Điệp khúc bóp chẹt nông dân, người tiêu dùng

Thị trường thực phẩm mấy tháng gần đây giống như “cơn điên” phóng khoáng: giá heo, gà,… xuất tại chuồng có giá rất rẻ trong khi giá thịt bày bán ở các chợ, siêu thị vẫn chưa chịu giảm hoặc giảm cho có lệ. Đây chẳng khác nào kiểu mua rẻ bán mắc để rồi người chăn nuôi lỗ nặng, người tiêu dùng lãnh đủ…

Mua rẻ bán giá… trên trời

Tình hình giá heo được thương lái mua tại chuồng của người chăn nuôi (NCN) vẫn chưa khả quan trong vòng mấy tháng nay. Nếu tính giá heo “cao ngất” vào đầu năm, khoảng 5,4- 5,6 triệu đồng/tạ thì nay chỉ còn khoảng 3,5- 4 triệu đồng/tạ. Với giá này, NCN sẽ lỗ mỗi tạ khoảng hơn 1 triệu đồng. Chị Nguyễn Thị Huấn (xã Chánh An- Mang Thít) cho biết: Thông tin heo sử dụng chất tạo nạc đã khiến giá heo giảm mạnh. Mới hôm trước còn 4 triệu, nghĩ chắc ít ngày nữa giá sẽ lên, ấy vậy mà khi “chịu hết nổi” kêu bán thì chỉ còn 3,5 triệu đồng/tạ. “Bán hết bầy heo tôi lỗ mấy chục triệu đồng. Nếu đem so thì số tiền đó cũng bằng đồng lời mấy năm liền”.

Giá thịt thương phẩm vẫn ở mức cao gây khó cho người tiêu dùng.

Trong khi đó, giá gà công nghiệp cũng không mấy khả quan khi hiện gà “bắt sống tại chuồng” chỉ vào khoảng 17.000- 19.000 đ/kg. Một NCN gà công nghiệp (xã An Phước- Mang Thít) cho biết: “Với cái giá thảm hại này thì người nuôi gà lỗ… đứt cổ. Nói lỗ là lỗ chắc chứ khỏi cần tính. Nếu là nuôi gia công thi còn đỡ, chứ bỏ vốn mà tự nuôi thì chỉ còn nước… húp cháo”.

Trong khi đó, giá bán thịt heo, gà ở các chợ, siêu thị vẫn không có dấu hiệu giảm hoặc giảm chút ít để “xoa dịu” người tiêu dùng. Hiện giá thịt heo bán trên sạp vẫn có giá khá cao như: ba rọi 90.000 đ/kg, giò khoanh 90.000 đ/kg, thịt đùi 77.000 đ/kg, sườn non 108.000 đ/kg, xương mông 76.000 đ/kg, gan nạc 190.000 đ/kg,… Còn giá gà thịt bán 40.000- 45.000 đ/kg; đùi tỏi gà 76.000 đ/kg, cánh gà khoảng 89.500 đ/kg… Thậm chí, một số tiểu thương ở chợ Vĩnh Long còn cho biết, giá thịt gà công nghiệp có lúc lên đến 60.000 đ/kg tùy loại.

Giá gà sống tại chuồng hiện tại “không cần tính cũng biết chắc là lỗ… đứt cổ”..

Một “lái heo” nhiều kinh nghiệm đã “giải nghệ” cho biết: Giá thành sau khi mổ chỉ tăng vài phần trăm. Ngoài ra còn có các khâu “trung gian” khác như: kiểm dịch, chi phí hao hụt, vận chuyển, hệ thống phân phối,… đã đẩy cho giá bán lên cao. Do đó với kiểu mua vào rẻ, bán ra thì… trên trời như hiện nay thì phần thiệt nhiều thuộc về NCN. Mặt khác, lợi dụng lúc heo đang gặp “xì căng đan” nên thương lái cố tình ép giá, muốn mua sao cũng được. Trong khi đó, giá thịt không giảm lại ảnh hưởng không nhỏ đến người tiêu dùng.

Giải pháp khắc phục…

Tình trạng ngành chăn nuôi luôn gặp khó cũng không phải là mới. Với giá bán tại chuồng như hiện nay, NCN “hễ bán ra thì lỗ”, còn thương lái thì ung dung “kén cá chọn canh” và… “hốt bạc”, để rồi cả người tiêu dùng và NCN cùng chịu thiệt. Lý giải nguyên nhân này, nhiều ý kiến cho rằng, thực phẩm từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng qua nhiều khâu trung gian. Qua mỗi khâu, giá lại được “thổi” lên.

Trong khi đó, về mặt vĩ mô, trả lời báo chí, ông Nguyễn Đăng Vang- Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam đã lên tiếng cảnh báo nếu tình trạng lỗ lã tiếp tục kéo dài thì chắc chắn là NCN sẽ phải giảm đàn, treo chuồng, dẫn đến nguy cơ thiếu thịt trong nhiều tháng tới. Ngoài ra, tình trạng nhập khẩu thịt thực phẩm ít nhiều cũng góp phần “bóp chết” ngành chăn nuôi trong nước. Ông dẫn chứng, hiện nay mỗi ngày vẫn đang có hàng chục xe tải chở gà thải nhập lậu từ Trung Quốc vào Việt Nam mà không thấy các cơ quan kiểm soát đâu. Đáng lo ngại hơn, hiện mỗi tháng các cơ quan chức năng còn cho nhập khẩu khoảng 6.500 tấn thịt gà, tương ứng 25% lượng gà công nghiệp chăn nuôi trong nước. Những nguồn trên càng tạo sự dư thừa, đẩy giá gà trong nước giảm mạnh hơn. Mặt khác, nếu chúng ta không có hàng rào kỹ thuật để ngăn chặn hàng kém chất lượng, gần hết đát… từ nước ngoài vào Việt Nam cạnh tranh với hàng chất lượng trong nước thì về lâu dài ngành chăn nuôi trong nước sẽ khó sống...

Ngoài ra, để khắc phục sự bất hợp lý này, nhiều ý kiến cho rằng các cơ quan có trách nhiệm cần nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân và biện pháp khắc phục; chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra giá; đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; hỗ trợ tìm thị trường xuất khẩu; thông tin về thị trường cung cầu;… Bên cạnh đó, cần xem lại hệ thống phân phối đầu ra của sản phẩm, tránh tình trạng đầu cơ, ép giá NCN. Nên xây dựng các hợp tác xã, chợ đầu mối bán hàng trực tiếp và xây dựng giá sàn để hỗ trợ cho cả NCN lẫn người tiêu dùng…

Theo một số tiểu thương bán thịt heo ở chợ Vĩnh Long, giá heo hơi hiện đã giảm tới mức thấp nhất trong vòng 2 năm qua, chỉ vào khoảng 3,2- 3,5 triệu đồng/tạ. Do đó, thịt heo cũng giảm từ 5.000- 10.000 đ/kg. Tuy nhiên, tiểu thương cũng cho biết, hiện giá bán rất “lộn xộn” do “heo ngon, heo dở, thịt xẻ hay thịt nguyên…”. Đây là vấn đề khá nghịch lý khi người tiêu dùng khó có thể phân biệt heo thuộc loại nào và giá có đúng hay không.

Bài, ảnh: KHÁNH DUY