Hiệu quả lớn nhưng khó mở rộng

Được đánh giá là thiết bị mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động sản xuất lúa tại ĐBSCL nói riêng và cây trồng cạn của Việt Nam nói chung, sau 8 năm (2005) đưa vào ứng dụng, máy san phẳng đồng ruộng điều khiển laser (gọi chung là máy san phẳng) vẫn chỉ dừng lại ở mô hình thử nghiệm.

Được đánh giá là thiết bị mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động sản xuất lúa tại ĐBSCL nói riêng và cây trồng cạn của Việt Nam nói chung, sau 8 năm (2005) đưa vào ứng dụng, máy san phẳng đồng ruộng điều khiển laser (gọi chung là máy san phẳng) vẫn chỉ dừng lại ở mô hình thử nghiệm.

Phát biểu khai mạc hội thảo: “San phẳng đồng ruộng thông qua ứng dụng kỹ thuật điều khiển laser” được tổ chức tại Long An ngày 16/3, ông Nguyễn Thanh Nguyên- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết vụ lúa Hè Thu năm 2012, toàn tỉnh có khoảng 200ha đất, tập trung ở các huyện Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Mộc Hóa… áp dụng kỹ thuật san phẳng đồng ruộng bằng máy.

“Kết quả thu được thật ấn tượng, năng suất lúa trong ruộng ứng dụng kỹ thuật này tăng đến 10% so với ruộng không được san phẳng. Như vậy, với diện tích trên 480.000ha đất sản xuất lúa, mỗi năm chúng tôi có khoảng 300.000 tấn lúa tăng thêm nếu ứng dụng tốt công nghệ này”- ông cho biết.

Phó Giáo sư- Tiến sĩ Phan Hiếu Hiền- nguyên cán bộ nghiên cứu- giảng dạy Khoa Cơ khí nông nghiệp thuộc Trung tâm Năng lượng và máy nông nghiệp (Trường Đại học Nông lâm TP Hồ Chí Minh) cho biết: “Qua xem xét số liệu ứng dụng công nghệ này ở nhiều quốc gia trên thế giới, chúng tôi thấy năng suất cây trồng cạn được nâng lên rõ rệt”. Theo ông, ở Tanzania, năng suất mía đã tăng đến 120 tấn/ha sau khi ruộng được san phẳng bằng máy san phẳng, tăng trên 50% so với ruộng không được san phẳng.

Không dừng lại ở tăng năng suất cây trồng, ứng dụng kỹ thuật này, nông dân sẽ tiết kiệm được rất nhiều ở chi phí đầu vào như tiền bơm nước, thuốc phun xịt cỏ…

Tài liệu báo cáo của ông Nguyễn Lợi Đức- Giám đốc Công ty TNHH MTV SD (An Giang) cho biết: “So với ruộng không san phẳng, chi phí đầu tư đối với ruộng ứng dụng công nghệ này giảm được 600.000 đ/ha”.

Một vị đại diện của công ty trên báo cáo tại hội thảo này: “Với khu đất rộng 70ha, trước khi san phẳng bằng máy tôi phải đào 3 đường dẫn nước lên ruộng, mỗi vụ bơm ít nhất 7 lần nước, mỗi lần bơm tốn 280 lít dầu. Tuy nhiên, khi san phẳng, tôi chỉ tốn 1,5 lít dầu cho mỗi hecta, tức mỗi lần bơm chỉ tốn 105 lít dầu”.

Mở rộng gặp khó

Vấn đề trên nhận được sự quan tâm của không ít nhà chuyên môn cùng lãnh đạo Sở Nông nghiệp- PTNT các tỉnh ĐBSCL.

Nhiều đại biểu đặt vấn đề: “Máy này có khả năng hoạt động trong môi trường đồng ruộng ngập nước ở ĐBSCL không?” Ông Martin Gummert- chuyên gia Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI)- đơn vị hỗ trợ thực hiện dự án sau thu hoạch tại Việt Nam, cho biết IRRI không khuyến cáo sử dụng trong điều kiện ruộng có nước, chỉ khuyến cáo trong điều kiện ruộng khô vì san phẳng trong điều kiện ruộng có nước sẽ không có ưu thế gì rõ rệt so với cách làm truyền thống mà Việt Nam đang áp dụng.

Trong khi Tiến sĩ Trần Văn Khanh- Trung tâm Năng lượng và máy nông nghiệp thuộc Trường Đại học Nông lâm TP Hồ Chí Minh cho rằng, chi phí máy cao (700- 800 triệu/máy), nông dân có tập quán canh tác lúa nhiều vụ trong năm nên không có thời gian “chen” vào để thực hiện san phẳng đồng ruộng, thì ông Nguyễn Trọng Uyên- Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch nông nghiệp cho biết, hiện trạng đất nông nghiệp của ĐBSCL rất manh mún, hệ thống kinh rạch chằng chịt sẽ là trở ngại lớn đối với việc ứng dụng công nghệ này.

Thực tế, sau 8 năm (2005) kể từ ngày Trung tâm Năng lượng và máy nông nghiệp thuộc Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh tiếp nhận, học tập kỹ thuật sử dụng từ IRRI, đến nay toàn vùng ĐBSCL, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên chỉ có 12 máy san phẳng- một con số rất khiêm tốn.

Theo các đại biểu tham dự hội thảo trên, để có thể mở rộng việc ứng dụng máy san phẳng này vào thực tiễn, một là, phải giảm giá máy xuống; hai là, ngoài sử dụng cho mục đích san phẳng, máy phải sử dụng được cho các hoạt động khác như kéo lúa, cày bừa đất (hiện máy chỉ sử dụng cho san phẳng mặt ruộng thôi). Từ đó, khả năng thu hồi vốn của người đầu tư sẽ mau hơn, mạnh dạn đầu tư nhiều hơn.

Bài, ảnh: TRUNG CHÁNH (Tiền Giang)