Cảnh giác với ốc bươu vàng!

Ốc bươu vàng là đối tượng đã được đưa vào danh mục những sinh vật ngoại lai xâm hại cực kỳ nguy hiểm đối với ngành sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam.

Bởi, ốc bươu vàng là loài có khả năng sinh sản rất nhanh và sức sinh sản rất cao (khoảng 300- 500 trứng/ốc cái). Trứng ốc bươu vàng nở sau 12- 15 ngày, tỷ lệ nở và tỷ lệ sống rất cao khoảng 70- 80%.

Nghiêm cấm nuôi ốc bươu vàng, chỉ thu gom tự nhiên để phục vụ chăn nuôi.

Đặc biệt, thời gian trưởng thành của chúng rất sớm (khoảng 100 ngày), thời gian tái phát dục ngắn (khoảng 3 ngày) và tuổi thọ thì tương đối cao (3- 4 năm). Là loài ăn thực vật với thức ăn ưa thích là xà lách, bèo tấm, mạ non, rau muống,… nên ốc bươu vàng là đối tượng gây nguy hại cho cây lúa và hoa màu ở nước ta.

Từ những năm 1984- 1988, ốc bươu vàng được di nhập về Việt Nam để nuôi làm thức ăn cho tôm cá, gia súc và có thể làm thực phẩm cho con người.

Tuy nhiên, trong quá trình nuôi, đối tượng này không được kiểm soát chặt chẽ nên chúng đã vượt ra tầm kiểm soát và đã thoát ra môi trường tự nhiên, phát triển nhanh chóng trở thành sinh vật gây hại đối với sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng đến môi trường cả nước ta.

Bên cạnh đó, đây là loài thích nghi rộng trên nhiều vùng sinh thái khác nhau từ nước ngọt đến vùng nước mặn, cộng với nước ta có hệ thống kinh rạch chằng chịt cùng với mùa nước lũ đã trở thành điều kiện thuận lợi cho ốc bươu vàng phát tán nhanh ra môi trường tự nhiên.

Điều đó có thể lý giải tại sao mãi đến tận bây giờ, qua nhiều năm với nhiều biện pháp tiêu diệt ốc bươu vàng từ cơ học đến hóa học mà vẫn không mang lại kết quả như mong đợi là diệt tận gốc đối tượng này. 

Chỉ có thể khống chế đối tượng này qua việc đánh bắt ốc, trứng ốc và thu gom xử lý chúng làm giảm mật số tối đa, hạn chế sự lây lan của chúng trong môi trường tự nhiên.

Trong thời gian gần đây, tại nhiều tỉnh thành từ Nam chí Bắc đã rộ lên việc thương lái Trung Quốc thu mua ốc bươu vàng với giá cao và số lượng thu mua lớn như một hiện tượng rất bất thường.

Do thương lái chỉ thu mua ốc bươu vàng có kích cỡ lớn nên dẫn đến việc người dân sẽ trữ hoặc nuôi lại số ốc cỡ nhỏ trong mương vườn hay ao hồ xung quanh. Nguy cơ ốc bươu vàng phát triển trở lại rất cao và với tốc độ lây lan rất nhanh, hậu quả sẽ rất khó lường cho các vụ lúa sắp tới.

Việc đánh bắt, thu gom, thu mua để tiêu diệt ốc bươu vàng là hoạt động có ý nghĩa rất lớn, vừa giảm số lượng ốc ngoài tự nhiên và tiêu diệt được sinh vật ngoại lai gây hại cho sản xuất; vừa tận dụng nguồn sinh vật này làm thức ăn cho chăn nuôi, cho các loài tôm cá và đặc biệt làm thức ăn cho các loài thủy đặc sản (lươn, ếch, ba ba…) rất hiệu quả, tăng thu nhập và giảm giá thành sản xuất cho người dân.

Tuy nhiên, việc thu mua, thu gom không đúng cách, chỉ chạy theo lợi nhuận tức thời mà không màng tới những hệ lụy sẽ kéo theo những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, môi trường.

Đây là mối nguy hại lớn đối với nền sản xuất nông nghiệp trong đó có cây lúa- mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta.

Để kịp thời ngăn chặn, rất cần được sự quan tâm đúng mức, sự chỉ đạo quyết liệt từ các cơ quan chức năng để ốc bươu vàng không có điều kiện phát tán thành dịch ra toàn vùng trong cả nước, giảm nguy cơ thiệt hại về kinh tế cũng như hạn chế ảnh hưởng đến ô nhiễm môi trường tự nhiên do phải sử dụng hóa chất tiêu diệt chúng.

Với trách nhiệm của các cơ quan hữu quan, ngành nông nghiệp và chính quyền cấp xã cần thực hiện nghiêm chỉ đạo của Tổng cục Thủy sản và của Bộ Nông nghiệp và PTNT về việc tăng cường kiểm tra giám sát, cấm nuôi ốc bươu vàng với những nội dung như sau:

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ tác hại của ốc bươu vàng và các hành vi làm tăng nguy cơ phát tán chúng, đồng thời kiểm tra giám sát việc thu gom, sơ chế ốc bươu vàng tại địa phương;

Hai là, khuyến cáo người dân chỉ thực hiện thu gom đối với ốc bươu vàng ngoài tự nhiên, không vì lợi nhuận tức thời mà tiến hành nuôi ốc bươu vàng trở lại dưới bất kỳ hình thức nào, tránh phát tán ra môi trường, gây hại cho thủy sinh vật, nuôi trồng thủy sản và mùa màng;

Ba là, tăng cường kiểm tra giám sát nghiêm việc tuân thủ các chỉ thị của Nhà nước về cấm nuôi và diệt trừ ốc bươu vàng; và xử lý nghiêm các vi phạm của các tổ chức, cá nhân có hành vi nhân nuôi, vận chuyển, phát tán ốc bươu vàng theo quy định của Nghị định 26/2003/NĐ-CP ngày 19/3/2003 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ và kiểm dịch thực vật (nếu vi phạm trước ngày 20/11/2013) và Nghị định 114/NĐ-CP ngày 4/10/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giống cây trồng, bảo vệ và kiểm dịch thực vật (nếu vi phạm từ ngày 20/11/2013);

Bốn là, đối với người dân, nghiêm cấm nuôi ốc bươu vàng dưới bất cứ hình thức nào. Nếu phát hiện có hiện tượng nuôi ốc bươu vàng cần phải báo cáo ngay cho chính quyền địa phương để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật hiện hành.

Bài học thiệt hại về kinh tế và môi trường từ việc thu mua lá điều khô hay con đỉa… vẫn còn đó. Vì lợi ích của cộng đồng, của quốc gia, mọi nông dân, mọi người dân nên ý thức chấp hành quy định. Việc làm tuy nhỏ nhưng thể hiện lòng yêu nước, cùng góp sức xây dựng nền kinh tế lành mạnh.

Sẽ xử lý nghiêm việc nhân nuôi ốc bươu vàng Thực hiện Công văn của Bộ Nông nghiệp và PTNT yêu cầu tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm, ngăn chặn việc nhân, nuôi ốc bươu vàng, ông Nguyễn Văn Liêm- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Vĩnh Long cho biết, mới đây đã yêu cầu Chi cục Bảo vệ thực vật tăng cường kiểm tra tại nhiều điểm thu mua trên địa bàn. Qua kiểm tra, không phát hiện trường hợp nào nhân nuôi ốc bươu vàng trái quy định. “Hiện người dân bắt ốc bươu vàng cũng khá nhiều nhưng chủ yếu bán cho các cơ sở nuôi lươn, thủy sản làm thức ăn. Phía ngành chúng tôi đang khuyến cáo để bảo vệ mùa màng. Bên cạnh cũng sẽ xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi nhân nuôi, vận chuyển, phát tán ốc bươu vàng trái quy định. Đồng thời, sẽ tiếp tục rà soát lại để ngăn chặn ngay từ đầu tình trạng thương lái đổ xô đi mua ốc bươu vàng như thông tin ở những nơi khác”- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh- Nguyễn Văn Liêm cho biết thêm. HOÀNG MINH

Tiểu Mi