Tín dụng chính sách vì mục tiêu "không ai bị bỏ lại phía sau"

Chuyển cách làm từ "cho con cá bằng đưa cần câu", các chương trình tín dụng chính sách xã hội (CSXH) đã đạt hiệu quả tích cực, phù hợp với chủ trương, chính sách về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống, tinh thần của người dân.

Chuyển cách làm từ “cho con cá bằng đưa cần câu”, các chương trình tín dụng chính sách xã hội (CSXH) đã đạt hiệu quả tích cực, phù hợp với chủ trương, chính sách về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống, tinh thần của người dân.

Tín dụng chính sách là một trụ cột quan trọng của chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững.

Phát huy hiệu quả

Theo Ngân hàng CSXH, sau gần 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tín dụng CSXH, đã phát huy hiệu lực, hiệu quả trên phạm vi toàn quốc, có tác động tích cực đối với hoạt động tín dụng CSXH thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới.

Theo Ngân hàng CSXH, tín dụng CSXH đã và đang triển khai thực hiện hơn 20 chương trình và một số chương trình, dự án do các địa phương, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước ủy thác cho ngân hàng CSXH thực hiện.

Đến 31/8/2019, tổng dư nợ đạt 199.823 tỷ đồng, tăng 57.295 tỷ đồng (tăng 40,2%) so với 31/12/2015, tốc độ tăng trưởng dư nợ bình quân hàng năm đạt 9,7%, với gần 6,6 triệu khách hàng còn dư nợ.

Vốn tín dụng CSXH đã được đầu tư đến 100% xã- phường- thị trấn trên toàn quốc, trong đó tập trung ưu tiên cho vay khu vực dân tộc thiểu số, miền núi, vùng khó khăn, biên giới và đối tượng hộ nghèo.

Trong giai đoạn 2016- 31/8/2019, đã có gần 8 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn, với doanh số cho vay đạt 221.693 tỷ đồng; góp phần giúp trên 1,4 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho trên 775.000 lao động; gần 200.000 học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập...

Đáng chú ý, Ngân hàng CSXH đã thiết lập được mô hình tổ chức, phương thức quản lý vốn tín dụng CSXH và cách thức tác nghiệp đặc thù, với gần 11.000 điểm giao dịch tại các xã- phường- thị trấn và gần 200.000 tổ tiết kiệm và vay vốn hoạt động tại 100% thôn- ấp- bản- làng trong cả nước.

Tại Vĩnh Long, 5 năm (2014- 2019) có hơn 165.000 lượt hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách. Qua đó, gần 21.600 hộ đã vượt qua ngưỡng nghèo. Gần 9.000 học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học...

Nhờ vậy, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 3,54% năm 2014 xuống còn 2,63% năm 2018 theo chuẩn nghèo đa chiều.

Tại hội nghị về vai trò, hiệu quả tín dụng chính sách trong thực hiện các mục tiêu giảm nghèo bền vững, ông Dương Quyết Thắng- Tổng Giám đốc Ngân hàng CSXH đã khẳng định: “Tín dụng CSXH đã đạt hiệu quả tích cực, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân”.

Bổ sung vốn cho tín dụng CSXH

Tuy vậy, theo ông Dương Quyết Thắng, hoạt động của tín dụng CSXH thời gian qua vẫn còn những khó khăn: Nguồn lực để thực hiện các chương trình tín dụng CSXH còn hạn chế so với nhu cầu thực tế của người nghèo và các đối tượng chính sách.

Chất lượng tín dụng chính sách chưa đồng đều, tại một số vùng, địa phương tỷ lệ nợ quá hạn còn cao. Đối tượng thụ hưởng một số chương trình tín dụng như cho vay học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, cho vay phát triển kinh tế- xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi mới chỉ giới hạn trong phạm vi nhất định, các hộ gia đình có mức sống trung bình chưa được tiếp cận.

Một số nơi, công tác phối hợp giữa các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, hỗ trợ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, tiêu thụ sản phẩm của các tổ chức Nhà nước, các đơn vị sự nghiệp, các doanh nghiệp và các tổ chức chính trị- xã hội với hoạt động tín dụng chính sách chưa được gắn kết, dẫn đến một bộ phận người nghèo sử dụng vốn vay chưa hiệu quả, chưa thoát nghèo bền vững.

Nhiều địa phương kiến nghị nâng mức hỗ trợ vay.

Trong giai đoạn 2021- 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, tín dụng chính sách sẽ tập trung thống nhất chức năng tín dụng chính sách từ các ngân hàng thương mại sang ngân hàng CSXH; phát triển ngân hàng CSXH thành tổ chức có khả năng tự chủ và phát triển ổn định lâu dài, đồng thời duy trì được vai trò là định chế tài chính công thực hiện các CSXH của Chính phủ; tập trung vào những lĩnh vực mà các tổ chức tài chính hoạt động theo nguyên tắc thị trường không thể đáp ứng hoặc chỉ đáp ứng được một phần.

Vì mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”, nhiều địa phương, trong đó có Vĩnh Long đã đề xuất nâng mức cho vay lên 20 triệu đồng/năm đối với học sinh, sinh viên để phù hợp với mức tăng học phí và biến động giá cả thị trường; nâng mức cho vay tối đa của các chương trình tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh lên 100 triệu đồng/hộ để đáp ứng vốn mở rộng quy mô chăn nuôi, trồng trọt và tiếp tục thực hiện chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo trong giai đoạn 2020- 2030.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cho rằng, hiện vốn của địa phương ủy thác qua Ngân hàng CSXH còn rất hạn chế, chỉ đạt hơn 14.500 tỷ đồng, chiếm 6,8% tổng nguồn vốn. Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương tiếp tục dành một phần nguồn vốn thích đáng từ ngân sách để bổ sung nguồn vốn cho vay các đối tượng CSXH trên địa bàn.

Năm 2020 và giai đoạn 2021- 2025, tăng trưởng tín dụng hàng năm của Ngân hàng CSXH tối thiểu phải đạt 10%, phấn đấu ở mức 12%. UBMTTQ mở rộng cuộc vận động “Vì người nghèo” để huy động sự đóng góp của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, cá nhân bổ sung nguồn vốn cho tín dụng CSXH.

Bài, ảnh: NGUYỄN HOÀNG