Mô hình trồng khổ qua rừng hữu cơ "3 trong 1"

Vừa cho thuê đất, vừa làm công, lại vừa là một trong những người chủ trồng khổ qua rừng làm dược liệu trên chính mảnh đất của mình. Mô hình mới lạ này đang được lãnh đạo xã Phú Lộc (Tam Bình) mạnh dạn áp dụng và cho biết sẽ nhân rộng.

Vừa cho thuê đất, vừa làm công, lại vừa là một trong những người chủ trồng khổ qua rừng làm dược liệu trên chính mảnh đất của mình. Mô hình mới lạ này đang được lãnh đạo xã Phú Lộc (Tam Bình) mạnh dạn áp dụng và cho biết sẽ nhân rộng.

Ngoài thu hoạch trái, tại đây còn thu hoạch dây khổ qua rừng.

Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng

Xã Phú Lộc là một xã thuần nông với trên 1.200ha là đất nông nghiệp, khoảng 70% người dân sống bằng nghề nông nên đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn.

Trăn trở điều này, Bí thư Đảng ủy xã Phú Lộc Trần Công Khánh tìm cách để chuyển đổi cơ cấu cây trồng sao cho có hiệu quả nhất, trong đó mô hình trồng cây khổ qua rừng trên đất lúa là một trong những mô hình giải quyết bài toán trên.

“Một người bạn ở Hà Nội giới thiệu có mô hình trồng khổ qua rừng trên đất lúa với Công ty CP TNB Việt Nam (phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng- TP Cần Thơ). Công ty này chuyên kinh doanh trà thảo dược và thực phẩm chức năng từ cây khổ qua rừng với các vùng nguyên liệu được trồng ở Sóc Trăng, Cần Thơ, Hậu Giang.

Tôi đã cùng bà con trong xã đi thực tế vùng nguyên liệu ở Cần Thơ. Tại đây, công ty đưa bảng dự toán, hạch toán lời lãi nếu tham gia làm vùng nguyên liệu”- đồng chí Bí thư Đảng ủy xã chia sẻ.

Công ty thường xuyên theo dõi tình hình phát triển của cây. Trong ảnh: Kỹ thuật đang kiểm tra độ pH của đất lúc cây vừa bắt rễ.

Công ty CP TNB Việt Nam có những yêu cầu khắt khe như: nguyên liệu phải sạch; các khâu sản xuất từ đầu đến cuối được công ty kiểm định; vùng nguyên liệu tập trung; đất và nước được kiểm tra phải phù hợp theo Quy chuẩn Việt Nam về vi sinh vật và kim loại nặng của Bộ Tài nguyên- Môi trường; được sự đồng thuận của chính quyền địa phương và người dân.

Khi đáp ứng những yêu cầu trên, công ty sẽ hỗ trợ từ cây giống, vật tư, máy móc và kỹ thuật đến bao tiêu sản phẩm.

Đồng chí Trần Công Khánh bộc bạch: “Nhận thấy xã của mình có những điều kiện thuận con người, thổ nhưỡng, đê bao chắc chắn và không có sự xâm nhập mặn đáp ứng được yêu cầu của công ty và đem lại lợi nhuận hơn lúa nhà nông; tôi đã đứng ra vận động nông dân cùng tham gia trồng”.

Trên tinh thần cùng làm cùng có lợi, công ty đầu tư máy sấy, nhà phơi, lưới, màng phủ, giàn dây leo, hệ thống nước nhỏ giọt, cây giống, phân bón, trụ, cọc,... ngoài ra cung cấp phân hữu cơ và chế phẩm sinh học do công ty tự chế diệt côn trùng gây hại gồm: gừng, ớt và tiêu. Còn người dân bỏ công chăm sóc, thu hoạch và sơ chế thành phẩm theo kỹ thuật của công ty.

Hiện mô hình đang được triển khai trên khoảng 1,5ha đất của ông Lương Thế Nghiệp (ấp Phú Tân). Tiền thuê đất là 35 triệu đồng/ha/5 năm, trồng khổ qua rừng lấy trái và dây. Trong đó, có thuê mướn 2 lao động thường xuyên chăm sóc (ông bà Nghiệp với 3 triệu/người/tháng) và khoảng 10 lao động thời vụ (120.000 đ/người/ngày).

Hùn vốn theo tỷ lệ 30: 30: 40 tương ứng là ông Lương Thế Nghiệp 30%, ông Trần Công Khánh 30%, Công ty CP TNB Việt Nam 40%. Công ty bao tiêu tất cả sản phẩm từ vùng nguyên liệu với giá 120.000 đ/kg khổ qua rừng khô.

Cuối vụ, công ty sẽ hạch toán tất cả chi phí đầu vào đầu ra, lấy phần lời chia theo tỷ lệ trên. Như vậy, nông dân được hưởng phần tiền thuê đất, tiền lương hàng tháng từ lao động thường xuyên và được hưởng phần lời sau hạch toán có lãi.

Để đảm bảo mô hình trồng lúa sang khổ qua rừng đạt hiệu quả cao, các bên phải theo nguyên tắc công ty bỏ vốn đầu tư, kỹ thuật, người dân thực hiện và chính quyền giám sát.

Hiệu quả và nhân rộng

Trong tâm trạng phấn khởi, ông Lương Thế Nghiệp dẫn chúng tôi đi tham quan mô hình trồng cây khổ qua rừng xanh mướt trải dài. Vừa đi ông vừa kể: “Lúc trước, tui trồng lúa. Vụ Hè Thu thu hoạch khoảng 25 giạ/công, Đông Xuân khá hơn khoảng 30- 40 giạ/công. Giá cả bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào thương lái.

Khi nghe nói có mô hình trồng cây khổ qua rừng trên đất lúa, tui đi theo mấy anh ở UBND xã tham quan mô hình thấy hiệu quả, công ty đảm bảo đầu ra nên không phải lo lắng. Được Bí thư xã tham gia cùng mô hình này nên tui quyết tâm trồng cây khổ qua rừng trên diện tích đất nhà mình”.

Ban đầu, ông gặp không ít khó khăn, khi trồng khoảng 2 tuần lễ, cây khổ qua rừng chết hơi nhiều do không xử lý đất đúng kỹ thuật.

Ông được công ty hỗ trợ kỹ thuật xử lý đất lại nên cây đã sinh trưởng tốt. Kể từ khi trồng (tháng 4) đến nay cây đã cho thu hoạch “lai rai”, mỗi ngày ông thu hoạch vừa trái và dây khoảng 30kg, khi phơi khô thì thu được khoảng 3kg sản phẩm khô. Đến nay, ruộng khổ qua rừng đã cho thu hoạch hơn 30kg sản phẩm khô.

Sản phẩm khổ qua rừng tươi mỗi ngày thu hoạch khoảng 30kg.

“Nếu mà vào vụ chắc cao hơn gấp 4-5 lần những ngày này. Do đặc tính cây khổ qua rừng thu hoạch liên tục trong một năm nên tui thấy lợi nhuận cũng khả quan. Công việc làm không nặng, cứ làm hoài. Vừa kiếm thêm thu nhập gia đình, vừa giúp cho xã hội vì nó là dược liệu”- ông Nghiệp vui vẻ nói.

Nói về bao tiêu sản phẩm, bà Nguyễn Thị Kim Thoa- Phó Giám đốc Điều hành Công ty CP TNB Việt Nam khẳng định: “Công ty đã tính toán diện tích trồng sao cho sản phẩm thu hoạch sẽ không có chuyện “dư hàng, dội chợ” và sẽ hỗ trợ để cây khổ qua rừng đảm bảo năng suất cũng như chất lượng. Sau khi thu hoạch, công ty đảm bảo thu mua hết sản phẩm từ cây khổ qua rừng”.

Nhìn thấy những lợi ích mang lại cho bà con, Bí thư xã Phú Lộc Trần Công Khánh không giấu sự phấn khởi: “Dự kiến xong vụ Hè Thu này, ấp Phú Tân sẽ triển khai tiếp 2ha để trồng khổ qua rừng. Ngoài ra, các thành viên đã chuẩn bị xong đề nghị các cơ quan liên quan chấp thuận. Dự kiến trong tháng 8 này sẽ thành lập hợp tác xã khổ qua rừng nhằm bảo vệ và hỗ trợ các thành viên trồng khổ qua rừng”.

Tăng thu nhập cho nông dân, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa doanh nghiệp và người lao động. Đây là mô hình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp của xã Phú Lộc từ trồng lúa sang trồng dược liệu theo hướng hiệu quả, bền vững, vừa giải quyết lao động nông nhàn lại vừa bảo vệ môi trường.

Bài, ảnh: PHAN TÂN

[links()]