủ động vận hành, tận dụng mọi nguồn nước,

tránh thất thoát, lãng phí để phục vụ tốt sản xuất, dân sinh; thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện tượng ENSO được dự báo có khả năng sẽ chuyển sang trạng thái El Nino từ tháng 11/2018 đến những tháng đầu năm 2019.

Theo đó, tổng lượng mưa từ tháng 11/2018- 4/2019 trên cả nước phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ thiếu hụt từ 20- 50% so với trung bình nhiều năm. Cảnh báo thiếu hụt lượng mưa ngay trong mùa mưa năm 2018.

Tại Nam Bộ, từ tháng 12/2018- 4/2019, tổng lượng dòng chảy trên các trạm thượng nguồn Mekong ở mức thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 10- 20%.

Mực nước sông Cửu Long xuống dần ở mức xấp xỉ và thấp hơn trung bình nhiều năm từ 0,1- 0,3m.

Xâm nhập mặn vùng cửa sông Nam Bộ khả năng xuất hiện sớm hơn so với mùa khô năm 2017- 2018. Các địa phương ở khu vực đồng bằng Nam Bộ cần chủ động trong công tác phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn.

Cán bộ Phòng Nông nghiệp- PTNT huyện Vũng Liêm đo mặn tại khu vực cống Nàng Âm (xã Trung Thành Đông- Vũng Liêm).

Riêng tại Vĩnh Long, Đài Khí tượng- Thủy văn tỉnh dự báo mặn năm 2019 sẽ sớm và cao hơn năm 2017- 2018. Hiện tượng ENSO được dự báo sẽ chuyển sang trạng thái El Nino từ tháng 11/2018 và duy trì sang các tháng đầu năm 2019 với xác suất khoảng 60- 70%.

Tháng 11- 12/2018, tổng lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 20- 50%. Những tháng đầu năm 2019, hầu như ít mưa với chỉ một vài ngày có mưa trên diện cục bộ. Thời kỳ kết thúc mùa mưa khả năng sẽ sớm hơn trung bình nhiều năm.

Mực nước sông Cửu Long chịu ảnh hưởng của các đợt triều cường mạnh. Mực nước cao nhất trên sông Tiền tại trạm Mỹ Thuận và các sông, rạch trong tỉnh trong các tháng 11- 12 ở mức xấp xỉ, có nơi cao hơn báo động 3 từ 0,1- 0,25m.

Mặn của ĐBSCL năm 2019 sẽ tùy thuộc rất nhiều vào dòng chảy mùa khô trên sông Mekong. Hạn- mặn năm 2019 sẽ sớm và cao hơn năm 2017- 2018.

Vụ lúa Đông Xuân 2018- 2019 được đánh giá rất quan trọng và có ý nghĩa đối với việc bố trí mùa vụ sản xuất trong cả năm 2019. Cục Trồng trọt dự báo sẽ có khoảng 100.000ha lúa Đông Xuân 2018- 2019 ở các tỉnh ĐBSCL sẽ bị ảnh hưởng khi khô hạn xảy ra.

Theo ông Nguyễn Văn Tỉnh- Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy lợi, khả năng xuất hiện El Nino trong thời gian tới là rất cao, nên năm 2019 được dự báo sẽ là năm thiếu nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt.

Vì vậy, các địa phương cần sớm triển khai các biện pháp để tích nước, đồng thời triển khai lịch thời vụ thật hợp lý, tránh bị hạn mặn vào cuối vụ, gây thiệt hại cho sản xuất.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp- PTNT Lê Quốc Doanh, vụ lúa Đông Xuân 2018- 2019 là vụ lúa rất quan trọng nhưng dự báo là thời tiết không thuận lợi, nhất là về nguồn nước phục vụ sản xuất, mặn khả năng sẽ xâm nhập rất sớm.

Về cơ cấu giống, tập trung cho nhóm lúa thơm, đặc sản chất lượng cao chiếm khoảng 70% phục vụ cho xuất khẩu.

Bài, ảnh: THÀNH LONG