“Mua- bán” thông tin nhìn từ World Cup

Khác hẳn những mùa trước, thị trường báo in World Cup 2014 “cũng như ngày thường”- nhiều chủ quầy bán báo ở Vĩnh Long cho biết, người mua báo để thỏa mãn thông tin liên quan các trận đấu bóng đá giảm mạnh và cũng không có sản phẩm báo “thời vụ” như phụ trang, tin nhanh.

Khác hẳn những mùa trước, thị trường báo in World Cup 2014 “cũng như ngày thường”- nhiều chủ quầy bán báo ở Vĩnh Long cho biết, người mua báo để thỏa mãn thông tin liên quan các trận đấu bóng đá giảm mạnh và cũng không có sản phẩm báo “thời vụ” như phụ trang, tin nhanh.

Khách hàng mua báo tại quầy bán báo Bưu điện Vĩnh Long, bán đúng giá bìa.

Một khảo sát bỏ túi của phóng viên ghi nhận vài điều thú vị về xu hướng “mua”- tìm kiếm thông tin của người tiêu dùng và sự trỗi dậy mạnh mẽ của truyền thông đa phương tiện với sự hỗ trợ tích cực của công nghệ hiện đại.

Cạnh tranh mùa World Cup

Không thể phủ nhận sức nóng của trái bóng Brazuca đang “đốt cháy” trên hàng loạt tờ báo in thời gian này và làm lu mờ thông tin của các hoạt động thể thao khác.

Hầu hết thông tin về những trận đấu của môn túc cầu giáo từ đất nước Brasil đều được đăng tải đậm nét, từ diễn biến trận đấu, bình luận đến những sự kiện bên lề, các cuộc thi tạo tương tác với độc giả…

 Một số tờ báo không xuất bản thêm phụ trang mà chỉ tăng “đất” dành riêng cho thông tin bóng đá. Trong khi các báo in địa phương dường như “đứng bên lề”, thì những tờ báo chuyên thể thao, các tờ báo lớn có những hình thức thu hút độc giả, tăng lượng phát hành.

Chẳng hạn, báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên đều tăng diện tích cho chuyên trang World Cup 2014 với nội dung, hình thức hấp dẫn.

Cả 2 tờ báo đều cập nhật đầy đủ tin, bài phân tích, bình luận, dự báo từng trận đấu, chuyện bên ngoài sân cỏ. Đặc biệt những bài ngoài các tuyến bài ghi nhận, ký sự của phóng viên trực tiếp tác nghiệp tại Brasil gửi về. Điều đó, đôi khi trở thành món ăn lạ dành cho độc giả hiểu biết thêm về văn hóa, đất nước, con người của nước chủ nhà.

Để tăng tính hấp dẫn và thu hút bạn đọc, mỗi tờ báo đều có các cuộc thi như: “World Cup trong mắt tôi”, “Thử tài dự đoán World Cup” (Tuổi Trẻ), “Thi viết cảm xúc World Cup 2014”, “Dự đoán kết quả” (Thanh Niên)… Với những phần thưởng giá trị, ít nhiều mang đến sự phấn khích cho độc giả mua báo và tham gia.

Tương tự, những tờ báo chuyên ngành như: Bóng đá, Bóng đá Toàn cầu, Thể thao & Văn hóa… đều trình làng những “đặc sản”.

Chẳng hạn, Bóng đá Toàn cầu có chuyên mục đặc biệt “Những tin tức trực tiếp từ Brasil”, gây chú ý là “World Cup ký” với những chuyên mục “Túc cầu liệt truyện”, “Kinh dịch túc cầu”, “Thơ World Cup”… đem đến những góc nhìn đặc biệt và khá thú vị. Báo Bóng đá cũng không thua kém với “Nghệ sĩ và World Cup”…

Cùng với đó, đây cũng là dịp quảng cáo tốt của các thương hiệu, sản phẩm: trang phục thể thao, bia, nước giải khát, dược phẩm, hàng điện lạnh- điện máy,…

Tuy nhiên, điều độc giả quan tâm nhiều nhất là “mua” được những thông tin mới và đọc được những bình luận kịp thời, thì có vẻ như là thách thức lớn của báo in.
 
Ví dụ, World Cup khai mạc và khởi tranh trận mở màn vào rạng sáng ngày thứ sáu (13/6), trong khi truyền hình, báo điện tử tường thuật trực tiếp và đăng tải hình ảnh, bài bình luận rất nhanh trong và ngay sau trận đấu, thì báo in ra sáng hôm đó không tờ báo nào cập nhật kịp kết quả trận đấu.

Mà phải đợi đến số báo ra ngày thứ 7 mới có những bài bình luận, phân tích sâu những trận đấu ngày hôm trước.

Một số chủ quầy bán báo cho biết, World Cup năm nay thiếu vắng các phụ trang, tin nhanh như những mùa bóng trước và thông tin trên các tờ báo có tăng cường nhưng cũng… không nóng, nên lượng báo bán ra giảm đáng kể.

“Tờ báo chuyên thể thao, bóng đá mùa World Cup trước bán ngày hơn 150 tờ, nay bán ra chỉ khoảng 40 tờ”- một chủ sạp bán báo cho biết và khẳng định “do người ta coi trên báo mạng nhiều hơn”.

Trong khi đơn vị chuyên phát hành báo ở Vĩnh Long cũng cho rằng: Lượng báo giấy bán ra ngày càng giảm chứ không tăng. Người dân ngày càng tiết kiệm chi tiêu, đọc báo trên mạng và giảm chi phí mua báo in.

Xu thế truyền thông hội tụ

Đây thật sự là thách thức, không chỉ ở tính đặc thù của báo in, mà còn do sự phát triển mạnh mẽ của báo mạng, trực tuyến với sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ hiện đại cho phép lướt web, cập nhật thông tin mọi lúc mọi nơi và gần như tức thời.

Bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện kỹ thuật đang là những thách thức to lớn báo in.

Đó là sự cạnh tranh về thông tin, cạnh tranh về nguồn nhân lực và cạnh tranh về tiềm lực kinh tế. Và nhiều người đặt vấn đề: phải chăng sự tích hợp của truyền thông đa phương tiện sẽ là một trong những hướng đi hữu hiệu cho báo in, trong bối cảnh phải cạnh tranh khốc liệt với các loại hình báo chí khác?

Phát hành báo qua bưu điện hiện được chuyển phát khá sớm và đảm bảo tới các xã trong tỉnh trong buổi sáng.

Có thể thấy, đi tiên phong trong truyền thông hội tụ thể hiện rõ ở 2 tờ báo lớn Tuổi Trẻ và Thanh Niên. Độc giả không chỉ quen tìm kiếm Tuổi Trẻ và Thanh Niên mỗi buổi sáng đầu ngày trên các sạp báo, còn có thể tìm xem trên Internet ở các cổng thông tin chính mang tên các măng-séc báo này, thậm chí được cung cấp những phiên bản qua mạng mobile…

Kéo theo đó, các kênh công nghệ khác cũng được tích hợp và phát triển. Truyền hình Tuổi Trẻ, truyền hình Vietnamnet, kênh đọc báo qua phát thanh radio… trở nên quen thuộc với người đọc và nhu cầu quảng cáo của doanh nghiệp.

Nói một cách dễ hiểu, truyền thông hội tụ đã mở ra nhiều tiện ích cho độc giả về thông tin qua đủ các phương tiện nghe, nhìn, đọc… trên cùng một ấn phẩm hay phiên bản (thậm chí đến bội thực).

Nhiều tờ báo in truyền thống đã hình thành thêm phiên bản online. Dù vậy, theo PGS.TS. Trương Ngọc Nam- Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, các tòa soạn báo muốn khẳng định mình cần đảm bảo thông tin nhanh nhạy, chính xác, cân bằng, phải hiện đại hóa các phương thức truyền thông, xây dựng cơ sở kinh tế mạnh, dịch vụ hóa các sản phẩm truyền thông, đảm bảo tiện ích cho tiếp nhận thông tin và tăng cường tiếp cận nghiên cứu công chúng.
 
Một giải pháp quan trọng nữa, các cơ quan báo chí phải không ngừng nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ người làm báo, chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm báo.

Bài, ảnh: LÝ AN