“Chuộng” màu, “lơ” lúa...

Giá lúa những năm gần đây xuống thấp, trong khi một số loại rau màu đầu ra khá ổn định, nên nhiều nông dân ở xã Trường An (TP Vĩnh Long) quyết định chuyển trồng lúa sang trồng rau màu.

Ông Văn Duy Phước- Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Trường An cho biết: “Toàn xã có 114,6ha đất trồng lúa. Những năm trước chỉ khoảng 50% diện tích chuyển trồng màu thì vụ Xuân Hè này gần 100%”. Những ngày này, đi dọc tuyến đường tránh Quốc lộ 1 qua địa bàn các ấp Tân Quới Tây, Tân Quới Hưng dễ dàng bắt gặp những ruộng lúa đã được thay thế bằng đậu nành, dưa hấu, dưa lê hay mè…

Lời hơn làm lúa

Thủy lợi khép kín, đảm bảo nước tưới tiêu nên rau màu phát triển khá tốt. Qua thực tế sản xuất, mô hình chuyển đổi tăng đáng kể giá trị thu nhập so trồng lúa, bước đầu hình thành vùng nông sản hàng hóa, giúp nông dân tăng việc làm và thu nhập.

Đậu nành thu hoạch được nhiều thương lái ở Đồng Tháp đến thu mua.

Bà Nguyễn Thị Bé (ấp Tân Quới Tây) cho biết: “Tôi có 5 công ruộng nhưng nhiều năm qua không khá lên nổi. Thấy nhiều người trồng đậu nành lợi hơn trồng lúa nên tôi cũng trồng đậu nành”. Sau hơn 3 tháng, đậu nành cho thu hoạch, trung bình mỗi hecta vụ Xuân Hè cho năng suất 70- 80 giạ (30 kg/giạ), giá bán từ 15.000- 20.000 đ/kg, trừ chi phí nông dân lời 25- 30 triệu đồng, trong khi làm lúa lời chỉ khoảng 5- 10 triệu đồng.

Vấn đề quan trọng là bà con nên luân canh trồng màu trên đất lúa để tăng lợi nhuận, tăng độ phì nhiêu cho đất mà không phá vỡ quy hoạch đất trồng lúa của địa phương.

Trong khi đó, năm nay dưa hấu “lỗ te tua” vì giá sụt giảm, Trung Quốc không ăn hàng, nhưng nhiều nông dân ở Tiền Giang vẫn qua xã Trường An thuê đất trồng vì “có mối tiêu thụ”. Cơn mưa “không mong muốn” vừa qua làm hư hại khoảng 50% diện tích trong tổng số 30ha xuống giống.

Nhưng theo nhiều người trồng, “bù lại là năng suất cao, 2,5 tấn/công nên vớt vát chút đỉnh”. Theo chú Trần Văn Thích (xã Thành Nhì- Gò Công Tây- Tiền Giang) thuê đất trồng dưa, “thu hoạch xong, dưa hấu lên xe chở thẳng về Tiền Giang hoặc Sài Gòn thông qua mối lái để xuất khẩu”.

Không chỉ vậy, dưa lê năm nay lên đến 7ha. “Chắc lời khá nên năm nào nông dân tỉnh khác cũng đến thuê đất để trồng. Đây là hàng hiếm, bởi thu hoạch xong họ đóng thùng tại chỗ lên xe xuất khẩu luôn, không bán trong nước nên ít biết giá cả”- ông Phước giải thích khi được hỏi hiệu quả kinh tế loại cây trồng này.

Bao tiêu sản phẩm

Sau thu hoạch, nhiều nông dân tranh thủ làm đất gieo trồng vụ tiếp theo. Gặp một vài nông dân trồng dưa hấu, họ cho biết thường thì mỗi năm chỉ trồng một vụ, năm nào “kiếm ăn được” mới phá lệ trồng “lấp vụ”. Nhiều hộ ít đất hoặc thiếu nhân công lao động không sản xuất thì cho người dân tỉnh khác đến thuê đất trồng.

Những ruộng mè trồng thay lúa.

Theo ông Văn Duy Phước, “năm nay đậu nành được trồng nhiều nhất, tới 67ha, được cái là đầu ra ổn định”. Hiện một số thương lái ở Đồng Tháp “tới gieo sạ thương lái đem giống qua, sau khi thu hoạch muốn bán chỉ cần điện thoại có người xuống mua liền, khỏe lắm”- bà Bé phấn khởi cho biết. Ngoài ra, còn bán cho một vài cơ sở làm tương, chao, đậu nành ở TX Bình Minh.

Đa dạng nhiều loại cây trồng cũng là cách mà nông dân thực hiện nhằm tránh thừa mứa nông sản. Tuy nhiên, theo nhiều nông dân có kinh nghiệm thì vụ Xuân Hè trồng đậu nành là phù hợp vì khắc phục được tình trạng khô hạn, cắt giảm nguồn dịch bệnh, cải tạo và tăng độ màu mỡ cho đất,…

Đây cũng là khuyến cáo chuyển đổi cây trồng của ngành nông nghiệp nhằm giảm sản lượng lúa đang dư thừa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, sở dĩ rau màu ở đây tiêu thụ tốt là do diện tích nhỏ, sản lượng không nhiều. Vì vậy, khi được hỏi kế hoạch sắp tới, ông Văn Duy Phước cho rằng: “Chúng tôi định hướng nhưng quyết định trồng gì thuộc về nông dân. Hiện chưa có gì đảm bảo đầu ra ổn định, lỡ mai mốt các địa phương lân cận thấy hiệu quả ồ ạt làm theo dội chợ là điều khó tránh khỏi”.

Có đầu ra dân mới làm Theo ông Văn Duy Phước, mới đây Trung tâm Khuyến nông tỉnh có ý định chọn một vài nông dân ở địa phương làm mô hình thí điểm trồng bắp lai. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có ai đồng ý thực hiện, bởi họ lo ngại không tiêu thụ được. Cây đậu nành bén rễ đất này từ năm 2000, nhưng đến những năm gần đây mới “sống” được là vì có nơi tiêu thụ.

Bài, ảnh: NGUYỄN HOÀNG