"Hạt ngọc" làm điều kỳ tích

Năm qua, hạn mặn, lũ lụt đã ảnh hưởng nặng nề nền sản xuất nông nghiệp, trong khi kim ngạch xuất khẩu của nhiều mặt hàng nông nghiệp bị sụt giảm thì xuất khẩu gạo luôn có sự tăng trưởng đều qua các tháng. Đây được coi là kỳ tích của "hạt ngọc" sau một thời gian dài trầm lắng.

Năm qua, hạn mặn, lũ lụt đã ảnh hưởng nặng nề nền sản xuất nông nghiệp, trong khi kim ngạch xuất khẩu của nhiều mặt hàng nông nghiệp bị sụt giảm thì xuất khẩu gạo luôn có sự tăng trưởng đều qua các tháng. Đây được coi là kỳ tích của “hạt ngọc” sau một thời gian dài trầm lắng.

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- EU (EVFTA) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 đã mở ra cơ hội rất lớn cho xuất khẩu gạo nước ta trong năm vừa qua. Theo đó, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm được hưởng thuế suất 0% (gồm 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm); đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3- 5 năm.

Lợi thế đó, từ tháng 9/2020, Việt Nam đã xuất những lô gạo đầu tiên vào EU với giá bán cụ thể gạo ST20 là hơn 1.000 USD/tấn, còn gạo Jasmine là 600 USD/tấn (trước EVFTA giá lần lượt là khoảng 800 USD/tấn, gạo Jasmine là 520 USD/tấn).

Điểm nhấn đáng chú ý trong xuất khẩu gạo lại không phải là sản lượng mà là về giá bán. Năm qua, gạo là mặt hàng có giá xuất khẩu tăng mạnh nhất, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2019, giá bình quân lên đến 496 USD/tấn. Đầu tháng 12/2020, giá chào bán gạo trắng 5% tấm của Việt Nam dao động ở mức 493- 497 USD/tấn, cao hơn gạo Thái Lan khoảng 20 USD/tấn, cao hơn gạo Ấn Độ khoảng 120 USD/tấn.

Trong thời gian tới, mà cụ thể xuất khẩu gạo trong quý I/2021, theo dự báo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) vẫn rất khả quan, khi các thị trường chính tiếp tục ký hợp đồng nhập khẩu. Mặt khác, một số hiệp định thương mại tự do khác mà Việt Nam đã ký kết sẽ có tác động rõ nét hơn đối với hoạt động xuất khẩu.

Điều quan trọng lúc này là doanh nghiệp xuất khẩu ngành hàng cần duy trì và phát huy hướng đi của mình trên cơ sở quan tâm nhiều hơn nữa đến chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc. Đây là tiêu chí khó thực hiện nhưng xem ra lúc nào cũng cần khi muốn mở rộng hơn nữa thị trường xuất khẩu gạo vào những thị trường khó tính trong thời gian tới.

NGUYỄN HOÀNG